Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao chất lượng thực hành môn Công nghệ 9

 PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO VĨNH TƯỜNG
 TRƯỜNG THCS VIỆT XUÂN
 =====***=====
 BÁO CÁO KẾT QUẢ 
 NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
Tên sáng kiến: "MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG 
 THỰC HÀNH MÔN CÔNG NGHỆ 9"
 Tên tác giả sáng kiến: Nguyễn Thị Hải Hưng
 Việt Xuân, Năm 2019. BÁO CÁO KẾT QUẢ
 NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
 1. Lời giới thiệu 
 Giáo dục và đào tạo là một vấn đề hết sức quan trọng trong đời sống chính trị của 
mỗi nước, là biểu hiện trình độ phát triển của mỗi quốc gia. Vì vậy, ngay từ khi giành 
được chính quyền, Hồ Chủ Tịch đã chỉ rõ “một dân tộc dốt là một dân tộc yếu”. Do 
đó xác định Giáo dục và đào tạo là một nhiệm vụ quan trọng của cách mạng Việt 
Nam. Bắt đầu từ Nghị quyết của Đại hội lần thứ IV của Đảng (1979) đã ra quyết định 
số 14-NQTƯ về cải cách giáo dục với tư tưởng: Xem giáo dục là bộ phận quan trọng 
của cuộc cách mạng tư tưởng; thực thi nhiệm vụ chăm sóc và giáo dục thế hệ trẻ từ 
nhỏ đến lúc trưởng thành; thực hiện tốt nguyên lý giáo dục học đi đôi với hành, giáo 
dục kết hợp với lao động sản xuất, nhà trường gắn liền với xã hội. Tư tưởng chỉ đạo 
trên được phát triển bổ sung, hoàn thiện cho phù hợp với yêu cầu thực tế qua các kỳ 
Đại hội VII, VIII, IX, X của Đảng Cộng Sản Việt Nam. Đại hội Đảng lần thứ X tiếp 
tục khẳng định: "Giáo dục và đào tạo cùng với khoa học và công nghệ là quốc sách 
hàng đầu, là nền tảng và động lực thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hoá đất nước" 
; “Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện; đổi mới cơ cấu tổ chức, cơ chế quản lý, 
nội dung, phương pháp dạy và học”; thực hiện "chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội 
hóa", chấn hưng nền giáo dục Việt Nam; Chuyển dần mô hình giáo dục hiện nay 
sang mô hình giáo dục mở - mô hình xã hội học tập với hệ thống học tập suốt đời, 
đào tạo liên tục, liên thông giữa các bậc học, ngành học; xây dựng và phát triển hệ 
thống học tập cho mọi người và những hình thức học tập, thực hành linh hoạt, đáp 
ứng nhu cầu học tập thường xuyên; tạo nhiều khả năng, cơ hội khác nhau cho người 
học, bảo đảm sự công bằng xã hội trong giáo dục.”
 Nhằm thực hiện tốt đường lối chủ trương đó, những năm học qua, ngành Giáo dục 
đã tích cực tham gia công cuộc đổi mới toàn diện. Một trong những biện pháp đó là 
việc giáo dục cơ bản – toàn diện các khoa học cơ bản và thực hành kỹ thuật cơ bản 
nhằm bổ sung kiến thức và bổ trợ cho công tác hướng nghiệp cuối bậc Trung học cơ 
sở và sau bậc Trung học phổ thông. Đây cũng là một trong những quan điểm giáo dục bước cơ bản trong thực hành, dẫn đến những lỗi kỹ thuật, lỗi mỹ thuật trong thực 
hành. Cũng phải nhắc đến chất lượng của giáo viên khi hướng dẫn thực hành, một 
phần do e ngại sự mới mẻ của bộ môn, một phần do tính chất nghề đặc thù của việc 
làm nên đôi khi giáo viên cũng xem nhẹ phần thực hành hoặc hướng dẫn thực hành 
qua loa, có lúc còn thực hiện mang tính giới thiệu hàn lâm, giới thiệu trên tranh vẽ, 
trình chiếu máy tính,  thiếu tính chuyên môn nghề. Đồng thời, một lý do rất thực tế 
nữa là đồ dùng dạy học cho phân môn qua các năm học đều đã cũ, xuống cấp, thiếu, 
mất mát,  cần được bổ sung liên tục.
 Chính vì vậy, khi được nhà trường giao giảng dạy bộ môn Công nghệ, tôi xác định 
cần nâng cao chất lượng dạy học, chuẩn bị tiết giảng chu đáo giúp HS có lý thuyết 
vững chắc và có thực hành hiệu quả. Qua mỗi tiết học thì học sinh tăng cường thói 
quen chủ động trong việc học, thuần thục và sáng tạo trong thực hành. Có tâm lý 
vững vàng để tự mình thực hành tại lớp và làm thực tế tại gia đình. Với mong muốn 
đó, trong thời gian được giảng dạy Công nghệ 9, tôi đã mạnh dạn nêu sáng kiến và áp 
dụng trực tiếp vào thực tế với sáng kiến “Một số biện pháp nâng cao chất lượng 
thực hành Công Nghệ 9” – Công nghệ 9 – Mô đun Lắp đặt mạch điện gia đình
 2. Tên sáng kiến: Một số biện pháp nâng cao chất lượng thực hành Công Nghệ 
9
 3. Tác giả sáng kiến:
 - Họ và tên: Nguyễn Thị Hải Hưng
 - Địa chỉ tác giả sáng kiến:.Trường THCS Việt Xuân
 - Số điện thoại: 0965608777. E_mail: haihungvt80@gmail.com.
 4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Nguyễn Thị Hải Hưng
 5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Môn Công nghệ
 6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: 3/2018.
 7. Mô tả bản chất của sáng kiến:
 7.1. Cơ sở khoa học của vấn đề nghiên cứu
 7.1.1. Cơ sở lí luận: 
 Tâm lý học lứa tuổi THCS có ghi nhận: Học sinh lứa tuổi THCS có bước nhảy vọt 
về thể chất lẫn tinh thần, các em đang tách dần thời thơ ấu để tiến sang giai đoạn phát càng tìm thấy được những biện pháp giáo dục nhằm giúp HS của mình phát triển 
năng lực nhận thức, kĩ năng – thái độ thực hành. Việc tìm hiểu, áp dụng, đối chiếu, 
điều chỉnh các biện pháp này cần diễn ra thường xuyên, không mệt mỏi để hướng đến 
kết quả giáo dục cao nhất.
 7.1.2. Cơ sở thực tiễn
 Trong quá trình giảng dạy bộ môn Công nghệ 9 – mô đun Lắp đặt mạch điện trong 
nhà. Tôi nhận thấy tâm lý học và khả năng thực hành của một số em khá tốt; các em 
được coi như những “cột trụ” trong nhóm/lớp, có khả năng giúp đỡ các bạn khác 
thực hành. Tuy nhiên, đa số các em có tâm lý e ngại, rụt rè khi học, nhất là các em 
nữ; mặt khác chất lượng thực hành của các em cũng chưa cao; nhiều bài thực hành 
mới đáp ứng được việc đảm bảo an toàn điện, đủ các bước kĩ thuật mà chưa có nhiều 
bài đáp ứng các yêu cầu về trình bày, mĩ thuật, thời gian hoàn thành, độ bền cơ học, 
 Đây là một trong những trăn trở của GV trong giảng dạy thực hành. 
 Trong những năm gần đây, ngành Giáo dục đang tích cực cải cách chương trình 
SGK, đổi mới phương pháp dạy học, phương thức kiểm tra đánh giá,  cũng nhằm 
một mục đích chung là nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và chất lượng từng 
bộ môn nói riêng. Với quan điểm coi trọng và dành sự chăm lo nhiều nhất cho giáo 
dục của toàn Đảng, toàn Dân ta thì mỗi GV cần tích cực, chủ động nắm bắt các cơ hội 
này trong việc triển khai công tác giáo dục của mình. Công việc này cần được GV 
tìm hiểu, áp dụng và tổng hợp kết quả qua mỗi năm học để không ứng đáp ứng nhu 
cầu mới của bộ môn và thời đại.
 Một thực tế cụ thể nữa ở trường THCS là số lượng, chất lượng các đồ dùng – thiết 
bị - vật liệu để thực hành đều giảm dần theo số lượng tiết học; mặc dù được bổ sung 
hàng năm nhưng với sĩ số học sinh luôn luôn cao cùng với tâm lý ai cũng muốn được 
thực hành một lần nên đồ dùng qua các tiết học đều cần chỉnh sửa, bổ sung thêm. 
Đồng thời, với sự phân hóa môn học nên học sinh đã bước đầu coi trọng môn học 
này, học sinh phải chăm lo nhiều bài tập của nhiều bộ môn nên việc tham gia chuẩn 
bị đồ dùng thực hành nhất là tham gia theo nhóm còn rất hạn chế. Nếu như giáo viên 
không chú ý hướng dẫn thì học sinh khó có thể chuẩn bị đúng đồ dùng theo yêu cầu 
của bảng dự trù vật liệu mà các em vẫn thường lập được. 7.4. Kế hoạch nghiên cứu
 Năm học 2016 – 2017, nghiên cứu SGK, SGV, Sách Thiết kế bài giảng, Phân phối 
chương trình để áp dụng vào soạn giáo án, chuẩn bị đồ dùng thực hành. Bước đầu cập 
nhật và tìm hiểu quan điểm hiện nay của Đảng và Nhà nước về giáo dục và giáo dục 
hướng nghiệp nghề. Thống kê, kiểm tra số lượng, chất lượng các vật liệu – dụng cụ - 
thiết bị có trong các hộp đồ dùng dạy học của nhà trường. Thu nhận những ý kiến góp 
ý của đồng nghiệp về giờ giảng, giờ thực hành thông qua các buổi hội giảng, dự giờ; 
thu nhận ý kiến phản hồi từ các em học sinh thông qua các bài kiểm tra lý thuyết, 
kiểm tra thực hành và cả trong vấn đáp trực tiếp. Viết sáng kiến và lên kế hoạch áp 
dụng vào năm học tiếp.
 Năm học 2017 – 2018 và 2018 – 2019 bắt đầu áp dụng dần dần. Từng bước 
 đối chiếu kết quả hiểu lý thuyết và thái độ trong chuẩn bị đồ dùng thực hành; nhận 
 tới kết quả thực hành của từng tiết học. 
 Thang điểm chấm không có sự phân biệt giữa lớp chọn và lớp đại trà, mà 
 đánh giá công bằng kết quả học và thực hành của các lớp. Trên cơ sở kết quả đó, 
 giáo viên chỉnh sửa sáng kiến và lần lượt tổng kết kết quả qua mỗi kỳ học, mỗi năm 
 học. Sau đó, Sáng kiến được viết và trình bày với hội đồng khoa học chấm sáng 
 kiến kinh nghiệm của nhà trường để được đóng góp ý kiến xây dựng cho hoàn 
 thiện.
 Trong quá trình nghiên cứu, ngoài các tài liệu cơ bản trong thư viện và 
 trong phòng thí nghiệm của nhà trường thì giáo viên và học sinh tìm thêm kiến thức 
 trên các phương tiện thông tin khác nữa, đồng thời tự làm đồ dùng thực hành cho 
 mỗi tiết học để làm gương động viên khích lệ học sinh. Khuyến khích học sinh 
 chuẩn bị đồ dùng thực hành theo nhóm, với chú ý các đồ dùng đó không thử trực 
 tiếp với bất cứ nguồn điện nào nếu chưa được giáo viên kiểm tra.
 7.5. Nội dung sáng kiến
 7.5.1. Thực trạng về vấn đề
 Sau năm học 2016 – 2017, qua khảo sát thống kê, kiểm tra số lượng, chất lượng đồ 
dùng dạy học của bộ môn Công nghệ của học sinh khối 9 trường THCS Việt Xuân 22 Dây điện đôi 0 Đã sử dụng hết
 23 Mũi khoan 10 Một số bị gãy
 24 Bảng điện nhỏ 0 Đã sử dụng hết
 25 Bảng điện 10 Còn 5 cái
 Như vậy, các thiết bị đo điện, dụng cụ cơ khí và một số thiết bị khác thì tái sử 
dụng được nhiều lần; còn các thiết bị - vật liệu: bóng điện, dây điện, giấy ráp, bảng 
điện,  thì tỷ lệ cháy, hỏng, hao hụt khá nhiều, không tái sử dụng được. Hàng năm, 
nhà trường đều dành một khoản kinh phí khá lớn đầu tư cho trang bị thiết bị dạy học, 
đồ dùng – thiết bị cho các phòng chức năng, thực hành, bộ môn; tuy nhiên vì có nhiều 
mục cần đầu tư nên thực tế việc tu sửa, mua sắm đồ dùng – thiết bị cho thực hành của 
nhiều bộ môn còn hạn chế, trong khi đó mô đun Lắp đặt mạng điện trong nhà lại tiêu 
tốn và làm hư hao thiết bị rất nhiều. Ví dụ: sau tiết học Lắp đặt mạch điện bảng điện, 
học sinh thao tác đánh dấu vị trí rồi khoan lỗ bảng điện xong thì bảng điện không đáp 
ứng cho yêu cầu bài học của tiết sau được nữa, nên kĩ năng của học sinh không đạt 
kết quả cao.
 Về chất lượng học của học sinh, qua thống kê chúng tôi nhận thấy:
 Lớ Sĩ Điểm lý thuyết Điểm thực hành Điểm tổng kết
 p số > 6, 6, 6, < 
 8 0 – 6 8 0 – 6 8 0 – 6
 7,9 7,9 7,9
 9 30 9 19 2 6 22 2 6 22 2
 A
 9 28 8 17 3 6 17 3 6 20 2
 B
 Như vậy, điểm thực hành của học sinh thấp hơn nhiều so với điểm lý thuyết của 
các em. Điểm tổng kết cả năm cũng chưa cao. 
 Qua trao đổi với các bậc phụ huynh thì tôi được nghe phản ánh: các em có giới 
thiệu với gia đình về môn học Công nghệ 9 – mô đun Lắp đặt mạch điện trong nhà