Chuyên đề Công nghệ 9 “Lắp đặt mạng điện trong nhà”

 PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
I/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
 Trong sự phát triển của thế giới khoa học công nghệ đòi hỏi con người phải có 
trình độ văn hóa, tính ứng dụng khoa học, độc lập sáng tạo trong công nghệ hiện đại 
và có khả năng giải quyết mọi vấn đề theo hướng công nghiệp hóa.”.Việc cập nhập và 
áp dụng các công nghệ tiên tiến trong đời sống, trong sản xuất và trong giảng dạy rất 
quan trọng. Một trong những vấn đề quan trọng trong giảng dạy là đổi mới phương 
pháp giảng dạy mà mỗi giáo viên chúng ta quan tâm đó là việc dạy cho học sinh cách 
tiếp nhận các thông tin đa chiều ngay trong bài giảng bằng các kênh hình, kênh chữ ... 
 Môn Công Nghệ 9 được thiết kế theo Mô đun nghề nên thời lượng 
Thực hành là khá cao, môn học mang tính thực tế cao, rất thiết thực cho 
việc chọn nghề, hướng nghiệp cho học sinh sau THCS.
 Việc thay đổi phương pháp dạy kết hợp với việc tăng cường thiết bị dạy học 
cho các tiết dạy thêm phong phú và sinh động càng đòi hỏi người giáo viên có những 
thay đổi về các dạy từng nội dung cho người học. Một vấn đề đặt ra khi có những 
thay đổi đó là việc áp dụng các phương pháp dạy học sao cho hợp lý và kết hợp được 
với việc sử dụng thiết bị trong tiết dạy sao cho đạt hiệu quả cao nhất. Trong chuyên 
đề này tôi chỉ muốn nêu lên vấn đề áp dụng phương pháp giảng dạy trên cơ sở có các 
thiết bị dạy học tiên tiến hiện đại vào giảng dạy trong môn công nghệ 9 và kết hợp 
một số phương pháp dạy học như “làm việc theo cặp, theo nhóm” và các phương 
pháp khác nhằm truyền đạt hết nội dung kiết thức của bài đến học sinh và qua đó phát 
triển các kỹ năng và kỹ xảo trong từng bài học cho các em. 
II/ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:
Đối tượng nghiên cứu của chuyên đề này là học sinh học học môn Công nghệ 9 Mô 
đun “Lắp đặt mạng điện trong nhà” 
Gi¸o viªn: TrÇn Kh¾c Hïng 1 Tæ: Khoa häc tù nhiªn II/ CƠ SỞ THỰC TIỄN
 Trong quá trình giảng dạy nhiều năm tôi đã sử dụng các thiết bị dạy học tiên tiến 
như máy vi tính, máy chiếu bảng từ và áp dụng một số phương pháp giảng dạy trong 
các giờ dạy học bộ môn Công nghệ 9. Tôi nhận thấy khi áp dụng các phương pháp 
giảng dạy mới vào giảng dạy đã đạt kết quả cao hơn so với việc áp dụng các phương 
pháp giảng dạy cũ. Dưới đây là một số trong những phương pháp giảng dạy tôi đẫ áp 
dụng:
1. Các phương pháp được sở dụng trong bài dạy. 
 a. Phương pháp dạy học làm việc theo cặp - theo nhóm
 Làm việc theo cặp, theo nhóm giúp học sinh có cơ hội tiếp xúc và trao đổi với 
 nhau trong quá trình tìm kiếm thông tin và thu nhận kiến thức. Nó giúp cho việc 
 phát triển các kỹ năng tương tác giữa các cá nhân như nghe, nói tranh luận và quan 
 hệ thầy trò. Về mặt giáo dục, làm việc nhóm để phát triển trình độ cao đối với các 
 kỹ năng làm việc trí óc như việc lý giải và giải quyết vấn đề. Làm việc nhóm là 
 thích hợp để khuyến khích sự độc lập trong học tập của học sinh.
Phương pháp dạy học làm việc theo cặp - theo nhóm chỉ tạo ra cảm nhận khi:
 - Mục đích được xác đinh rõ ràng
 - Bài tập đưa ra phải phù hợp với trình độ học sinh
 - Bài tập là giả định hoặc có tính thử thách
 - Huy động kiến thức, kinh nghiệm của người học có thể đóng góp cho kết quả 
 chung.
 Câu hỏi hoặc vấn đề được đưa ra rõ ràng, viết lên bảng hoặc ghi trong phiếu học 
 tập, nên công bố trước thời gian thực hiện và cách thức công bố kết quả. Khi bài 
 tập được giao cho học sinh, giáo viên cần quan sát xem người học làm việc như 
 thế nào, giúp đỡ các em những vấn đề vướng mắc.
Tiến hành phương pháp:
Gi¸o viªn: TrÇn Kh¾c Hïng 3 Tæ: Khoa häc tù nhiªn - Giai đoạn thử, nắm được hành động đúng ( thực hiện đúng trình tự các động tác, 
 hiểu được bản chất của hành động...)
 - Giai đoạn cơ bản đạt tới mức độ chính xác của hành động (loại bỏ các động tác 
 thừa, tự điều chỉnh hành động...)
 - Giai đoạn tăng độ chính xác độ nhanh, độ linh hoạt, giảm sự tham gia của ý thức 
 * Các yêu cầu đối với giáo viên:
 - Làm cho học sinh hiểu rõ mục đích và cách tiến hành công việc .
 - Làm cho học sinh nắm vững các kiến thức cần thiết, đặc biệt là các biểu tượng, 
 động hình vận động của hành động cần luyện tập.
 - Tổ chức luyện tập với số lần thích hợp, theo trình tự nâng cao dần yêu cầu của 
 hành động (đúng, chính xác, nhanh ...) với sự hỗ trợ của các thiết bị, dụng cụ kỹ 
 thuật tương ứng.
 - Tăng cường công tác kiểm tra, tự kiểm tra và điều chỉnh (của học sinh), đặc biệt 
 là quá trình theo dõi, uốn nắn thường xuyên của giáo viên trong xuốt quá trình 
 luyện tập.
2. Các phương tiện hỗ trợ trong giảng dạy:
 - Máy vi tính được sử dụng để soạn bài dạy.
 - Máy chụp ảnh và máy quay phim để lấy tư liệu
 - Các phần mềm hỗ trợ cho việc soạn bài như: Microsoft Wort, Microsoft 
Office Powerpoint, Photoshop CS, CorelDRAW, Paint, .
 - Hệ thống máy chiếu bảng từ để đăng xuất các bài dạy.
 - Các thiết bị có trong phần chuẩn bị của bài dạy.
 - Các thiết bị dạy học truyền thống như phấn, bảng
III/ ÁP DỤNG TRÊN ĐỐI TƯỢNG.
 - Tôi đã áp dụng những biện pháp trên trong việc giảng dạy các bài lý thuyết và 
 thực hành môn Công nghệ 9. Trong khuôn khổ chuyên đề này tôi chỉ đưa ra 
 việc sử dụng các thiết bị dạy học tiên tiến và áp dụng các phương pháp trên 
 trong việc dạy bài thực hành: 
Gi¸o viªn: TrÇn Kh¾c Hïng 5 Tæ: Khoa häc tù nhiªn GV nêu nội qui thực hành. - HS tham gia các hoạt động do GV tổ chức .
GV nêu các biện pháp an toàn khi thực - Nhóm trưởng kiểm tra sự chuẩn bị của các 
hành thành viên trong nhóm mình
GV nêu mục tiêu của bài học để hs nắm Lắng nghe mục tiêu của bài học.
được các nội dung kiến thức và kĩ năng - HS ghi tên bài và đề mục vào vở ghi.
cần đạt được sau giờ thực hành này.
Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh.
Giáo viên chia nhóm, cử nhóm trưởng. 
Nêu yêu cầu, nội qui thực hành.
Giáo viên kiểm tra đồ dùng, dụng cụ, vật 
liệu thiết bị mà học sinh chuẩn bị theo yêu 
cầu.
Hoạt động 2: Tìm hiểu sơ đồ nguyên II. NỘI DUNG VÀ TRÌNH TỰ TIẾN HÀNH
lý và vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện. 1. Tìm hiểu chức năng mạch điện
 HS: Quan sát bảng điện mẫu mạch điện đèn 
GV Cho học sinh quan sát bảng điện đã 
 ống huỳnh quang
hoàn chỉnh => Muốn có bảng điện đã hoàn 
 - Nêu chức năng của bảng điện đó
chỉnh như vậy cần phải hiểu được mạch 
 2. Vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện
điện qua sơ đồ.
 a. Tìm hiểu sơ đồ nguyên lý
GV Treo hình 7.1 phóng to
 HS Quan sát mô tả sơ đồ ngưyên lý (Các phần 
GV hướng dẫn HS về sơ đồ lắp đặt mạch 
 tử? Mối liên quan: Mắc song song hay nối 
điện theo mẫu trong SGK
 tiếp? phần tử nào trước trước, phần tử nào 
Hoạt động 3: Hoạt động thực hành.
 sau?)
- GV cho các nhóm HS thực hành vẽ sơ 
đồ. GV hướng dẫn HS về sơ đồ lắp đặt 
mạch điện theo mẫu trong SGK.
- GV hướng dẫn HS lập bảng dự trù dụng 
cụ, thiết bị và vật liệu
 Gi¸o viªn: TrÇn Kh¾c Hïng 7 Tæ: Khoa häc tù nhiªn GV: - Kết luận: Tính toán xác định Bước 6: Kiểm tra.
chiều dài bảng điện (a); vị trí công tắc - HS: - Quan sát sơ đồ
và cầu chì (b) => (a-b): khoảng cách - Nêu cách lắp
cho đèn => đánh dấu vị trí đèn. - HS: nêu các công việc cần KT
 + Đo khoảng cách đèn đến lỗ bắt vít HS: - Xác định vị trí đặt đèn; vị trí cầu chì, 
=> đánh dấu vị trí bắt vít. công tắc, vị trí lỗ bắt vít, lỗ lên dây.
- Thao tác mẫu: vạch dấu, khoan lỗ
Hoạt động 4: Tiến hành lắp mạch 4. Lắp mạch điện
điện * Chuẩn bị thao tác mẫu:
- GV giáo các thiết bị, dụng cụ và vật liệu HS: - Nêu những chú ý khi vạch dấu, khoan 
cho các nhóm trưởng và giao nhiệm vụ lỗ BĐ
cho từng nhóm. HS: - Xác định vị trí các thiết bị. Xác định 
- Giải đáp một số thắc mắc của hs. vị trí lỗ lên dây, lỗ bắt vít.
- Thường xuyên hướng dẫn đến từng HS, HS: quan sát.
điều chỉnh các sai sót trong khi làm bài. * Thực hành:
Giáo viên yêu cầu học sinh thực hành theo HS: - Vạch dấu trên bảng điện và khoan lỗ
từng công đoạn. Sau mỗi công đoạn Giáo - Lưu ý học sinh: Dùng ký hiệu khác 
viên kiểm tra, nhận xét cụ thể sau đó mới nhau với lỗ lên dây, lỗ bắt vít
cho tiến hành làm tiếp công đoạn tiếp * Kết thúc:
theo. HS: - Ngừng thực hành. Kiểm tra chéo. Ghi 
GV kiểm tra trong từng công đoạn xem phiếu thực hành.
học sinh dùng dụng cụ gì, có thích hợp HS: Thu dọn chỗ thực hành.
không? và có đảm bảo yêu cầu kĩ thuật 
không. Sau đó uốn nắn để HS làm tốt hơn.
 Tổng kết rút kinh nghiệm.
 Gi¸o viªn: TrÇn Kh¾c Hïng 9 Tæ: Khoa häc tù nhiªn .................................................................................................................................... 
 .................................................................................................................................... 
 .................................................................................................................................... 
Qua giảng dạy trên đối tượng thực là học sinh lớp 9 Trường THCS Trung Mỹ tôi đã 
có sự đánh giá và so sánh giữa sử dụng các thiết bị dạy học tiên tiến và áp dụng các 
phương pháp dạy học mới với các phương pháp cũ như sau:
 - Trong bài này tôi dạy phần hướng dẫn lý thuyết về mạch điện cho học sinh.
 - Kết quả đạt được so với việc áp dụng các phương pháp cũ như sau:
  Học sinh hiểu được công dụng và nguyên lý làm việc của mạch điện hai công 
 tắc hai cực điều khiển hai đèn, cao hơn.
  Số học sinh nắm được sơ đồ lý thuyết và thiết kế được sơ đồ thực hành của 
 mạch điện cao hơn so với áp dụng phương pháp cũ.
  Học sinh biết lập bảng dự trù và chuẩn bị được các dụng cụ, thiết bị và vật liệu 
 cho việc lắp đặt mạch điện.
  Học sinh đã có ý thức, hăng hái và yêu thích hơn trong các giờ học môn Công 
nghệ.
 PHẦN III. KẾT LUẬN
 Thay đổi phương pháp giảng dạy, trang bị thêm thiết bị phục vụ cho việc dạy học 
là vấn đề cấp thiết trong quá trình dạy học hiện nay. Việc áp dụng các phương pháp 
giảng dạy tôi đã nêu trên và phát huy tính tích cực của phương pháp vừa làm cho học 
sinh thêm chủ động chiếm lĩnh tri thức và vừa làm cho bài dạy của giáo viên thêm 
sinh động và sát với thực tế; theo đúng chủ trương của ngành về việc dạy học hiện 
nay “lấy học sinh làm trung tâm”. 
 Mặt khác đặc thù của bộ môn đòi hỏi khá nhiều về điều kiện cơ sở vật 
chất từ phòng thực hành chuyên biệt đến trang bị các dụng cụ, trang thiết 
bị, vật tư điện nên các nhà trường cần có sự đầu tư thường xuyên bổ xung 
Gi¸o viªn: TrÇn Kh¾c Hïng 11 Tæ: Khoa häc tù nhiªn