Sáng kiến kinh nghiệm Quy trình xây dựng bài tập thực nghiệm trong kiểm tra đánh giá môn Hoá học Lớp 8

MỞ ĐẦU
Lý do chọn đề tài
Đất nước ta đang trong thời kỳ đổi mới kinh tế, xã hội một cách toàn diện. Ngành giáo dục và đào tạo cũng không nằm ngoài dòng chảy đó. Nhằm đáp ứng cho nhu cầu phát triển của xã hội, giáo dục và đào tạo trong những năm gần đây đã có những chuyển biến mạnh mẽ. Chống tiêu cực trong thi cử, chống bệnh thành tích trong giáo dục, được nhiều địa phương trong toàn quốc hưởng ứng. Sách giáo khoa được thay đổi theo hướng tích cực cả về nội dung lẫn hình thức. Đổi mới kiểm tra đánh giá là một yêu cầu cần thiết phải tiến hành khi thực hiện đổi mới phương pháp dạy học cũng như đổi mới giáo dục.
Đổi mới giáo dục cần đi từ tổng kết thực tiễn để phát huy ưu điểm, khắc phục các biểu hiện hạn chế, lạc hậu, yếu kém, trên cơ sở đó tiếp thu vận dụng các thành tựu hiện đại của khoa học giáo dục trong nước và quốc tế vào thực tiễn nước ta. Có thể nói, đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá là hai mặt thống nhất hữu cơ của quá trình dạy học, đổi mới phương pháp dạy học phải dựa trên kết quả đổi mới kiểm tra đánh giá và ngược lại đổi mới kiểm tra đánh giá để thúc đẩy và phát huy hiệu quả khi thực hiện đổi mới phương pháp dạy học. Việc đánh giá kết quả học tập, kiểm tra, thi cử của học sinh đã bắt đầu được thực hiện bằng phương pháp trắc nghiệm khách quan ở nhiều môn học. Điều này giúp kiểm tra, đánh giá được kiến thức của học sinh một cách toàn diện, tránh học tủ, học vẹt. Qua đó, bồi dưỡng cho học sinh năng lực tự giác, chủ động trong học tập.
Hóa học là ngành khoa học thực nghiệm, có rất nhiều thí nghiệm lý thú, bổ ích. Trong quá trình học tập, thông qua các thí nghiệm, học sinh được củng cố mối liên hệ giữa lý thuyết với ứng dụng. Tuy nhiên, nhiều năm qua do nội dung sách giáo khoa còn nặng về lý thuyết và do điều kiện của từng trường còn khó khăn nên việc thực hiện các thí nghiệm còn nhiều hạn chế. Mặc dù sách giáo khoa mới (áp dụng từ năm 2004) đã có nhiều cải tiến đáng kể, nhiều thí nghiệm hóa học với mục đích nghiên cứu hoặc củng cố kiến thức được đưa ra. Tuy nhiên để khắc sâu những thí nghiệm trong bài học cần phải xây dựng một hệ thống các câu hỏi thực nghiệm. Đặc biệt với chương trình hóa học lớp 8, các em mới bắt đầu làm quen với các thí nghiệm hóa học, còn bỡ ngỡ với các thao tác tiến hành cũng như việc áp dụng các tính chất hóa học của các chất vào thí nghiệm. Điều này càng cần phải có một hệ thống các câu hỏi thực nghiệm giúp các em ghi sâu những thao tác thí nghiệm cũng như các liên hệ giữa lý thuyết và thực nghiệm.
Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, với mong muốn góp phần nhỏ bé vào việc đổi mới và hoàn thiện phương pháp giảng dạy cũng như nhằm củng cố và giúp các em học sinh khắc sâu kiến thức môn học, tôi quyết định chọn đề tài nghiên cứu của mình là: “Quy trình xây dựng bài tập thực nghiệm trong kiểm tra đánh giá môn hoá học lớp 8”.
Mục đích nghiên cứu
Tôi chọn đề tài nghiên cứu này nhằm góp phần vào việc xây dựng hệ thống bài tập hóa học thực nghiệm trong kiểm tra đánh giá môn hoá học lớp 8.
Giúp cho việc kiểm tra, đánh giá kĩ năng vận dụng kiến thức đã học để tiến hành thí nghiệm, tạo niềm say mê, hứng thú đối với môn học, nâng cao chất lượng học tập của học sinh.
Kiểm tra được kĩ năng thực hành của học sinh, thao tác tiến hành thí nghiệm, thông qua các bài tập thực nghiệm.
Nhiệm vụ nghiên cứu
Tìm hiểu cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu.
Điều tra thực trạng sử dụng bài tập hoá học trong kiểm tra đánh giá của giáo viên THCS trên địa bàn Thành phố Hà Nội.
Đề xuất và thực nghiệm quy trình xây dựng bài tập thực nghiệm trong kiểm tra đánh giá môn hoá học lớp 8.
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu đề tài này của tôi là: Quy trình xây dựng bài tập thực nghiệm trong kiểm tra đánh giá môn hoá học lớp 8.
Phạm vi nghiên cứu đề tài: Đề tài tập trung nghiên cứu tại trường THCS.
Thời gian nghiên cứu đề tài: Năm học 2017 - 2018.
Phương pháp nghiên cứu
Các phương pháp nghiên cứu lý luận:
+ Gồm các phương pháp phân tích, khái quát, tổng kết các tài liệu liên quan đến đề tài nghiên cứu để xác lập cơ sở lý luận cho đề tài.
- Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
+ Phương pháp Ankét: Sử dụng các mẫu phiếu điều tra để thu thập thông tin về thực trạng sử dụng các câu hỏi trong kiểm tra đánh giá, chất lượng dạy học bộ môn Hoá học, mức độ yêu thích môn học của học sinh.
+ Phương pháp thực nghiệm: Thực nghiệm tác động trên 2 lớp 8 với 99 học sinh của một trường THCS trên địa bàn Thành phố Hà Nội.
+ Phương pháp trò chuyện, phỏng vấn giáo viên và học sinh để thu thập những thông tin cần thiết cho quá trình nghiên cứu.
Giả thuyết khoa học
Nếu trong dạy học môn Hoá học, giáo viên xây dựng được hệ thống bài tập hoá học thực nghiệm theo một quy trình hợp lý, phù hợp với điều kiện cụ thể của trường THCS thì sẽ phát huy tính tích cực, độc lập, sáng tạo trong học tập của học sinh, qua đó góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn học này. Giúp các em nắm vững và khắc sâu được kiến thức, kĩ năng thực hành thí nghiệm môn học đồng thời biết vận dụng kiến thức của môn học giải thích được các hiện tượng thực tế trong đời sống.
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÁC LOẠI CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ MÔN HOÁ HỌC THCS
Lý luận về kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh THCS
Khái quát về kiểm tra đánh giá
Đánh giá kết quả học tập của học sinh là một hoạt động rất quan trọng trong quá trình giáo dục. Đánh giá kết quả học tập là quá trình thu thập và xử lí thông tin về trình độ, khả năng thực hiện mục tiêu học tập của học sinh nhằm tạo cơ sở cho những điều chỉnh sư phạm của giáo viên, các giải pháp của các cấp quản lí giáo dục và cho bản thân học sinh, để học sinh đạt kết quả tốt hơn.
Đánh giá kết quả học tập của học sinh cần sử dụng phối hợp nhiều công cụ, phương pháp và hình thức khác nhau. Đề kiểm tra là một trong những công cụ được dùng khá phổ biến để đánh giá kết quả học tập của học sinh. Những bài tập mà nhà giáo dục đưa ra nhằm mục đích kiểm tra kiến thức mà học sinh lĩnh hội được trong quá trình học tập thường sử dụng nhất là hình thức trắc nghiệm:
Khái niệm câu hỏi trắc nghiệm
Theo GS Dương Thiệu Tống : “Trắc nghiệm là một loại dụng cụ đo lường khả năng của người học, ở bất cứ cấp học nào, bất cứ môn học nào, trong lĩnh vực khoa học tự nhiên hay khoa học xã hội”.
Theo GS Trần Bá Hoành : “Test có thể tạm dịch là phương pháp trắc nghiệm, là hình thức đặc biệt để thăm dò một số đặc điểm về năng lực, trí tuệ của học sinh (thông minh, trí nhớ, tưởng tượng, chú ý) hoặc để kiểm tra một số kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo của học sinh thuộc một chương trình nhất định”.
Hiện nay, người ta cho rằng trắc nghiệm là những câu hỏi, bài tập không phải lập luận, trình bày, diễn đạt, có các câu trả lời sẵn, yêu cầu học sinh suy nghĩ trong thời gian ngắn (từ 1 đến 2 phút) rồi dùng một ký hiệu đơn giản đã được quy ước sẵn để trả lời.
Chức năng của câu hỏi trắc nghiệm
Với người dạy, sử dụng trắc nghiệm nhằm:
Cung cấp thông tin ngược chiều để điều chỉnh phương pháp nội dung cho phù hợp.
Khảo sát kết quả học tập của một số đông học sinh, có thể sử dụng lại bài khảo sát vào thời điểm khác.
Nắm bắt được trình độ của học sinh, từ đó đưa ra quyết định nên dạy những gì và dạy bắt đầu từ đâu.
Ngăn ngừa nạn học tủ, học vẹt và gian lận của học sinh.
Muốn có những điểm số đáng tin cậy, không phụ thuộc phần lớn vào chủ quan của người chấm bài.
Khuyến khích học sinh học đều, rèn luyện tính năng động, chủ động, sáng tạo trong học tập.
Chấm nhanh và có kết quả sớm.
Nâng cao hiệu quả giảng dạy
Với người học, sử dụng trắc nghiệm nhằm:
Tự kiểm tra, đánh giá kiến thức, kỹ năng.
Nâng cao tinh thần trách nhiệm, nghiêm túc trong học tập.
Nâng cao hiệu quả của quá trình tự học.
Dễ dàng vận dụng các kiến thức đã học vào thực tiễn cuộc sống.
Rèn luyện các kỹ năng tư duy như so sánh, đối chiếu, phân tích, tổng hợp, ghi nhớ, lựa chọn và phán đoán nhanh.
Phân loại câu hỏi trắc nghiệm
TỰ LUẬN
CÂU HỎI
TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN
Có hai loại trắc nghiệm là trắc nghiệm tự luận (thường gọi tắt là tự luận) và trắc nghiệm khách quan (thường gọi tắt là trắc nghiệm)
Câu
ghép đôi
Câu
đúng sai
Câu điền
khuyết
Câu nhiều lựa chọn
(thường
dùng
nhất)
Câu hỏi tự luận (trắc nghiệm tự luận)
Khái niệm: Câu hỏi tự luận là phương pháp đánh giá kết quả học tập bằng việc sử dụng công cụ đo lường là các câu hỏi hay bài toán, học sinh trả lời dưới dạng bài viết bằng ngôn ngữ và khả năng của riêng mình trong một khoảng thời gian định trước.
Ưu điểm:
Chuẩn bị câu hỏi ít tốn thời gian.
Đòi hỏi học sinh phải tự trả lời và diễn đạt bằng ngôn ngữ của riêng mình nên có thể kiểm tra được mức độ tiếp thu, hiểu bài đồng thời kiểm tra được các kỹ năng, kỹ xảo khi trả lời các câu hỏi lý thuyết cũng như các bài toán của học sinh. Từ đó giáo viên sẽ điều chỉnh nội dung, phương pháp dạy phù hợp. Những kiến thức học sinh hiểu sai được giáo viên sửa chữa kịp thời.
Hình thành cho học sinh thói quen sắp đặt các ý tưởng, suy diễn, khái quát hóa, phân tích, tổng hợp phát huy tính độc lập trong tư duy sáng tạo.
Nhược điểm:
Số lượng câu hỏi ít, nội dung không rộng.
Học sinh có chiều hướng học lệch, học tủ.
Việc chấm điểm phụ thuộc vào tính chủ quan, trình độ của người chấm.
Nếu nhiều người chấm thì kết quả có sự khác nhau.
Câu hỏi trắc nghiệm (trắc nghiệm khách quan)
Khái niệm: Trắc nghiệm khách quan là phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh bằng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan. Gọi là khách quan vì cách chấm không phụ thuộc vào người chấm.
Ưu điểm:
Nội dung kiến thức kiểm tra trong phạm vi rộng nên chống được khuynh hướng học tủ, học lệch.
Số lượng câu hỏi nhiều, đủ cơ sở tin cậy, đủ cơ sở đánh giá chính xác trình độ học sinh thông qua kiểm tra.
Chấm bài nhanh và chính xác. Có thể dùng máy chấm với số lượng lớn.
Việc áp dụng công nghệ thông tin vào việc soạn thảo các bài kiểm tra, bài thi giúp hạn chế đến mức thấp nhất hiện tượng nhìn bài hay trao đổi bài.
Nhược điểm:
Việc soạn câu hỏi đòi hỏi nhiều thời gian và công sức.
Tốn kém trong việc soạn thảo, in ấn đề kiểm tra.
Hạn chế việc thể hiện năng lực diễn đạt, năng lực sáng tạo, khả năng lập luận của học sinh.
Không luyện tập được cho học sinh cách trình bày bài làm.
Có yếu tố ngẫu nhiên, may rủi.
a Phân loại câu hỏi trắc nghiệm khách quan
Trắc nghiệm khách quan là một công cụ đo lường tâm lí, đo lường giáo dục, nhằm đánh giá thành quả học tập, tuy không phải là công cụ đo lường duy nhất, song trắc nghiệm khách quan ngày càng tỏ rõ hiệu năng và càng trở nên đắc dụng trên thế giới. Tuy nhiên, trắc nghiệm khách quan chỉ thật sự phát huy tác dụng khi người sử dụng hoặc người soạn trắc nghiệm khách quan phân biệt được các hình thức câu trắc nghiệm khách quan khác nhau và sử dụng chúng một cách phù hợp.
¹ Câu trắc nghiệm đúng – sai (True False)
Đây là loại câu được trình bày dưới dạng câu phát biểu và học sinh trả lời bằng cách lựa chọn một trong hai phương án “đúng” hoặc “sai”.
Ưu điểm: là loại câu đơn giản thường dùng để trắc nghiệm kiến thức về những sự kiện hoặc khái niệm, vì vậy viết loại câu này tương đối dễ, ít phạm lỗi, mang tính khách quan khi chấm. Giáo viên có thể soạn đề thi và kiểm tra kiến thức trong thời gian ngắn.
Nhược điểm:
Có độ phân cách (khả năng phân biệt học sinh giỏi và học sinh kém) thấp vì độ may rủi cao (50%).
Độ tin cậy thấp, dễ tạo điều kiện cho học sinh thuộc lòng hơn là hiểu.
Học sinh giỏi có thể không thỏa mãn khi buộc phải chọn “ đúng” hay “ sai” khi câu trắc nghiệm viết chưa kỹ càng.
¹ Câu trắc nghiệm ghép đôi (matching test)
Đây là loại hình đặc biệt của loại câu nhiều lựa chọn, trong đó học sinh tìm cách ghép các câu trả lời ở trong cột này với câu chưa hoàn thành ở cột khác sao cho phù hợp. Số câu ghép đôi càng nhiều thì xác suất may rủi càng thấp, chất lượng trắc nghiệm càng cao.
Ưu điểm: câu ghép đôi dễ viết, dễ dùng, loại này thích hợp với tuổi học sinh trung học cơ sở hơn. Có thể dùng loại câu này để đo các mức trí năng khác nhau. Nó đặc biệt hữu hiệu trong việc đánh giá khả năng nhận biết các hệ thức hay lập các mối tương quan.
Nhược điểm: nếu danh sách mỗi cột dài thì học sinh mất nhiều thời gian đọc và tìm câu tương ứng để ghép đôi.
¹ Câu trắc nghiệm điền khuyết (filling test)
Có thể có hai dạng. Chúng có thể là những câu hỏi với giải đáp ngắn, hay cũng có thể gồm những câu phát biểu với một hay nhiều chỗ để trống mà học sinh phải điền vào bằng một từ hay một nhóm từ ngắn.
Ưu điểm:
Học sinh phải nhớ ra, nghĩ ra từ hoặc cụm từ cần tìm.
Giáo viên dễ soạn câu hỏi thích hợp với các môn tự nhiên.
Nhược điểm:
Việc chấm bài mất nhiều thời gian.
Khi soạn thảo thường dễ trích nguyên văn các câu trong sách giáo khoa
Phạm vi kiểm tra thường chỉ giới hạn vào chi tiết.
¹ Câu trắc nghiệm nhiều lựa chọn (multiple choice question = MCQ)
Là loại câu thông dụng nhất. Loại này có một câu phát biểu ( câu hỏi hoặc câu bỏ lửng ) gọi là câu dẫn và có nhiều câu trả lời để học sinh lựa chọn, trong đó chỉ có một câu trả lời đúng nhất hay hợp lý nhất, còn lại đều là sai; những câu trả lời sai gọi là câu mồi hay câu nhiễu. Điều quan trọng là làm sao cho những mồi nhử ấy đều hấp dẫn ngang nhau đối với những học sinh chưa học kỹ hay chưa hiểu kỹ bài học.
Ưu điểm:
Giáo viên có thể dùng loại câu này để kiểm tra, đánh giá những mục tiêu dạy học khác nhau, chẳng hạn như:
Xác định mối tương quan nhân quả.
Nhận biết các điều sai lầm.
Ghép các kết quả hay các điều quan sát được với nhau.
Định nghĩa các khái niệm.
Tìm nguyên nhân của một số sự kiện.
Nhận biết điểm tương đồng hay khác biệt giữa hai hay nhiều sự vật hoặc hiện tượng.
Xác định nguyên lý hay ý niệm tổng quát từ những sự kiện.
Xác định thứ tự hay cách sắp đặt nhiều sự vật hiện tượng.
Xét đoán vấn đề đang được tranh luận dưới nhiều quan điểm..
Tính giá trị tốt hơn: với bài trắc nghiệm có câu trả lời để lựa chọn, người ta có thể đo được các khả năng nhớ, áp dụng các nguyên lý, định luật, tổng quát hóa, rất hữu hiệu.
Độ tin cậy cao hơn, yếu tố đoán mò hay may rủi giảm đi nhiều khi phương án chọn lựa tăng.
Có thể phân tích tính chất mỗi câu hỏi, xác định câu nào làm tăng hoặc giảm giá trị câu hỏi.
Thật sự khách quan khi chấm bài. Điểm số của bài trắc nghiệm khách quan không phụ thuộc vào chữ viết, khả năng diễn đạt của học sinh và trình độ người chấm bài
Nhược điểm:
Loại câu này khó soạn vì chỉ có một câu trả lời đúng nhất, các câu nhiễu còn lại cũng phải có vẻ hợp lý. Ngoài ra còn phải soạn thế nào để đo được các mức trí năng cao hơn mức biết, nhớ, hiểu.
Có những học sinh có óc sáng tạo, tư duy tốt, có thể tìm ra những câu trả
lời hay hơn đáp án thì sẽ làm cho học sinh đó cảm thấy không thỏa mãn.
Các câu hỏi nhiều lựa chọn có thể không đo được khả năng phán đoán tinh vi, khả năng giải quyết vấn đề khéo léo, sáng tạo một cách hiệu nghiệm bằng loại câu trắc nghiệm tự luận soạn kỹ.
¹ Câu hỏi vẽ hình (drawing test)
Học sinh trả lời trắc nghiệm bằng cách vẽ hình, sơ đồ hoặc bổ sung chi tiết vào hình, sơ đồ có sẵn. Học sinh dùng hình vẽ thay cho câu trả lời.
Ưu điểm:
Học sinh không có cơ hội đoán mò mà phải nhớ ra, phải hiểu rõ bài học.
Thích hợp với các môn tự nhiên
Nhược điểm:
Việc soạn khá tốn thời gian, đòi hỏi người soạn phải có khả năng vẽ.
Khái quát về câu hỏi, bài tập hoá học thực nghiệm
Khái niệm câu hỏi, bài tập hoá học thực nghiệm
Bài tập hóa học là phương tiện chính và hết sức quan trọng dùng để rèn luyện khả năng vận dụng kiến thức cho học sinh. Là nhiệm vụ học tập mà giáo viên đặt ra cho người học, buộc người học vận dụng các kiến thức, năng lực của mình để giải quyết các nhiệm vụ đó nhằm chiếm lĩnh tri thức, kỹ năng một cách tích cực, hứng thú và sáng tạo.
Chức năng câu hỏi, bài tập thực nghiệm
Bài tập hóa học thực nghiệm là những bài tập có nội dung liên quan đến thí nghiệm, giúp người học ghi nhớ được những hiện tượng thí nghiệm, các lưu ý, thao tác trong thí nghiệm thông qua hệ thống câu hỏi, bài tập, bài tập hoá học thực nghiệm còn có các chức năng cho từng mục tiêu như:
Về kiến thức
- Là một trong những phương tiện hiệu nghiệm cơ bản nhất để dạy học sinh khắc sâu lý thuyết và các thao tác tiến hành thí nghiệm.
Đào sâu, mở rộng kiến thức đã học một cách sinh động, phong phú mà không làm nặng nề khối lượng kiến thức của học sinh.
Thông qua các bài tập thực nghiệm, học sinh hiểu kỹ hơn các khái niệm, tính chất hóa học, củng cố kiến thức một cách thường xuyên.
Về kỹ năng
Củng cố thêm kĩ năng tiến hành thí nghiệm của học sinh.
Rèn luyện và phát triển năng lực nhận thức, năng lực phát hiện và giải thích các vấn đề nảy sinh từ thí nghiệm
Rèn luyện và phát triển các kỹ năng tư duy như phân tích, tổng hợp, so sánh, đối chiếu
Về thái độ
Rèn luyện tính kiên nhẫn, trung thực, chính xác, khoa học và sáng tạo, phong cách làm việc khoa học.
Giúp học sinh thấy rõ lợi ích của việc học môn hóa học, từ đó tạo động cơ học tập tích cực: kích thích trí tò mò, óc quan sát..làm tăng hứng thú học tập môn hóa học và có thể giúp học sinh định hướng nghề nghiệp trong tương lai
Phát huy tính tích cực, tự lực của học sinh và hình thành phương pháp học tập hợp lý.
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG SỬ DỤNG CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ MÔN HOÁ HỌC THCS
Vài nét về tình hình nhà trường
Trường THCS mà tôi thực hiện nghiên cứu đề tài này, được thành lập từ năm 1974, trường nằm tại trung tâm của một Quận trên địa bàn TP Hà Nội. Qua gần 40 năm xây dựng, nhà trường đã có nhiều đổi thay và phát triển. Năm 2010 trường đã được công nhận đạt chuẩn quốc gia với 22 phòng học và đầy đủ các phòng thư viện, phòng thí nghiệm Sinh, Hóa, Vật lí, phòng thực hành máy tính...
Về kết quả học tập của học sinh, trong những năm gần đây số lượng học sinh thi vào cấp ba luôn đứng vào tốp đầu của Quận. Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu cũng được nhà trường quan tâm đúng mức, hàng năm nhà trường có nhiều học sinh dự thi học sinh giỏi và đạt nhiều giải cấp Quận, Thành phố ở các môn học. Tuy nhiên bên cạnh những thành tích đã đạt được vẫn còn một số tồn tại như: nhiều em học sinh còn chưa thực sự yêu thích, học lệch, học yếu một số môn khoa học như Vật lí, Sinh học, Hóa học.
Thực trạng sử dụng câu hỏi, bài tập trong kiểm tra đánh môn Hoá học của giáo viên THCS
Đứng trước tình hình trên, là một giáo viên dạy bộ môn Hoá học tôi đã tiến hành khảo sát thực trạng sử dụng bài tập trong kiểm tra đánh giá của giáo viên môn Hoá học trong nhà trường và sự yêu thích bộ môn, kết quả học tập bộ môn Hoá học của các em học sinh lớp 8.
Mục đích khảo sát: Nhằm đánh giá thực trạng kiểm tra đánh giá học sinh của giáo viên môn Hoá học từ đó xác lập cơ sở thực tiễn cho việc vận dụng câu hỏi, bài tập thực nghiệm trong kiểm tra đánh giá môn Hoá học THCS.
Đối tượng khảo sát: 4 giáo viên giảng dạy bộ môn Hoá học và 99 học sinh lớp 8A, 8B của trường THCS mà tôi chọn nghiên cứu.
Nội dung khảo sát:
Điều tra thực trạng quá trình kiểm tra đánh giá môn Hoá học lớp 8.
Kết quả học tập giữa học kì I của học sinh lớp 8A, 8B.
Đánh giá mức độ yêu thích của học sinh khi học tập môn Hoá học.
Kết quả khảo sát:
Bảng 1: Loại câu hỏi, bài tập mà đồng chí sử dụng trong kiểm tra đánh giá học sinh khi học tập môn Hoá học
TT
Câu hỏi, bài tập kiểm tra đánh giá
Số ý kiến
Tỷ lệ (%)
1
Câu hỏi, bài tập lí thuyết
4
100
2
Câu hỏi, bài tập tính toán
4
100
3
Câu hỏi, bài tập thực nghiệm
2
25
Qua bảng 1 ta thấy: Các câu hỏi, bài tập giáo viên thường hay sử dụng trong kiểm tra đánh giá đó là: Câu hỏi lí thuyết 100%, câu hỏi tính toán 100%, câu hỏi thực nghiệm môn hoá học được sử dụng rất ít 25%. Các câu hỏi mà thầy cô đã vận dụng chưa kích thích được khả năng tư duy, óc tò mò của học sinh qua các giờ học, làm các em thấy môn học trừu tượng và lúng túng trong thao tác thí nghiệm, điều đó phần nào làm ảnh hưởng đến kết quả học tập của các em.
Bảng 2: Kết quả học tập giữa kì I môn Hoá học của học sinh các lớp 8A,B
Lớp
Sĩ số
Điểm 0"3
Điểm 3"5
Điểm 5"8
Điểm 8"10
8A
49
7
19
17
6
8B
50
5
18
22
5
Tổng
99
12
37
39
11
(%)
100%
12,1%
37,4%
39,4%
11,1%
Nhìn chung, kết quả học tập bộ môn Hoá học của 2 lớp chưa cao. Qua bài kiểm tra trên 99