Một số giải pháp rèn luyện kĩ năng đọc- Hiểu học tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4A trường tiếu học Quang Hiến

Một số giải pháp rèn luyện kĩ năng đọc- Hiểu học tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4A trường tiếu học Quang Hiến

 Âm nhạc là quà tặng có ý nghĩa vô cùng to lớn cho tất cả những ai đang sống trên trái đất này không phân biệt già trẻ gái trai, không phân biệt màu da sắc tộc, không phân biệt giữa người có năng khiếu Âm nhạc với người không có năng kiếu Âm nhac. Âm nhạc để lại trong lòng người những khoảng lắng cần thiết để có thể làm vui hơn niềm vui, làm vơi đi những nỗi buồn, làm dịu đi những căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày. Âm nhạc còn là món ăn tinh thần của mỗi con ngườ Việt Nam.

Trẻ em tham gia ca hát là được tự hoạt động để nhận thức thế giới xung quanh và bản thân mình. Bằng ngôn ngữ đặc thù của mình như: giai điệu, nhịp điệu, tính chất chặt chẽ về tiết tấu, sự hài hoà về âm thanh giúp học sinh mở rộng tầm hiểu biết, làm phong phú thêm về kinh nghiệm sống, mang lại cảm giác xúc động về thẩm mỹ mới mẻ, mạnh mẽ, giúp cho việc phát triển trí tuệ, óc tưởng tượng và có tác dụng giáo dục tình cảm, đạo đức cho trẻ.

Việc dạy học môn âm nhạc ở trường Tiểu học là dành cho trẻ quyền được Phát triển tối đa nhân cách, tài năng, thể chất, tâm hồn, tinh thần.

Qua các bài học các em được nghe hát, nghe nhạc, được tập hát, được biết một số kiến thức phổ thông về âm nhạc, tất cả những cái đó sẽ tạo thành một trình độ văn hoá Âm nhạc tối thiểu cho học sinh để góp phần cùng với môn học khác giáo dục nhân cách, làm cho các nội dung học tập ở nhà trường có tính toàn diện.

Trong chương trình Âm nhạc Tiểu học ngoài học hát, phát triển khả năng nghe nhạc, kể chuyện Âm nhạc thì phân môn Tập đọc nhạc là phân môn bắt đầu dành riêng cho học sinh khối 4. Học tập đọc nhạc tốt nó sẽ giúp các em học sinh dễ dàng cảm nhận giai điệu và ghép lời ca một cách chính xác hơn. Tập đọc nhạc giúp các em ghi nhớ các nốt nhạc, ký hiệu Âm nhạc. Học sinh biết thêm nhiều bản nhạc hay ngoài ra tập đọc nhạc còn phát triển khả năng nghe, sự cảm thụ Âm nhạc và năng khiếu Âm nhạc cho học sinh, giúp các em có một kiến thức cơ bản vững chắc về lí thuyết Âm nhạc.

Để đạt được những yêu cầu trên, người giáo viên phải có phương pháp, biện pháp phù hợp có như vậy mới nâng cao được chất lượng dạy học của môn Âm nhạc. Căn cứ vào tình hình thực tiễn, tôi nhận thấy tầm quan trọng của phân môn Tập đọc nhạc trong chương trình giáo dục Âm nhạc Tiểu học. Tôi mạnh dạn đưa ra: "Một số giải pháp rèn luyện kĩ năng đọc - hiểu học tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4A trường Tiểu học Quang Hiến".

 

doc 18 trang thuychi01 6714
Bạn đang xem tài liệu "Một số giải pháp rèn luyện kĩ năng đọc- Hiểu học tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4A trường tiếu học Quang Hiến", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LANG CHÁNH
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ GIẢI PHÁP RÈN LUYỆN KĨ NĂNG ĐỌC- HIỂU
HỌC TẬP ĐỌC NHẠC CHO HỌC SINH LỚP 4A TRƯỜNG TIẾU HỌC QUANG HIẾN
 Người thực hiện: Hà Mạnh Quỳnh
 Chức vụ: Giáo viên
 Đơn vị công tác: Trường TH Quang Hiến
 SKKN môn: Âm nhạc
THANH HÓA NĂM 2018
1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài.
 Âm nhạc là quà tặng có ý nghĩa vô cùng to lớn cho tất cả những ai đang sống trên trái đất này không phân biệt già trẻ gái trai, không phân biệt màu da sắc tộc, không phân biệt giữa người có năng khiếu Âm nhạc với người không có năng kiếu Âm nhac. Âm nhạc để lại trong lòng người những khoảng lắng cần thiết để có thể làm vui hơn niềm vui, làm vơi đi những nỗi buồn, làm dịu đi những căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày. Âm nhạc còn là món ăn tinh thần của mỗi con ngườ Việt Nam. 
Trẻ em tham gia ca hát là được tự hoạt động để nhận thức thế giới xung quanh và bản thân mình. Bằng ngôn ngữ đặc thù của mình như: giai điệu, nhịp điệu, tính chất chặt chẽ về tiết tấu, sự hài hoà về âm thanh giúp học sinh mở rộng tầm hiểu biết, làm phong phú thêm về kinh nghiệm sống, mang lại cảm giác xúc động về thẩm mỹ mới mẻ, mạnh mẽ, giúp cho việc phát triển trí tuệ, óc tưởng tượng và có tác dụng giáo dục tình cảm, đạo đức cho trẻ. 
Việc dạy học môn âm nhạc ở trường Tiểu học là dành cho trẻ quyền được Phát triển tối đa nhân cách, tài năng, thể chất, tâm hồn, tinh thần. 
Qua các bài học các em được nghe hát, nghe nhạc, được tập hát, được biết một số kiến thức phổ thông về âm nhạc, tất cả những cái đó sẽ tạo thành một trình độ văn hoá Âm nhạc tối thiểu cho học sinh để góp phần cùng với môn học khác giáo dục nhân cách, làm cho các nội dung học tập ở nhà trường có tính toàn diện.
Trong chương trình Âm nhạc Tiểu học ngoài học hát, phát triển khả năng nghe nhạc, kể chuyện Âm nhạc thì phân môn Tập đọc nhạc là phân môn bắt đầu dành riêng cho học sinh khối 4. Học tập đọc nhạc tốt nó sẽ giúp các em học sinh dễ dàng cảm nhận giai điệu và ghép lời ca một cách chính xác hơn. Tập đọc nhạc giúp các em ghi nhớ các nốt nhạc, ký hiệu Âm nhạc. Học sinh biết thêm nhiều bản nhạc hay ngoài ra tập đọc nhạc còn phát triển khả năng nghe, sự cảm thụ Âm nhạc và năng khiếu Âm nhạc cho học sinh, giúp các em có một kiến thức cơ bản vững chắc về lí thuyết Âm nhạc.
Để đạt được những yêu cầu trên, người giáo viên phải có phương pháp, biện pháp phù hợp có như vậy mới nâng cao được chất lượng dạy học của môn Âm nhạc. Căn cứ vào tình hình thực tiễn, tôi nhận thấy tầm quan trọng của phân môn Tập đọc nhạc trong chương trình giáo dục Âm nhạc Tiểu học. Tôi mạnh dạn đưa ra: "Một số giải pháp rèn luyện kĩ năng đọc - hiểu học tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4A trường Tiểu học Quang Hiến".
	1.2. Mục đích nghiên cứu.
 Sau khi tìm hiểu những khó khăn chung và hạn chế riêng của các em khi bắt đầu bước sang học phân môn tập đọc nhạc
Âm nhạc ở khối lớp 1, 2, 3 phương pháp dạy học chỉ 2 phân môn là học hát và phát triển khả năng nghe nhạc. Sang đến lớp 4 các em bắt đầu chuyển sang một giai đoạn mới, ngoài học hát các em còn có thêm phân môn là tập đọc nhạc, học những ký hiệu ghi chép nhạc, tên nốt, hình nốt, và đọc được bài tập đọc nhạc kết hợp ghép lời. 
 	Bản thân là giáo viên được phân công trực tiếp giảng dạy bộ môn Âm nhạc qua thời gian giảng dạy bộ môn với lòng yêu nghề và sự nỗ lực học hỏi của mình tôi nhận thấy các em rất yêu thích môn học này, trong chương trình lớp 4 có phân môn Tập đọc nhạc là một phân môn mới mà các em mới được làm quen. Cho nên tôi đã mạnh dạn đưa ra một số kinh nghiệm hướng dẫn các em về phương pháp kĩ năng để học tốt phân môn tập đọc nhạc lớp 4.
Phần học phân môn tập đọc nhạc là một phần còn nhiều vướng mắc. Đây là một phần được coi là khó đối với học sinh tiểu học vì các em còn nhỏ, trí nhớ chưa bền nên khi bắt đầu học phân môn này nhiều học sinh thấy khó dẫn đến ngán và ngại học nên kết quả hầu như chưa cao.
Học sinh thiếu sự quan tâm của gia đình dẫn đến chất lượng học tập của học sinh là kém hơn, không chịu khó tìm tòi học hỏi và xây dựng bài, không có tinh thần tập thể, bên cạnh đó lại nhút nhát không dám thể hiện trước đám đông...
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
Một số giải pháp rèn luyện kĩ năng đọc - hiểu tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4A trường Tiểu học Quang Hiến.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
+ Phương pháp vấn đáp.
+ Phương pháp quan sát.
+ Phương pháp luyện tập thực hành.
+ Phương pháp làm mẫu.
+ Phương pháp truyền miệng.
+ Phương pháp thống kê.
+ Phương pháp đối chiếu so sánh.
2. NỘI DUNG.
2.1. Cơ sở lý luận.
 Âm nhạc là môn học mang tính nghệ thuật cao là món ăn tinh thần cho tất cả mọi người, nó không đòi hỏi sự chính xác một cách tuyệt đối nhưng đòi hỏi người học phải có sự yêu thích, đam mê. Xuất phát từ thực trạng giảng dạy môn Âm nhạc cho học sinh ở lứa tuổi tiểu học để các em có thể học tốt và đạt kết quả tốt không phải chỉ phụ thuộc vào năng khiếu có sẵn của từng em, mà còn phụ thuộc vào phương pháp truyền đạt của người giáo viên. Hơn nữa còn phụ thuộc vào ý thức học tập các em cùng với sự quan tâm và chăm sóc tạo điều kiện của gia đình .
 Cho nên việc dạy Âm nhạc cho học sinh tiểu học nói chung và lớp 4 nói riêng mặc dù không nhằm đào tạo các em thành những ca sĩ hay nghệ sĩ âm nhạc chuyên nghiệp mà chủ yếu là giáo dục văn hóa âm nhạc, làm cho các em yêu thích nghệ thuật âm nhạc, để hướng vào tình yêu con người, thiên nhiên, quê hương, đất nước...
 Việc học âm nhạc giúp học sinh hứng thú, niềm vui khi học nhạc giáo dục năng lực cảm thụ âm nhạc, kích thích tiềm năng nghệ thuật làm cho đời sống tinh thần của trẻ thêm phong phú. Hướng tới cái tốt đẹp, góp phần làm thư giản đầu óc trẻ em .
2.2.Thực trạng của vấn đề nghiên cứu.
a. Thuận lợi:
	Đa số các em có cùng một độ tuổi nên có sự đồng đều về nhận thức và đặc biệt các em rất thích học môn Âm nhạc nên các em luôn có sự say mê, hứng thú đối với môn Âm nhạc.
 Giáo viên được đào tạo đúng chuyên môn Đại học sư phạm Nhạc.
Bên cạnh đó tuần nào tôi cũng được lên lớp giảng dạy các em cũng phần nào được làm quen với một số thói quen và phương pháp dạy của thầy truyền đạt tới trò, được thầy uốn nắn ngay từ đầu đến nay các phương pháp dạy của tôi được các em tiếp thu nhanh và rất dễ hiểu. 
Giáo viên luôn tham khảo chương trình Âm nhạc trước khi lên lớp, điều chỉnh chương trình cho phù hợp từng đối tượng học sinh các lớp áp dụng phương pháp dạy học tích cực gây được hứng thú cho học sinh.
Khi lên lớp có đầy đủ nhạc cụ như đàn, thanh phách, bộ nhạc cụ gõ dân tộc để phục vụ cho công tác dạy và học.
Nhà trường luôn tạo điều kiện thuận lợi cho thầy và trò, luôn động viên giáo viên có nhiều sáng kiến kinh nghiệm và làm đồ dùng dạy học phục vụ tốt cho bộ môn giảng dạy.
b. Khó khăn:
Các em lần đầu tiên làm quen với cao độ tiết tấu, vì ở lớp 3 các em mới chỉ làm quen với tên nốt, hình nốt mà chưa giải quyết đến phần đọc cao độ. Chính vì thế việc đọc nhạc của các em chưa tốt.
Thời gian tiết học quá ít, các tiết học lại phân bố quá thưa, khả năng âm nhạc của các em lại không đồng đều.
Có những em chưa thực sự quan tâm tới môn Âm nhạc coi đó là môn học phụ, nên việc học còn lơ lại và đầu tư cho môn học là chưa cao.
Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh lớp 4 rất năng động, khi đọc nhạc chưa biết kiềm chế được âm thanh gây ồn ào cho cả lớp.
Có những bài học sinh đã được nghe trước và hát thuộc trước khi được học nên các em hát chưa chính xác cao độ, trường độ và tiết tấu. Giáo viên khi gặp những trường hợp như vậy rất khó sửa sai cho các em.
*Ví dụ: Tập đọc nhạc số 6 - Múa vui
 (Trích trong bài hát: Múa vui - Lớp 2)
 Câu 1: "Nắm tay nhau bắt tay nhau vui cùng vui múa ca ".
Đọc nhạc: "Son mi mi son mi mi rê đồ rê mi rê."
GV đàn giai điệu hai lần nhưng học sinh vẫn hát thành:
 Câu 1: "Nắm tay nhau bắt tay nhau vui cùng vui múa ca ".
Đọc nhạc: "La pha pha la pha pha rê đồ rê mi rê."
Mức độ cảm nhận âm nhạc của trẻ không đều, tức là học sinh chưa định hình được thế nào là cao độ, trường độ chưa định hình được vị trí của từng "âm vực" đặt trong đầu. Bên cạnh đó đây lại là câu nhạc có trong bài hát các em đã được học ở lớp 2, do vậy việc sửa sai cho các em là rất khó và mất nhiều thời gian.
Một số học sinh chưa nắm chắc vị trí nốt nhạc, hình nốt tên nốt nhạc trên khuông, nên chưa biết đọc tên nốt, chưa thể hiện được cao độ trường độ bài tập đọc nhạc theo yêu cầu và ghép lời ca chưa đồng đều. 
2.2.1. Kết quả của thực trạng nghiên cứu:
 Qua khảo sát chất lượng đầu năm học của học sinh qua giờ dạy cho thấy số học sinh chưa đạt kĩ năng còn chiếm tỷ lệ cao cụ thể như sau:
- Thời gian khảo sát ngày 7 tháng 11 năm 2017.
 - Tổng số học sinh của lớp 4A là 23 em.
Số lượng
 Xếp loại học lực
Hoàn thành tốt (T)
Hoàn thành (H)
Chưa hoàn thành (C)
SL
TL %
SL
TL%
SL
TL%
23
3
13.0
8
34.8
12
52.2
 Để khắc phục những nguyên nhân chủ yếu nêu trên bản thân tôi tự học hỏi tìm tòi nghiên cứu tìm những giải pháp để nâng cao chất lượng giờ dạy, tìm ra phương pháp giảng dạy phù hợp với thời lượng với điều kiện giảng dạy và khả năng học tập của từng đối tượng học sinh để các bạn đồng nghiệp cùng tham khảo và áp dụng.
2.3. Các giải pháp giúp học sinh rèn luyện kĩ năng đọc – hiểu học TĐN.
Từ những giải pháp trên để giúp học sinh nâng cao hiệu quả trong học tập tôi đã tiến hành các biện pháp như sau:
a. Giải pháp 1: Phân loại đối tượng học sinh.
Trong một lớp học để hướng dạy học theo đối tượng học sinh là rất quan trọng trong thực hiện phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Trong giảng dạy Âm nhạc việc phân loại học sinh cũng không nằm ngoại lệ ấy. Ngay từ đầu năm học tôi đã phải tìm hiểu thực lực của từng học sinh, phân loại từng nhóm đối tượng và có kế hoạch giảng dạy, bồi dưỡng cho phù hợp bằng cách quan sát qua giờ dạy trên lớp, tăng cường kiểm tra cá nhân nhằm mục đích nắm được học sinh năng khiếu và học sinh hạn chế năng khiếu.
	Đối với học sinh có năng khiếu là những học sinh có khả năng nhạy cảm tốt với âm nhạc có sự say mê ham học. Giáo viên cần tạo điều kiện tốt nhất cho trẻ học tập và rèn luyện để trẻ phát triển năng khiếu ngày một tốt hơn.
 Đối với học sinh hạn chế năng khiếu là những học sinh có khả năng nhạy cảm với âm nhạc ở mức độ không cao. Ngay từ ban đầu không có hứng thú học môn tập đọc nhạc vì thấy khó. Cho nên giáo viên cần lôi cuốn để hình thành cho học sinh một số kĩ năng học cơ bản nhằm đáp ứng yêu cầu chung của môn học. 
 Sau khi nắm bắt được khả năng của từng em, tôi đã sắp xếp cho các em ngồi xen kẽ hợp lý để các em có thể giúp đỡ nhau học tập tốt hơn. Những học sinh học tốt hơn tôi sắp xếp cho các em ngồi kèm những học sinh học tiếp thu chậm hơn. Sự bố trí đó giúp cho những em có khả năng hạn chế, sẽ học tập những bạn ngồi cạnh như vậy sẽ tiếp thu tốt hơn giúp các em thể hiện giai điệu chính xác hơn khi nghe hướng dẫn.
Giáo viên phải biết xác định tầm cữ giọng cho phù hợp lứa tuổi học sinh, giúp các em có một chút kiến thức về nhạc lý để các em hiểu và phân biệt được những âm thanh cao, thấp, dài, ngắn hình nốt như nốt móc đơn, nốt đen, nốt trắng,có tốc độ thể hiện khác nhau để phát triển năng lực nghe nhạc và cảm thụ âm nhạc.
*Ví dụ:
- Giáo viên đàn bài tập đọc nhạc số 1: Son la son
- Nốt đầu tiên trong bài là nốt: Son 
Tuy nhiên giáo viên phải cho học sinh đọc trọng âm từ nốt : Đồ
 Đồ - Rê - Mi - Son. 
Như vậy học sinh sẽ biết được tầm cữ giọng của mình, từ đó tạo cho các em thói quen ban đầu khi bắt đầu luyện cao độ.
b. Giải pháp 2: Giáo viên phải hướng dẫn cho học sinh nắm vững lý thuyết nhạc lý.
 Trong chương trình lớp 3 các em đã được học cơ bản về nhạc lý như khuông nhạc, khóa son, dòng kẻ, khe nhạc, các hình nốt nhạc,Những lí thuyết cơ bản đó là nền tảng cho các em chuẩn bị học tốt tập đọc nhạc có như vậy khi nhìn vào bất kỳ bài tập đọc nhạc nào các em cũng đọc tốt được. 
*Ví dụ: Em hiểu như thế nào về khuông nhạc ? khóa son ?
- HS trả lời được:
+ Khuông nhạc: 5 dòng kẻ, 4 khe hở.
+ Khóa son đặt ở đầu khuông nhạc và điểm đặt bắt đầu từ mép dưới dòng kẻ thứ 2 tính từ dưới lên.
Hướng dẫn ôn tập lại kiến thức cũ cho học sinh. Cho học sinh nhận biết lại các hình nốt nhạc như nốt đen, nốt trắng, nốt móc đơn..
 *Ví dụ: Bài TĐN số 5: Hoa bé ngoan.
- GV treo bảng phụ bài TĐN số 5.
 TĐN số 5: Hoa bé ngoan (Trích)
 Nhạc-và-Lời: Hoàng-Văn-Yến 
- Giới thiệu:
+ Bài TĐN số 5: Hoa bé ngoan, được trích trong bài hát Hoa bé ngoan. Nhạc và Lời: Hoàng Văn Yến.
- Giáo viên treo bảng phuï bài TĐN.
- Giáo viên giới thiệu và đặt câu hỏi ?
+ Bài TĐN viết ở nhịp mấy? HS lúc này chưa định hình được nhịp của bài nằm ở đâu? 
+ Trong bài có hình nốt gì? HS chưa phân biệt được hình nốt và tên nốt
+ Có những ký hiệu âm nhạc nào? HS cũng không nhớ gồm những kí hiệu gì? 
+ Nốt có cao độ thấp nhất? (son)
+ Nốt có cao độ cao nhất? (đồ)
Tóm lại : HS không nhớ gì về lí thuyết âm nhạc 
Sau đấy tôi dành lại thời gian cho các em ôn lại lí thuyết khi đã nhớ được lí thuyết thì học sinh tự tìm hieåu bài nhạc sau đó trả lời câu hỏi:
 + Bài TĐN viết nhịp mấy? (Nhịp 2/4). 
 + Trong bài có hình nốt gì? (Đen, trắng, móc đơn).
 + Có những ký hiệu âm nhạc nào? (Dấu luyến). 
 + Nốt có cao độ thấp nhất? (Đồ). 
 + Nốt có cao độ cao nhất? (La).
Như vậy khi học sinh đã xác định được vị trí các nốt, tên nốt, hình nốt...thì các em dễ dàng đọc trơn bài tập đọc nhạc.
*Luyện đọc về cao độ:
Với học sinh Tiểu học chưa quen với độ cao các nốt nhạc nên luyện tập về cao độ là rất khó đối với các em. Cho nên giáo viên dùng đàn Organ đánh giai điệu một lần cho học sinh nghe sau đó đàn từng câu học sinh nghe nhìn từng nốt nhạc - Chỉ vị trí từng nốt, học sinh đọc tên nốt: 
 Đô - Rê - Mi - Son 
- Giáo viên đàn, đọc mẫu từ thấp lên cao và ngược lại. Sau đó đàn cho học sinh luyện tập cao độ.
 Đô - Rê - Mi - Son 
 Son - Mi - Rê - Đồ
*Luyện tập về trường độ:
Cũng như luyện tập về cao độ thì học sinh tiểu học chưa quen với trường độ các nốt nhạc nên luyện tập về trương độ là rất khó đối với các em.
Giáo viên hướng dẫn cho học sinh biết về trường độ (độ dài) của từng nốt nhạc
*Ví dụ:
Tập đọc nhạc số 2: TĐN SỐ 2 - NẮNG VÀNG.
 Trời sáng lên bầy chim hót vang vang
 Đàn bướm bay lượn trong nắng vàng
- GV giải thích như sau:
Trong ví dụ trên giá trị trường độ: 
+ Nốt đen là một phách kí hiệu: x
 + Nốt trắng là hai phách kí hiệu: xx
- Khi đọc đến tiếng " vang ", "vàng", hình nốt trắng. Vậy giá trị trường độ của nốt trắng ngân bằng hai nốt đen.
Có những bài đọc nhạc ở cuối câu có chỗ ngân dài 2 hoặc 3 phách thì giáo viên nên đếm phách để học sinh ngân cho đủ và kết hợp vỗ tay theo phách học 
sinh sẽ hát đúng trường độ.
*Luyện đọc về tiết tấu. 
Trong từng tiết dạy Giáo viên ghi tiết tấu của bài tập đọc nhạc vào bảng cho học sinh luyện tập tiết tấu. Có thể cho học sinh vỗ tay hoặc dùng thanh phách nhạc cụ để gõ. Để học sinh thích thú tạo không khí sinh động giáo viên có thể cho các em gõ tiết tấu và đọc bằng các tiếng tượng thanh ví dụ như: Rinh, tùng, cắc,Hoặc đọc bằng hình nốt như: nốt đen đọc là “đen”, nốt móc đơn đọc là “đơn’’, dấu lặng đọc là “lặng”, nốt trắng đọc là “trắng”.
Luyện tập tiết tấu giúp các em biết độ dài các nốt nhạc. Bên cạnh đó luyện đọc tiết tấu bằng âm tượng thanh kết hợp vỗ tay hoặc gõ đệm bằng nhạc cụ làm cho lớp học sinh động học sinh hiểu bài.
Khi giảng dạy thực hành luyện tiết tấu giáo viên phải vận dụng những phương pháp linh hoạt theo đối tượng học sinh như chia nhóm, tổ, cá nhân...
*Ví dụ:
Bài tập tiết tấu:Son la son
2
4
- Gõ: x x x x x x
- Đọc: Đen đen trắng đen đen trắng
- Hoặc: Tùng tùng tùng tùng tùng tùng
Giáo viên hướng dẫn cho học sinh đọc nốt nào gõ vào nốt đấy, đọc nhanh thì gõ nhanh đọc chậm thì gõ chậm.
*Ví dụ: - Bài tập đọc nhạc số 7: Đồng lúa bên sông 
 + Hình tiết tấu là :
Gõ: x x x x x x x x 
Đọc: Đen đơn đơn trắng đen đơn đơn trắng
Rinh rinh rinh tùng rinh rinh rinh tùng.
Giáo viên gõ tiết tấu trong bài tập đọc nhạc học sinh nghe và thực hiện lại, miệng đọc tay gõ theo tiết tấu
Nói tên nốt theo tiết tấu và kết hợp gõ đệm theo tiết tấu.
*Hướng dẫn học sinh đọc nhạc và ghép lời ca
Đây là một bước hết sức quan trọng trong bài tập đọc nhạc, khi học sinh đọc chuẩn xác cao độ, trường độ và tiết tấu lúc này các em phải ghép lời ca vào bài đọc nhạc một cách chuẩn xác.
Để học sinh đọc đúng nhạc, lời ca giáo viên phải chú ý bắt giọng tạo được sự chú ý của học sinh.
Tóm lại học sinh đọc chính xác về cao độ và trường độ, thì việc kết hợp đọc nhạc và hát lời ca kết hợp gõ đệm theo phách, tiết tấu lời ca đều chính xác sẽ giúp học sinh hát lời chính xác và đúng nhịp. 
Để quan sát rõ hơn giáo viên chia nhóm, tổ, cá nhân cùng thực hiện .
+ Tổ 1: Đọc nhạc
+ Tổ 2: Ghép lời 
Sau đó đổi ngược lại, như vậy giáo viên sẽ phát hiện ra điểm mạnh, điểm yếu của từng tổ và để khắc phục.
Ngoài thực hiện nhóm GV mời từng đôi cùng thực hiện.
 Hình ảnh minh họa
c. Giải pháp 3: Vận dụng và khai thác triệt để tính năng của đàn phím điện tử.
Với các thiết bị dạy học được cấp, tôi khai thác triệt để tính năng của đàn phím điện tử trong giảng dạy bởi cao độ của đàn rất chính xác, hệ thống âm sắc và tiết tấu của đàn tương đối hoàn chỉnh. Qua cách đổi mới phương pháp giảng dạy, trước đây từ phương pháp hát mẫu, đọc mẫu cho học sinh nghe sau đó dạy truyền khẩu cho học sinh từng câu một. Phương pháp này không mang lại hiệu quả cao và người giáo viên đóng vai trò chủ đạo ph¶i làm việc nhiều nên rất mệt khi dạy một tiết học đọc nhạc.
Hiện nay phương pháp dạy từng câu theo lối móc xích (kết hợp với đàn) đã được thay đổi cho phù hợp, vừa phát huy khả năng nghe nhạc, tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh vừa đỡ vất vả cho giáo viên. Với phương pháp đổi mới hiện nay “Lấy học sinh làm trung tâm, giáo viên là người gợi mở” qua nhiều tiết dạy tôi đã nghiên cứu và mạnh dạn phối kết hợp tốt các phương pháp giảng dạy vào từng bước. Đàn phím điện tử là phương tiện chính tôi sử dụng trong giờ học. 
Giáo viên cần lưu ý khi dạy bài tập đọc nhạc học sinh tự lắng nghe tiếng đàn mẫu của giáo viên là chuẩn nhất để cảm nhận âm từ đó vận dụng để tập đọc nhạc, giáo viên đừng bao giờ dạy một cách truyền khẩu hát nốt nhạc ngoại trừ những học sinh chậm và năng khiếu hạn chế.
Học sinh nghe giai điệu 1-2 lần xong để phát huy khả năng nghe nhạc của các em tôi đã gọi những học sinh có khả năng đọc tốt đọc lại câu vừa nghe trước khi mời cả lớp đọc. Như vậy vừa đỡ vất vả cho gi¸o viªn vừa đạt hiệu quả cao phát huy được tính tích cực mạnh dạn của học sinh tạo cho học sinh hứng thú học tập.
*Ví dụ:
Tập đọc nhạc số 2: TĐN SỐ 2 - NẮNG VÀNG.
 Trời sáng lên bầy chim hót vang vang
 Đàn bướm bay lượn trong nắng vàng
- Gáo viên giải thích như sau:
Trong ví dụ trên giá trị trường độ	: 
+ Nốt đen là một phách. 
+ Nốt trắng là hai phách. 
- Khi đọc đến tiếng "vang", "vàng" của nốt trắng ngân bằng hai nốt đen.
Có những bài đọc nhạc ở cuối câu có chỗ ngân dài 2 hoặc 3 phách thì giáo viên nên đếm phách để học sinh ngân cho đủ.
 Giáo viên đàn bài tập đọc nhạc bằng các hình nốt "Đen, Trắng" học sinh nghe lại và chép lại bằng các hình nốt: "Đen, đen, đen, đen, đen, đen, trắng. Đen, đen, đen, đen, đen, đen, trắng".
*Ví dụ: Bài tập đọc nhạc số 6
 Khi giới thiệu bài xong tôi cho học sinh khởi động giọng với các âm :
 Đô - Rê - Mi - Son 
Kết hợp với âm thanh trên đàn để kiểm tra chính xác cao độ của học sinh khi đọc bài. Như vậy học sinh sẽ xác định được trọng âm của các nốt nằm ở vị trí nào trong đầu.
Chẳng hạn: Khi giáo viên đàn nốt son là tiếng "nắm" lúc này các em phải định hình trong đầu vị trí của nốt “son” và đọc tiếp các nốt tiếp theo.
Tiếp theo giáo viên đàn cho các em nghe cao độ, trường độ, giai điệu toàn bài ...Và bước cuối cùng kết hợp với lời ca và tiết tấu của đàn.
Cùng với việc phát huy nhạc cụ giáo viên có thể gọi học sinh lên bằng cách nghe đàn để "kí âm", đó là biện pháp dùng để phát triển tai nghe của học sinh.
d. Giải pháp 4: Phát huy tính sáng tạo của học sinh trong giờ học. 
Với bất kì môn học nào, việc phát huy được tính sáng tạo của học sinh là một việc hết sức cần thiết. Với phân môn đọc nhạc, việc phát huy tính sáng tạo của 

Tài liệu đính kèm:

  • docmot_so_giai_phap_ren_luyen_ki_nang_doc_hieu_hoc_tap_doc_nhac.doc