Sáng kiến kinh nghiệm Thiết kế bài giảng sử dụng nhạc cụ vào chương Âm học môn Vật Lí Lớp 7

 MỤC LỤC 
 Đề mục Trang 
 (37 trang) 
I. Là tác giả đề nghị công nhận sáng kiến. 2 
II. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến. 2 
III. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến. 2 
IV. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử. 2 
V. Thực trạng trước khi áp dụng sáng kiến. 2 
 1. Thực trạng trước khi áp dụng sáng kiến. 2 
 2. Tính mới, tính sáng tạo, hiệu quả. 4 
 3. Những thông tin cần được bảo mật. 33 
 4. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến. 33 
VI. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp 
dụng sáng kiến theo ý của tác giả. 34 
VII. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp 
dụng sáng kiến kinh nghiệm của tổ chức, cá nhân đã tham gia áp 
dụng sáng kiến lần đầu, kể cả áp dụng thử (nếu có). 
34 
VIII. Danh sách những người đã tham gia áp dụng thử hoặc áp dụng 
sáng kiến lần đầu (nếu có). 35 
Phụ lục kèm theo: 
 1. 01 - Chứng nhận sáng kiến của đơn vị. 
 2. 01 - Biên bản bàn giao tài liệu. 
3. 01 - Đĩa CD ghi âm thanh hoặc video kèm theo Sáng kiến. 
Trang | 2 
Giáo viên: Chu Tuấn Khang - Giảng dạy: Toán, Vật Lí - bậc THCS Đơn vị: Trường THPT Nà Bao 
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM 
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc 
ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN 
 Kính gửi: Hội đồng sáng kiến tỉnh Cao Bằng. 
 Tôi (chúng tôi) ghi tên dưới đây: 
Số 
TT 
Họ và tên 
Ngày tháng 
năm sinh 
Nơi công tác 
Chức 
danh 
Trình độ 
chuyên 
môn 
Tỷ lệ (%) 
đóng góp vào 
việc tạo ra 
sáng kiến 
(ghi rõ đối 
với từng 
đồng tác giả, 
nếu có) 
01 Chu Tuấn Khang 04/ 02/ 1982 
Trường THPT 
Nà Bao1 
TTCM Đại học 100% 
 I. Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: Thiết kế bài giảng sử dụng 
nhạc cụ vào chương Âm Học môn Vật Lí 7. Chia sẻ kiến thức âm nhạc, nhạc cụ, 
giúp giáo viên giảng dạy hiệu quả. 
II. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Không có. 
III. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Trong Ngành Giáo dục. 
1. Thiết kế bài giảng tiết 11 - Bài 10: Nguồn âm; bài giảng theo chủ đề. 
2. Bổ sung kiến thức cơ bản về âm nhạc, nhạc cụ đàn Guitar và sáo trúc. 
3. Tài liệu chuyên môn tham khảo cho giáo viên (GV), phụ huynh (PH) và 
HS trong quá trình “DẠY - HỌC” chương II. Âm học, môn vật lí 7 bậc THCS. 
IV. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử 
Năm học 2018 - 2019 và các năm học kế tiếp. 
V. Thực trạng trước khi áp dụng sáng kiến 
1. Thực trạng trước khi áp dụng sáng kiến 
ua thời gian công tác 15 năm tại trường THPT Nà Bao. Trong quá 
trình công tác được giao lưu chuyên môn cùng đồng nghiệp tại một 
số trường THCS, PT DTBT THCS thuộc phòng Giáo dục và Đào tạo 
Nguyên Bình quản lí. Đặc biệt với những giáo viên giảng dạy bộ môn vật lí 7. 
Dựa trên phiếu thăm dò, phiếu hỏi và chia sẻ kiến thức chuyên môn khi tôi có đề 
cập đến chương II. Chương Âm Học thuộc vật lí lớp 7. Thấy rằng những đồng 
nghiệp tôi cũng mong muốn có một SKKN viết về kiến thức nhạc cụ để bổ trợ 
cho giáo viên vật lí, áp dụng giảng dạy một số bài trong chương học này tạo ra 
tiết học sinh động, hiệu quả hoặc có thể khơi dậy năng khiếu âm nhạc từ các em 
HS thông qua hai nhạc cụ đó là: Sáo trúc (sáo ngang 6 lỗ) và cây đàn guitar (Tây 
ban cầm 6 dây) quen thuộc và dễ mua. 
1 Trường nằm trên địa bàn: Xóm Nà Bao; xã Lang Môn, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng 
Q 
Trang | 3 
Giáo viên: Chu Tuấn Khang - Giảng dạy: Toán, Vật Lí - bậc THCS Đơn vị: Trường THPT Nà Bao 
 Nói về SKKN này, tôi đã có dự định ấp ủ khá lâu và định viết thành SKKN, 
nhưng do muốn viết SKKN về chủ đề bài tập vật lí trước. Được đồng nghiệp 
quan tâm và cộng với nhiệt huyết của cá nhân. Tôi quyết định và mạnh dạn tạo 
ra sự khác biệt cũng như phá cách về SKKN năm học 2018 - 2019. Thực ra 
trong quá trình dạy học những năm học trước tôi đã áp dụng, tuy nhiên chưa 
được viết thành SKKN gửi Hội đồng chấm SKKN ngành Giáo dục và Đào tạo 
tỉnh Cao Bằng. Trong đơn vị trường THPT Nà Bao và đơn vị bạn thuộc cấp học 
THCS do phòng Giáo dục và Đào tạo Nguyên Bình quản lí, chưa có đồng 
nghiệp nào viết về SKKN chủ đề này. Tôi, tin tưởng và mong rằng SKKN: Thiết 
kế bài giảng sử dụng nhạc cụ vào chương Âm Học môn vật lí 7. Chia sẻ kiến 
thức âm nhạc, nhạc cụ, giúp giáo viên giảng dạy hiệu quả; sẽ được Ban giám 
khảo ủng hộ, động viên và khích lệ cũng như đánh giá cao. Như vậy sẽ tạo ra 
động lực và niềm tin cho cá nhân tôi, tiếp tục mạnh dạn viết những SKKN trong 
những năm học sau. 
1.1. Giải pháp đã sử dụng 
 1.1.1. Khi chưa áp dụng sáng kiến 
• Về phía giáo viên 
- GV có kiến thức về nhạc cụ: Đàn guitar và cây sáo trúc. 
- GV biết nhạc lý cơ bản về âm nhạc. 
- Chưa tự tin để nói theo ngôn ngữ âm nhạc nên chưa khơi dậy được sự 
phát triển đối với những em có đam mê nhạc cụ đàn guitar hoặc sáo trúc. 
- Nếu có học sinh nào hỏi GV về kiến thức cơ bản và đơn giản nhất về 
nhạc cụ: Đàn guitar và sáo trúc ngang 6 lỗ thì GV không trao đổi được với các 
em học sinh. 
• Về phía học sinh 
 - Các em không được học một tiết học sinh động ở bài nguồn âm. 
 - Các em chưa được biết về kiến thức cơ bản của nhạc cụ: Đàn guitar và 
sáo trúc ngang 6 lỗ. 
 - Không được thưởng thức trực tiếp tiếng đàn hoặc tiếng sáo từ phía GV. 
 1.1.2. Khi áp dụng sáng kiến 
• Về phía giáo viên 
- GV được trang bị và có kiến thức cơ bản về âm nhạc và nhạc cụ: Đàn 
guitar và sáo trúc ngang 6 lỗ. 
- GV có thời gian nghiên cứu thêm về nhạc lý; nhạc cụ cơ bản để lồng ghép 
vào bài dạy. 
- Vận dụng được vào nội dung bài học vật lí tại chương Âm học. 
- Đảm bảo tiết dạy học sinh động và hiệu quả hơn. 
- Có thể hướng dẫn, định hướng hoặc trả lời câu hỏi về âm nhạc và nhạc cụ 
khi những em HS hỏi. 
• Về phía học sinh 
- Được học tiết học sinh động và hấp dẫn. 
Trang | 4 
Giáo viên: Chu Tuấn Khang - Giảng dạy: Toán, Vật Lí - bậc THCS Đơn vị: Trường THPT Nà Bao 
- Được hiểu biết về kiến thức âm nhạc và nhạc cụ khi GV2 chia sẻ thêm cho 
các em. Được định hướng và phát triển nếu các em HS có đam mê khi có năng 
khiếu tiềm ẩn. 
2. Tính mới, tính sáng tạo, hiệu quả 
2.1. Tính mới 
- Sáng kiến kinh nghiệm hoàn toàn mới. 
- Sáng kiến kinh nghiệm lần đầu tiên được áp dụng tại đơn vị. 
2.2. Tính sáng tạo 
- Về cách trình bày nội dung, hình thức SKKN. 
- Sử dụng phần mềm vẽ hình Auto CAD 2009 để vẽ một số hình 2D (vẽ cây 
sáo trúc; vẽ các hợp âm của đàn guitar) trong SKKN. 
- Có đưa ra một số câu hỏi về nhạc cụ giúp giáo viên và học sinh hiểu sâu 
hơn nội dung bài học và những tình huống thực tế. 
2.3. Tính hiệu quả 
- Sáng kiến kinh nghiệm có hiệu quả cao. 
- Sáng kiến kinh nghiệm có thể chia sẻ và nhân rộng cho đồng nghiệp trong 
tỉnh và ngoài tỉnh đối với GV dạy vật lí bậc THCS để áp dụng. 
• Kết quả chất lượng học tập bộ môn vật lí 7 học kì I 
TỔNG SỐ 32 HỌC SINH 
Giỏi Khá Trung bình Yếu Kém 
SL % SL % SL % SL % SL % 
07 21,9 15 46,9 10 31,3 
• Tiết dạy học trải nghiệm3 sáng tạo môn vật lí 7 
Trải nghiệm đàn Guitar Trải nghiệm Sáo trúc 
Thầy Hiệu trưởng - Giáo dục hướng 
nghiệp môn Nghệ thuật trong chương 
trình học bậc THPT sắp tới 
2 Thầy: Chu Tuấn Khang - Chia sẻ tài liệu và dạy đàn Guitar, sáo trúc (cơ bản); nếu HS có nhu cầu. Khi cần hãy 
liên hệ theo số điện thoại: 0868.04.02.82 
3 Chúng em tập làm nghệ sĩ chơi đàn guitar và sáo trúc 
Trang | 5 
Giáo viên: Chu Tuấn Khang - Giảng dạy: Toán, Vật Lí - bậc THCS Đơn vị: Trường THPT Nà Bao 
• Kết quả khảo sát học sinh và giáo viên về SKKN của tác giả 
 - Học sinh lớp 7, trường THPT Nà Bao 
Tổng số phiếu khảo sát: 31 (Học sinh). 
Câu 1. Em có thấy nội dung sáng kiến kinh 
nghiệm này có hữu ích không? 
Câu 2. Kiến thức sáng kiến kinh nghiệm giáo viên 
truyền đạt đến các em có bổ ích không? 
Không Có Hữu ích Rất hữu ích Không Có Bổ ích Rất bổ ích 
Học 
sinh 
lớp 
7 
2
(6,45%)
31
 7 (22,58%)
31
 22 (70,96%)
31
3
(9,67%)
31
 5 (16,12%)
31
 23 (74,19%)
31
Câu 3. Tiết dạy bài “Nguồn âm” các em có 
thấy hay không? 
Câu 4. Phần mở rộng về kiến thức âm nhạc có giúp 
cho em có thêm niềm đam mê về âm nhạc và 
nhạc cụ không? 
Không Có Hay Rất hay Không Có Đam mê Rất đam mê 
6
(19,35%)
31
 25 (80,64%)
31
 1 (3,22%)
31
 4 (12,90%)
31
 12 (38,70%)
31
 14 (45,16%)
31
Câu 5. Mức độ quan tâm của em về sáng kiến 
kinh nghiệm này như thế nào? 
Không 
quan 
tâm 
Ít quan tâm Quan tâm Rất quan tâm 
1
(3,22%)
31
 12 (38,70%)
31
 18 (58,06%)
31
 Ý kiến khác: Không có. 
 - Giáo viên bộ môn dạy Vật Lí bậc THCS 
 + Đ/c: Lục Thị Phương - Trường THCS Hòa Chung. 
 + Đ/c: Trương Ngọc Huấn - Trường THCS Triệu Nguyên. 
 + Đ/c: Dương Việt Bắc - Trường THCS Thể Dục. 
 + Đ/c: Đàm Văn Hướng - Trường THPT Nà Bao. 
 + Đ/c: Diêu Hương Thảo - Trường THCS Triệu Nguyên. 
Tổng số phiếu khảo sát: 05 (Giáo viên). 
Câu 1. Thầy (Cô) giáo cho biết sáng 
kiến kinh nghiệm này có hữu ích 
không? 
Câu 2. Sáng kiến kinh nghiệm có giúp 
ích và bổ trợ kiến thức cho bài 
giảng hay hơn không? 
Không Có Hữu ích 
Rất hữu 
ích 
Không Có Ý nghĩa 
Rất ý 
nghĩa 
1. Phương   
2. Huấn   
3. Bắc   
4. Hướng   
5. Thảo   
5
(100%)
5
5
(100%)
5
Trang | 6 
Giáo viên: Chu Tuấn Khang - Giảng dạy: Toán, Vật Lí - bậc THCS Đơn vị: Trường THPT Nà Bao 
Câu 3. Mức độ quan tâm của Thầy 
(Cô) giáo về sáng kiến kinh 
nghiệm này ra sao? 
Câu 4. Phần mở rộng về kiến thức âm 
nhạc, nhạc cụ có ý nghĩa đối với 
Thầy (Cô) không? 
Không 
quan tâm 
Ít quan 
tâm 
Quan tâm 
Rất quan 
tâm 
Không Có Ý nghĩa 
Rất ý 
nghĩa 
1. Phương   
2. Huấn   
3. Bắc   
4. Hướng   
5. Thảo   
5
(100%)
5
5
(100%)
5
Ý kiến khác: Không có. 
ua kết quả khảo sát đối với các Thầy (Cô) giáo và các em HS trường 
THPT Nà Bao. Đều nhận thấy kết quả rất tốt, đa số Thầy (Cô) giáo; 
các em học sinh nhận thấy SKKN rất có ý nghĩa và được sự quan 
tâm nhiều. Đó cũng là niềm động viên cho Tác giả cố gắng nỗ lực hơn nữa 
trong công tác viết SKKN. 
2.3.1. Cơ sở lí thuyết 
NGUỒN ÂM 
Kiến thức cơ bản 
- Vật phát ra âm gọi là nguồn âm. 
- Sự rung động (chuyển động) qua lại vị trí cân bằng của dây cao su, thành 
cốc, mặt trống, dây đàn guitar,  gọi là dao động. 
- Các vật phát ra âm đều dao động. 
ĐỘ CAO CỦA ÂM 
Kiến thức cơ bản 
- Một vật có thể dao động nhanh hay chậm. Số dao động trong 1 giây được 
gọi là tần số. 
- Đơn vị tần số là héc (kí hiệu: Hz). Héc là tần số của một vật thực hiện 1 
dao động trong 1 giây. 
- Khi tần số dao động càng lớn thì âm phát ra càng cao (càng bổng). 
- Khi tần số dao động càng nhỏ thì âm phát ra càng thấp (càng trầm). 
ĐỘ TO CỦA ÂM 
Kiến thức cơ bản 
- Độ lệch lớn nhất của một vật dao động so với vị trí cân bằng của nó được 
gọi là biên độ dao động. 
- Biên độ dao động của nguồn âm càng lớn thì âm phát ra càng to. 
- Độ to của âm được đo bằng đơn vị đêxiben (kí hiệu: dB). 
Q 
Trang | 7 
Giáo viên: Chu Tuấn Khang - Giảng dạy: Toán, Vật Lí - bậc THCS Đơn vị: Trường THPT Nà Bao 
2.3.2. Thiết kế bài giảng 
* Phương án 1: Tiết dạy học đơn 
Bài 10 
Tiết 11 - Bài 10. NGUỒN ÂM 
Ngày soạn: 
Ngày dạy Tiết Lớp Sĩ số Ghi chú 
___/ ___/ ___ 
 7 
I. Mục tiêu 
1. Kiến thức, kỹ năng và thái độ 
a) Kiến thức 
- Nêu được đặc điểm chung của các nguồn âm. 
- Nhận biết được một số nguồn âm thường gặp trong đời sống. 
b) Kỹ năng: 
- Chỉ ra được vật dao động trong một số nguồn âm như trống, kẻng, ống sáo, âm 
thoa. 
- Quan sát thí nghiệm kiểm chứng để rút ra đặc điểm của nguồn âm là dao động. 
c) Thái độ: Yêu thích môn học. 
2. Định hướng phát triển năng lực 
 Năng lực tự học, năng lực hợp tác, năng lực giao tiếp, năng lực quan sát, năng 
lực phát hiện và giải quyết vấn đề, năng lực vận dụng kiến thức vào cuộc sống ... 
Phát hiện năng khiếu về âm nhạc cho những em học sinh có năng khiếu và đam 
mê, cần tìm hiểu về nhạc cụ: Đàn guitar và sáo trúc ngang (6 lỗ hoặc 10 lỗ). 
3. Phương pháp kỹ thuật dạy học 
- Phương pháp “Tia chớp”. 
- Phương pháp “Nêu ý kiến ghi lên bảng”. 
- Phương pháp “Hỏi - Đáp”. 
- Phương pháp: “Thảo luận nhóm”. 
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh 
1. Chuẩn bị của giáo viên: Đồ thí nghiệm; nhạc cụ: Guitar và sáo trúc ngang (6 
lỗ). 
2. Chuẩn bị của học sinh: 1 sợi dây cao su mảnh, 1 tờ giấy, 1 mẩu lá chuối. 
III. Chuỗi các hoạt động học 
A. Hoạt động khởi động 
1. Ổn định tổ chức lớp học (2’) 
2. Kiểm tra bài cũ 
3. Đặt vấn đề bài học mới (7’) 
- Giáo viên đưa 2 nhạc cụ là đàn guitar và cây sáo trúc cho học sinh quan sát. 
- Giáo viên gẩy dây đàn hoặc thổi nốt nhạc của cây sáo. 
- Mức độ nâng cao: Giáo viên4 đệm hát một bài hát hoặc thổi một bài hát qua 
cây sáo trúc. 
4 Tác giả: Đệm đàn và hát ca khúc Mẹ hiền yêu dấu và thổi sáo ca khúc Nhật ký của Mẹ. 
Trang | 8 
Giáo viên: Chu Tuấn Khang - Giảng dạy: Toán, Vật Lí - bậc THCS Đơn vị: Trường THPT Nà Bao 
- Từ đó hỏi học sinh và giới thiệu đàn guitar và cây sáo trúc là những nguồn âm 
không, chúng có đặc điểm như nào chúng ta sẽ tìm hiểu bài học này. 
B. Hoạt động hình thành kiến thức 
TG Hoạt động của GV và HS Nội dung chính 
6’ 
8’ 
6’ 
6’ 
Hoạt động 1: Nhận biết nguồn 
âm 
- GV hướng dẫn HS trả lời câu hỏi 
C1 và C2. 
- GV Sử dụng phương pháp: “Hỏi 
- Đáp). 
Hoạt động 2: Đặc điểm chung 
của nguồn âm 
- GV sử dụng nhạc cụ guitar, cụ 
thể là dây đàn5. 
- GV: Hỏi - Đáp cùng HS. 
- GV: Thực hiện các thí nghiệm. 
- HS: Quan sát và trả lời câu hỏi. 
- HS: Làm việc theo nhóm. 
- HS: Làm việc theo nhóm. 
I - Nhận biết nguồn âm 
C1: Từ lắng nghe âm thanh xung 
quanh HS Vật phát ra âm gọi là 
nguồn âm. 
C2: Một số nguồn âm như đàn guitar, 
sáo trúc, đàn bầu, trống,  
II - Các nguồn âm có chung đặc 
điểm gì? 
Thí nghiệm 
1. Dây đàn guitar 
C3: Khi dùng tay gẩy dây số 4 (dây 
Rê (D)) của đàn guitar và thấy dây 
đàn guitar rung động (chuyển động) 
qua vị trí cân bằng, nhìn thấy bằng 
mắt và nghe được âm thanh của dây 
số 4. 
2. Gõ thành cốc thủy tinh 
C4: Cốc thủy tinh phát ra âm. Thành 
cốc thủy tinh có rung động. Ta có thể 
nhận biết sự rung động của thành cốc 
bằng cách: Treo con lắc bấc sát thành 
cốc. Khi gõ thìa vào thành cốc, thành 
cốc rung làm cho con lắc bấc dao 
động. 
Khái niệm: Dao động. 
3. Gõ âm thoa 
C5: Âm thoa có dao động. Có thể 
kiểm tra dao động của âm thoa bằng 
cách: 
- Đặt con lắc sát một nhánh của âm 
thoa khi âm thoa phát ra âm. 
- Dùng tay giữ chặt hai nhánh của âm 
thoa thì không nghe âm phát ra nữa. 
- Dùng một tờ giấy đặt nổi trên mặt 
5 Gẩy dây đàn guitar, cụ thể là dây số 4 (Dây Rê (D)). Từ đó học sinh nhận thấy dây đàn rung động và phát ra âm 
thanh cụ thể là nốt nhạc Rê. 
Trang | 9 
Giáo viên: Chu Tuấn Khang - Giảng dạy: Toán, Vật Lí - bậc THCS Đơn vị: Trường THPT Nà Bao 
một chậu nước. Khi âm thoa phát âm, 
ta chạm một nhánh của âm thoa vào 
gần mép tờ giấy thì thấy nước bắn tóe 
bên mép tờ giấy. 
Kết luận: Khi phát ra âm, các vật đều 
(dao động) 
III - Vận dụng 
(Hoạt động vận dụng) 
C. Hoạt động luyện tập 
Không có. 
D. Hoạt động vận dụng (10’) 
C6: Giao về nhà. 
C7: Nhạc cụ: Guitar và sáo trúc. 
Bộ phận dao động phát ra âm trong mỗi nhạc cụ trên như sau: 
* Đàn guitar 
- Dây đàn dao động và nhờ thùng đàn guitar cộng hưởng phát ra âm thanh. 
* Sáo trúc 
- Không khí trong ống sáo6 dao động và phát ra âm thanh. 
E. Hoạt động tìm tòi mở rộng 
- C8 và C9 giao về nhà, giờ học sau báo cáo trong 10 phút đầu giờ. 
- Khơi dậy lòng đam mê nhạc cụ guitar và sáo trúc của học sinh. Về nhà hãy tìm 
hiểu và trao đổi với giáo viên7 và nhạc cụ này. 
- GV giao một số câu hỏi mở rộng có liên quan đến nhạc cụ để HS trả lời (trang 
17). 
IV. Rút kinh nghiệm của giáo viên 
 Nà Bao, ngày ............. tháng ............. năm ............. 
Phê duyệt của Ban giám hiệu 
Bế Thị Lan 
PHÓ HIỆU TRƯỞNG
6 Tùy kích thước và cấu trúc lỗ bấm của cây sáo tạo ra tone sáo khác nhau. 
7 Giáo viên có thể sử dụng phần kiến thức bổ trợ về nhạc cụ guitar và sáo trúc để chia sẻ với học sinh. 
Trang | 10 
Giáo viên: Chu Tuấn Khang - Giảng dạy: Toán, Vật Lí - bậc THCS Đơn vị: Trường THPT Nà Bao 
* Phương án 2: Tiết dạy học theo chủ đề (Sử dụng nhạc cụ: Guitar và 
sáo trúc ngang 6 lỗ) 
Bài 10, 11, 12 
Tiết 11; 12 - Chủ đề. ÂM HỌC 
(02 tiết) 
Ngày soạn: 
Ngày dạy Tiết Lớp Sĩ số Ghi chú 
___/ ___/ ___ 
7 
___/ ___/ ___ 
I. Mục tiêu 
1. Kiến thức, kỹ năng và thái độ 
a) Kiến thức 
- Nêu được đặc điểm chung của các nguồn âm. 
- Nhận biết được một số nguồn âm thường gặp trong đời sống. 
- Nhận biết được âm cao (bổng) có tần số lớn, âm thấp (trầm) có tần số nhỏ. Nêu 
được ví dụ. 
- Nhận biết được âm to có biên độ dao động lớn, âm nhỏ có biên độ dao động 
nhỏ. Nêu được ví dụ. 
- So sánh được âm to, âm nhỏ. 
b) Kỹ năng: 
- Chỉ ra được vật dao động trong một số nguồn âm như trống, kẻng, ống sáo, âm 
thoa. 
- Quan sát thí nghiệm kiểm chứng để rút ra đặc điểm của nguồn âm là dao động. 
c) Thái độ: Yêu thích môn học; có thái độ học tập nghiêm túc; có ý thức vận 
dụng kiến thức vào thực tế. 
2. Định hướng phát triển năng lực 
Năng lực tự học, năng lực hợp tác, năng lực giao tiếp, năng lực quan sát, năng 
lực phát hiện và giải quyết vấn đề, năng lực vận dụng kiến thức vào cuộc sống ... 
Phát hiện năng khiếu về âm nhạc cho những em học sinh có năng khiếu và đam 
mê, cần tìm hiểu về nhạc cụ: Đàn guitar và sáo trúc ngang (6 lỗ hoặc 10 lỗ). 
3. Phương pháp kỹ thuật dạy học 
- Phương pháp “Tia chớp”. 
- Phương pháp “Nêu ý kiến ghi lên bảng”. 
- Phương pháp “Hỏi - Đáp”. 
- Phương pháp: “Thảo luận nhóm”. 
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh 
1. Chuẩn bị của giáo viên: Nhạc cụ: Guitar và sáo trúc ngang (6 lỗ). 
2. Chuẩn bị của học sinh: Sáo trúc ngang (6 lỗ). 
III. Chuỗi các hoạt động học 
A. Hoạt động khởi động 
1. Ổn định tổ chức lớp học (1’) 
Trang | 11 
Giáo viên: Chu Tuấn Khang - Giảng dạy: Toán, Vật Lí - bậc THCS Đơn vị: Trường THPT Nà Bao 
2. Kiểm tra bài cũ 
3. Đặt vấn đề bài học mới (10’) 
- Mức độ cơ bản: Quan sát nhạc cụ đàn guitar và cây sáo trúc và dự đoán xem 
đây có phải là những nguồn âm không? Nghe tiếng đàn và tiếng sáo, âm thanh 
của nó có khác nhau không lúc nào nghe âm trầm và lúc nào nghe âm bổng? 
- Mức độ nâng cao: Giáo viên8 đệm hát một bài hát hoặc thổi một bài hát qua 
cây sáo trúc. 
- Qua đây giáo viên giới thiệu đến nội dung chính kiến thức của chủ đề học là: 
Nguồn âm; độ cao của âm và độ to của âm. 
B. Hoạt động hình thành kiến thức 
TG Hoạt động của GV và HS Nội dung chính 
6’ 
6’ 
6’ 
Hoạt động 1: Nhận biết nguồn 
âm 
- GV các em giữ im lặng; giáo 
viên đánh rải hợp âm trên đàn 
Guitar, thổi tiếng sáo. 
- HS nghiên cứu và trả lời câu hỏi 
C1 và C2. 
- GV nói thêm: Nguồn âm khác 
còn có đàn bầu; đàn piano; kèn 
Trumpet; Harmonica . 
Hoạt động 2: Đặc điểm chung 
của nguồn âm 
- GV sử dụng nhạc cụ guitar, cụ 
thể là dây đàn9. 
- GV hướng dẫn HS. 
Tiết 1. NGUỒN ÂM 
I - Nhận biết nguồn âm 
C1: Em nghe thấy âm thanh tiếng đàn 
và âm thanh tiếng sáo. 
C2: Đàn guitar và cây sáo của Thầy là 
nguồn âm. 
II - Các nguồn âm có chung đặc 
điểm gì? 
Thí nghiệm 
1. Dây đàn guitar dao động 
Bạn A: Gẩy dây đàn số 4. 
Bạn B; C: Quan sát. 
Bạn B; C: Rút ra kết luận. 
C3: Khi dùng tay gẩy dây số 4 (dây 
Rê (D)) của đàn guitar và thấy dây 
đàn guitar rung động (chuyển động) 
qua vị trí cân bằng, nhìn thấy bằng 
mắt và nghe được âm thanh của dây 
số 4. 
2. Kiểm tra dây đàn guitar có rung 
động (chuyển động) không 
Bạn A: Gẩy dây đàn số 5. 
Bạn B; C: Quan sát. 
Bạn B; C: Rút ra kết luận. 
8 Tác giả: Đệm đàn và hát ca khúc: Ngày đầu tiên đi học và thổi sáo ca khúc: Gặp Mẹ trong mơ. 
9 Gẩy dây đàn guitar, cụ thể là dây số 4 (Dây Rê (D)). Từ đó học sinh nhận thấy dây đàn rung động và phát ra âm 
thanh cụ thể là nốt nhạc Rê. 
Trang | 12 
Giáo viên: Chu Tuấn Khang - Giảng dạy: Toán, Vật Lí - bậc THCS Đơn vị: Trường THPT Nà Bao 
6’ 
10’ 
C4: Dây đàn guitar có rung động. 
Khái niệm: Dao động. 
3. Gõ trên mặt thùng đàn guitar 
C5: Mặt thùng đàn guitar có dao 
động. Có thể kiểm tra dao động của 
thùng đàn bằng cách: 
- Đặt nhiều vụ giấy trắng nhỏ lên 
thùng đàn, thấy vụ giấy chuyển động. 
- Dùng máy lên dây đàn, kiểm