Sáng kiến kinh nghiệm Giải pháp nâng cao hiệu quả dạy từ loại Lớp 4

 PHÒNG GD&ĐT MỎ CÀY BẮC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
TRƯỜNG TIỂU HỌC PHƯỚC MỸ TRUNG Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ DẠY TỪ LOẠI LỚP 4
	- Họ và tên giáo viên: HUỲNH VĂN KHOA
	- Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Phước Mỹ Trung
	- Nhiệm vụ được phân công: Dạy lớp 4
1. Thực trạng, lí do chọn của giải pháp:
	Trong quá trình dạy học cũng như việc phát hiện học sinh năng khiếu, tôi cũng như một số giáo viên khác trong quá trình dạy học môn Tiếng Việt, phân môn Luyện từ và câu. Đặc biệt là trong dạy học về từ loại, thông thường giáo viên dựa vào SGK, SGV, chuẩn kiến thức kĩ năng cung cấp cho học sinh các khái niệm về danh từ, động từ, tính từ nhằm giúp cho học sinh nhận diện được danh từ, động từ, tính từ và đặt câu với danh từ, động từ, tính từ. Nhiệm vụ của người giáo viên tiểu học là cung cấp những kiến thức một cách toàn diện cho học sinh. 
Qua thực tế giảng dạy thì các tiết học về từ loại chưa đạt hiệu quả cao, phần đông học sinh chưa hiểu tận tường, còn lúng túng, chưa xác định được các từ loại trong đoạn văn hoặc xác định chưa chính xác. 
Về nội dung chương trình dạy phần này trong sách giáo khoa rất ít. Chính vì vậy học sinh rất khó xác định, dẫn đến tiết học trở nên nhàm chán không thu hút học sinh vào hoạt động này.
Để tổ chức tốt, có hiệu quả nhất cho tiết dạy các dạng bài này, giáo viên phải tìm “Giải pháp nâng cao hiệu quả dạy từ loại lớp 4” là vấn đề cần thiết. 
2. Nội dung giải pháp: 
	* Các giải pháp thực hiện:
	Đối với giáo viên: 
	- Phải chọn phương pháp dạy học thích hợp tạo nên không khí học tập nhẹ nhàng, vui tươi, tránh học vẹt hoặc giáo viên áp đặt.
	- Phải tích cực nghiên cứu sách giáo khoa, sách giáo viên, các tài liệu chuyên môn, các chuyên đề có liên quan đến từ loại tiếng Việt để nắm thật vững các kiến thức về từ loại: Danh từ, động từ, tính từ.
	- Phải biết cách nhận diện đúng các từ loại một cách chính xác.
	- Kết hợp linh hoạt các phương pháng giảng dạy cho phù hợp với từng đối tượng học sinh.
	- Trong quá trình giảng dạy, giáo viên luôn quan sát kiểm tra,...Từ đó phát hiện ra những khó khăn, vướng mắc hoặc những học sinh chưa nắm vững kiến thức để giúp các em từng bước nắm vững kiến thức hơn.
	- Luôn động viên, khuyến khích các em để các em hứng thú trong học tập.
	- Phê bình nhẹ nhàng đối với các em làm sai hoặc chưa nắm vững kiến thức giúp các em tránh được sự nhàm chán. 
	Các giải pháp được áp dụng cụ thể là: 
	Trước tình hình học sinh chưa xác định được hoặc xác định chưa đúng từ loại tôi đã nghiên cứu và áp dụng các biện pháp sau:
	* Giúp học sinh nắm chắc lí thuyết về từ loại:
 Khi dạy học các bài về từ loại tiếng Việt ở lớp Bốn ngoài việc cung cấp cho học sinh khái niệm của chúng theo nội dung của sách giáo khoa và sách giáo viên, giáo viên cần quan tâm cung cấp thêm cho học sinh một số dấu hiệu nhận biết khác nhau như: 
	- Khả năng làm chủ ngữ, vị ngữ trong câu: 
	Danh từ thường làm chủ ngữ, vị ngữ trong câu. Khi làm vị ngữ, danh từ thường kết hợp với từ “là”.
 Động từ thường làm vị ngữ trong câu và cũng có thể làm chủ ngữ trong câu ,nhưng khi đóng vai trò là chủ ngữ động từ mất khả năng kết hợp với các từ đã, đang, sẽ, chớ, đừng,
Tính từ thường làm vị ngữ trong câu nhưng khả năng này có hạn chế, tính từ chỉ có thể đóng vai trò vị ngữ khi có các hư từ ( như, đã, đang, sẽ, rất, lắm, quá,..) đi kèm hoặc chủ ngữ có ý nghĩa xác định.
Tính từ cũng có thể làm chủ ngữ nhưng khi đóng vai trò chủ ngữ, tính từ mất khả năng kết hợp với các từ đã, đang, sẽ, rất, lắm, quá, 
	- Khả năng kết hợp của chúng với một số từ khác: 
	Danh từ: chỉ những sự vật mà ta có thể nhận ra được bằng giác quan (nhìn, nghe, ngửi, thấy, đếm được...) Muốn biết một từ có phải là danh từ không thì cần phải thử xem: Thêm vào trước nó một từ chỉ số lượng (một, hai, vài, những, các...) xem có được không, nếu được thì đó là một danh từ VD: Hai quyển tập, Thêm vào sau nó một từ chỉ trỏ (này, ấy, kia, đó,...) xem có được không nếu được thì đó là một danh từ VD: Cuốn sách ấy,
	Tính từ là từ chỉ tính chất của người, loài vật, đồ vật, cây cối như: màu sắc ,hình thể ,khối lượng, dung lượng, kích thước, phẩm chất... 
+ Có hai loại tính từ: 
Tính từ chỉ tính chất chung, không có mức độ 
Tính từ chỉ tính chất có xác định mức độ hoặc có tác dụng gợi tả hình ảnh, cảm xúc. 
	Động từ thường kết hợp với các phụ từ chỉ thời gian( đã, đang, sắp), chỉ mệnh lệnh (hãy, đừng, chớ). Đối với động từ chỉ cảm xúc cũng kết hợp được với các từ: rất, hơi, lắm VD: hơi xúc động,...
	- Sự chuyển loại của từ: trong Tiếng Việt nhiều khi một từ có thể đảm nhiệm vai trò của nhiều từ loại khác nhau tùy thuộc vào văn cảnh cụ thể động từ chuyển thành danh từ, danh từ chuyển thành tính từ, tính từ chuyển thành danh từ,
	+ Tính từ chuyển thành danh từ 
	+ Động từ chuyển thành danh từ
	+ Danh từ chuyển thành tính từ
	- Giáo viên phải nắm vững các phương pháp dạy học về từ loại: Danh từ, động từ, tính từ:
	Khi hướng dẫn học sinh làm bài tập về tìm ra các danh từ, động từ, tính từ trong đoạn văn, trước hết giáo viên yêu cầu học sinh đọc đoạn văn đã cho xem có từ nào chỉ người, chỉ vật,.... thì từ đó là danh từ. Để nhận biết các danh từ, học sinh đặt câu hỏi: “Ai, Con gì, Cái gì? ”, những từ nào trả lời được câu hỏi này thì chúng là danh từ. 
Những từ chỉ hoạt động, trạng thái của người, sự vật, vật hoặc chỉ chỉ cảm xúc, những từ trả lời được câu hỏi “Làm gì?” là động từ
 Những từ chỉ màu sắc, hình dạng, kích thước, tính chất của sự vật, hoặc kèm với các từ chỉ mức độ, các từ trả lời được câu hỏi “như thế nào?” thì đó là tính từ. 
	* Các bước lên lớp của phần dạy Luyện tập – Thực hành: 
- Để dạy tốt phần thực hành- luyện tập về tìm danh từ, động từ, tính từ cần thực hiện các bước sau:
	Khi soạn kế hoạch bài dạy giáo viên đã dự tính được những câu trả lời của học sinh và những sai phạm mà học sinh có thể mắc phải để chuẩn bị phương án sửa chữa, điều chỉnh. Khi thực hiện bài tập: giáo viên phải nắm được trình tự làm bài, theo dõi quá trình thực hiện của học sinh để điều chỉnh kịp thời. Khi học sinh không thực hiện được bài tập giáo viên phải phân cắt thành từng bước nhỏ và xác định được học sinh gặp khó khăn ở chỗ nào để từ đó giúp các em nắm kiến thức và làm được bài tập. Học sinh làm bài xong phải kiểm tra, có thể cho học sinh kiểm tra lẫn nhau.
	- Khi dạy các bài“Danh từ”,“Động từ”,“Tính từ” giáo viên cần giảng thêm khả năng kết hợp, khả năng giữ chức vụ ngữ pháp trong câu của từ loại giúp học sinh khắc sâu cách nhận diện danh từ, động từ, tính từ. Giáo viên phải khéo léo trong việc mở rộng về từ loại, tổ chức các hình thức dạy học khác nhau nhằm phát huy được tính tích cực của học sinh giúp các em ham thích học tập về từ loại, góp phần nâng cao hiệu quả dạy học từ loại.
	3. Hiệu quả giải pháp: 
- Học sinh vận dụng tốt, nhận diện đúng danh từ, động từ, tính từ hơn. Học sinh có hứng thú trong giờ học về từ loại không còn sợ sệt như trước đây. 
- Học sinh đã nắm vững về thuật ngữ từ loại, phân biệt các từ loại cơ bản: danh từ, động từ, tính từ nhanh, chính xác, biết sử dụng các từ loại trong câu văn đúng chỗ, tự tin, hào hứng khi học đến phần này, nâng cao được kết quả học tập về từ loại của học sinh. 
- Việc nắm vững kiến thức về từ loại góp phần quan trọng trong việc nâng cao kĩ năng sử dụng tiếng Việt cho học sinh, để từ đó học sinh có thể giao tiếp tốt và hình thành thói quen giữ gìn sự trong sáng và giàu đẹp của tiếng Việt. 
	Qua sáng kiến trên cho thấy nếu giáo viên nắm thật vững kiến thức về từ loại, biết mở rộng về từ loại thì sẽ giúp học sinh nắm vững chắc kiến thức, kích thích được hứng thú học tập do đó kết quả học tập của các em tốt hơn, từ đó nâng cao kết quả học tập môn Tiếng Việt đặc biệt là phân môn Luyện từ và câu góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường.
 Phước Mỹ Trung, ngày 10 tháng 11 năm 2020
 Xác nhận của Hiệu trưởng Người trình bày giải pháp
 Phạm Văn Em Huỳnh Văn Khoa