SKKN Tích hợp kiến thức liên môn trong dạy học văn bản đất nước nguyễn khoa điềm (ngữ văn 12 chương trình cơ bản) nhằm phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh

SKKN Tích hợp kiến thức liên môn trong dạy học văn bản đất nước nguyễn khoa điềm (ngữ văn 12 chương trình cơ bản) nhằm phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh

Luật giáo dục (2005) đã nêu: “Mục tiêu giáo dục phổ thông là giúp HS phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân, chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên và đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng bảo vệ Tổ Quốc”.Việc vận dụng dạy học tích hợp là yêu cầu tất yếu của nhiệm vụ dạy và học và là một lí thuyết giáo dục hướng vào việc phát triển toàn diện theo các yêu cầu của mục tiêu giáo dục

Trong bối cảnh hội nhập thế giới và sự bùng nổ của công nghệ thông tin, học sinh có thể tiếp nhận kiến thức từ nhiều kênh, nhiều nguồn khác nhau.Các nguồn thông tin phong phú, đa chiều mà người học có thể tiếp nhận khiến mọi kiến thức được học trong nhà trường có thể trở nên cũ đi. Để việc học ở nhà trường tiếp tục có ý nghĩa đối với học sinh đòi hỏi việc dạy học cần phải đổi mới, không chỉ dạy kiến thức mà cần phải dạy các kĩ năng, không chỉ là kiến thức khoa học một môn mà cần dạy trong sự tích hợp nhiều môn học khác nhau.

Trong hệ thống các môn khoa học ở trường THPT thì môn Ngữ văn là môn học đã góp phần quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục trong nhà trường.Tuy nhiên thực trạng dạy và học môn Ngữ văn trong trường THPT còn nhiều tồn tại, chưa thực sự cuốn hút học sinh yêu thích học văn. Học sinh hiểu và cảm thụ văn học một cách hời hợt, nông cạn, chỉ học kiến thức rời rạc nhằm mục đích phục vụ thi cử. Mặt khác văn bản Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm được trích học trong SGK Ngữ văn 12 cơ bản là một văn bản dài và tương đối khó. Điều này hình thành ở học sinh tâm lí ngại khó và không chịu nghiên cứu tiếp cận văn bản.

 

doc 25 trang thuychi01 8343
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "SKKN Tích hợp kiến thức liên môn trong dạy học văn bản đất nước nguyễn khoa điềm (ngữ văn 12 chương trình cơ bản) nhằm phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ
TRƯỜNG THPT CẨM THUỶ 1
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
TÍCH HỢP KIẾN THỨC LIÊN MÔN TRONG DẠY HỌC 
VĂN BẢN ĐẤT NƯỚC NGUYỄN KHOA ĐIỀM 
(NGỮ VĂN 12 CHƯƠNG TRÌNH CƠ BẢN) 
NHẰM PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC, CHỦ ĐỘNG
SÁNG TẠO CỦA HỌC SINH
Người thực hiện: Hồ Thị Ly
Chức vụ: Giáo viên
SKKN thuộc môn: Ngữ văn
THANH HÓA NĂM 2019
MỤC LỤC
Nội dung
Trang
1.Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài
1.2. Mục đích nghiên cứu
1.3. Đối tượng nghiên cứu
1.4. Phương pháp nghiên cứu
1
1
1
2
2
2.Nội dung
2.1.Cơ sở lý luận của vấn đề
2.2.Thực trạng của vấn đề
2.2.1. Thuận lợi
2.2.2. Khó khăn
2.3.Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
2.3.1. Tích hợp kiến thức môn lịch sử vào việc tìm hiểu hoàn cảnh ra đời của trường ca “Mặt đường khát vọng”
2.3.2.Tích hợp kiến thức môn Địa lí
2.3.3.Tích hợp kiến thức môn Giáo dục công dân 
2.3.4.Giáo án thể nghiệm 
2.3.5 Kiểm tra đánh giá kết quả học tập:
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
2
2
2
2
3
3
3
4
8
9
19
20
3.Kết luận,kiến nghị
3.1. Kết luận
3.2. Kiến nghị
21
21
21
Tài liệu tham khảo
22
1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài:
Luật giáo dục (2005) đã nêu: “Mục tiêu giáo dục phổ thông là giúp HS phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân, chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên và đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng bảo vệ Tổ Quốc”.Việc vận dụng dạy học tích hợp là yêu cầu tất yếu của nhiệm vụ dạy và học và là một lí thuyết giáo dục hướng vào việc phát triển toàn diện theo các yêu cầu của mục tiêu giáo dục
Trong bối cảnh hội nhập thế giới và sự bùng nổ của công nghệ thông tin, học sinh có thể tiếp nhận kiến thức từ nhiều kênh, nhiều nguồn khác nhau.Các nguồn thông tin phong phú, đa chiều mà người học có thể tiếp nhận khiến mọi kiến thức được học trong nhà trường có thể trở nên cũ đi. Để việc học ở nhà trường tiếp tục có ý nghĩa đối với học sinh đòi hỏi việc dạy học cần phải đổi mới, không chỉ dạy kiến thức mà cần phải dạy các kĩ năng, không chỉ là kiến thức khoa học một môn mà cần dạy trong sự tích hợp nhiều môn học khác nhau.
Trong hệ thống các môn khoa học ở trường THPT thì môn Ngữ văn là môn học đã góp phần quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục trong nhà trường.Tuy nhiên thực trạng dạy và học môn Ngữ văn trong trường THPT còn nhiều tồn tại, chưa thực sự cuốn hút học sinh yêu thích học văn. Học sinh hiểu và cảm thụ văn học một cách hời hợt, nông cạn, chỉ học kiến thức rời rạc nhằm mục đích phục vụ thi cử. Mặt khác văn bản Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm được trích học trong SGK Ngữ văn 12 cơ bản là một văn bản dài và tương đối khó. Điều này hình thành ở học sinh tâm lí ngại khó và không chịu nghiên cứu tiếp cận văn bản.
Qua thực tế giảng dạy ở trường phổ thông và những buổi dự giờ, trao đổi chuyên môn với các đồng nghiệp, tôi nhận thấy trong mỗi tiết dạy cần phải có sự sáng tạo về mặt phương pháp dạy học. Việc vận dụng tích hợp kiến thức liên môn giữa môn Ngữ văn với các môn khoa học khác, với các tình huống thực tiễn của các vấn đề trong đời sống xã hội sẽ làm cho hiệu quả của bài học Ngữ văn được nâng cao, giúp cho học sinh say mê, hứng thú, phát huy được tính chủ động, sáng tạo đồng thời giúp học sinh yêu môn học hơn, chiếm lĩnh kiến thức nhẹ nhàng, sinh động, vững chắc hơn.
Từ những lí do khách quan và chủ quan như đã nêu trên tôi mạnh dạn chọn đề tài
 “Tích hợp kiến thức kiên môn trong dạy học văn bản Đất Nước – Nguyễn Khoa Điềm (Ngữ văn 12 – chương trình cơ bản) nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh”.
1.2. Mục đích nghiên cứu: Đề tài này nhằm mục đích giúp học sinh:
Chủ động chiếm lĩnh văn bản văn học, vận dụng kiến thức vào thực tiễn một cách hiệu quả. Tạo không khí sôi nổi trong giờ học văn, tạo sự yêu thích và say mê ở học sinh.
Không những thế, tiết học còn giúp học sinh vận dụng nhiều kiến thức của
các môn học khác nhau vào chiếm lĩnh tri thức, rèn luyện kĩ năng, phát triển năng lực, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
	Học sinh lớp 12A1, 12A5 và 12A6 trường THPT Cẩm Thủy 1
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lí thuyết: Đọc tài liệu tham khảo có liên quan đến đề tài, soạn bài giảng theo phương pháp, kế hoạch đã đề ra
- Phương pháp thực hành: Soạn và thiết kế giáo án theo phương pháp vận dụng tích hợp kiến thức liên môn, tiến hành thực nghiệm tại hai lớp 12A1 và 12A5
2. Nội dung
2.1. Cơ sở lý luận của vấn đề
Tích hợp là một trong những xu thế dạy học hiện đại đang được quan tâm nghiên cứu và áp dụng vào nhà trường ở nhiều nước trên thế giới.Ở nước ta hiện nay, vấn đề xây dựng môn học tích hợp đang được tập trung nghiên cứu, thử nghiệm và áp dụng vào nhà trường ở nhiều cấp học khác nhau.Chương trình THPT, môn Ngữ văn, năm 2002 do Bộ GD&ĐT dự thảo đã ghi rõ: “Lấy quan điểm tích hợp làm nguyên tắc chỉ đạo để tổ chức nội dung chương trình, biên soạn sách giáo khoa và lựa chọn các phương pháp giảng dạy.” (tr.27) “ Nguyên tắc tích hợp phải được quán triệt trong toàn bộ môn họctrong phương pháp dạy học của giáo viên và tích hợp trong hoạt động học tập của học sinh” 
Dạy học tích hợp được hiểu là một quá trình dạy học sao cho trong đó toàn bộ các hoạt động học tập góp phần hình thành ở học sinh những năng lực rõ ràng, có dự tính trước những điều cần thiết, nhằm phục vụ các quá trình học tập tiếp theo và chuẩn bị cho học sinh bước vào cuộc sống lao động. 
Dạy học tích hợp hướng tới việc tổ chức các hoạt động học tập, trong đó học sinh học cách sử dụng phối hợp các kiến thức và kĩ năng trong các tình huống có ý nghĩa gần với cuộc sống. Trong quá trình học tập như vậy, các kiến thức của học sinh từ các môn học khác nhau được huy động và phối hợp với nhau, tạo thành một nội dung thống nhất, dựa trên cơ sở liên hệ lí luận và thực tiễn được đề cập trong các môn học đó.
Dạy học tích hợp làm cho các quá trình học tập có ý nghĩa, bằng cách gắn quá trình học tập với cuộc sống hàng ngày, không làm tách biệt thế giới nhà trường với thế giới cuộc sống, làm cho quá trình học tập có mục đích rõ ràng, sử dụng kiến thức của nhiều môn học. Dạy học tích hợp phát triển các năng lực, nó luôn tạo ra tình huống để học sinh vận dụng kiến thức trong tình huống gần với cuộc sống. Nó làm giảm sự trùng lặp các nội dung dạy học giữa các môn học góp phần làm giảm tải nội dung học tập.
Việc dạy học văn bản Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm theo phương pháp tích hợp kiến thức liên môn sẽ giúp học sinh khắc phục tâm lí ngại học, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, gắn bài học với thực tiễn, rèn luyện các kĩ năng trong cuộc sống.
2.2. Thực trạng của vấn đề 
Qua khảo sát tình hình thực tế giảng dạy và học tập tại trường THPT Cẩm Thủy 1 tôi nhận thấy một số vấn đề thuận lợi và khó khăn như sau
2.2.1. Thuận lợi
Về phía nhà trường, rất quan tâm đến việc đổi mới phương pháp của giáo viên. Nhà trường đã tổ chức nhiều buổi học tập, chuyên đề về dạy học tích cực, dạy học theo hướng nghiên cứu bài học thu hút được đa số giáo viên tham gia. Mặt khác nhà trường còn tổ chức các buổi ngoại khóa văn học như: Hội thảo thơ mới, hội thảo văn học dân giangiúp học sinh vận dụng kiến thức văn học vào thực tiễn đời sống và bồi đắp cho mình hứng thú học văn
Về phía giáo viên, có tâm huyết, yêu nghề, tích cực vận dụng sáng tạo các phương pháp giảng dạy, đặc biệt là say mê tìm tòi, nghiên cứu và vận dụng có hiệu quả phương pháp tích hợp liên môn trong mỗi bài học. Từ đó đã gieo vào lòng các em tình yêu và sự say mê với các môn học, khơi gợi những sáng tạo trong suy nghĩ, hình thành năng lực tư duy văn học cho học sinh, phát huy vai trò chủ động, tích cực của các em trong quá trình học tập.
Về phía học sinh, các em có ý thức học tập tốt, say mê nghiên cứu học hỏi. Mặt khác, hầu hết các em học theo ban cơ bản C, nên việc tiếp cận văn bản theo hướng tích hợp kiến thức liên môn có nhiều thuận lợi. Bài học vừa phong phú, sinh động, hấp dẫn vừa phát huy được khả năng suy luận sáng tạo đã tạo hứng thú học tập cho các em và giúp các em linh hoạt trong việc chuyển hóa kiến thức tiếp nhận được vào quá trình làm văn của bản thân.
2.2.2. Khó khăn
	Thực tế cho thấy, xu hướng hiện nay học sinh không chú trọng đến việc học môn Ngữ văn. Điều này xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau.Trước hết là tâm lí lựa chọn ngành nghề khi tốt nghiệp THPT theo đó là việc lựa chọn khối thi không liên quan gì đến môn Ngữ văn. Học sinh chỉ xem đó là môn thi tốt nghiệp nên hờ hững, không quan tâm và không dành nhiều thời gian cho môn học. Hơn nữa, do đặc thù bộ môn đã hình thành ở học sinh tâm lí ngại học, học một cách hời hợt nhàm chán
	Trong khi đó văn bản Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm được trích học trong SGK Ngữ văn 12 cơ bản là một văn bản dài ( với hơn 90 câu thơ) lại cũng là một văn bản khó.Vì vậy, ngay từ đầu khi tiếp nhận văn bản học sinh đã nảy sinh tâm lí chán nản, không hứng thú.Trong khi đó thời lượng dành cho việc dạy tác phẩm này cũng chỉ có 2 tiết, khó cho giáo viên có thể tổ chức phong phú các hoạt động học tập để thu hút sự say mê của học sinh.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
Một trong những phương pháp giúp học sinh hứng thú, say mê học tập văn bản Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm là giáo viên tích hợp kiến thức liên môn vào chiếm lĩnh văn bản một cách phù hợp. Dưới đây là một số giải pháp cụ thể:
2.3.1. Tích hợp kiến thức môn lịch sử vào việc tìm hiểu hoàn cảnh ra đời của trường ca “Mặt đường khát vọng”
Giáo viên tích hợp kiến thức môn lịch sử lớp 12: Bài 22: Nhân dân hai miền trực tiếp chống đế quốc Mĩ xâm lược. Nhân dân miền Bắc vừa chiến đấu vừa sản xuất (1965-1973): Phần I mục 3 cuộc tổng tấn công và nổi dậy xuân Mậu Thân; Phần III mục 3 cuộc tiến công chiến lược năm 1972
GV dùng máy chiếu cho học sinh quan sát hình ảnh và đặt câu hỏi :trình bày hiểu biết của em về chiến khu Bình Trị Thiên
Bản đồ các cuộc tấn công xuân
 Mậu Thân (1968)
Sơ đồ trận tiến công Chiến dịch 
Xuân Hè 1972
HS trả lời, GV chốt lại: Chiến trường Trị - Thiên có vị trí đặc biệt quan trọng trong hệ thống phòng ngự chiến lược ở miền Trung và Tây Nguyên của Mỹ và chính quyền Sài Gòn. Từ đầu năm 1970 đến giữa năm 1971, mặc dù liên tục bị tập kích, binh lực hao hụt nặng, nhất là ở vùng đường 9 - bắc Quảng Trị, QLVNCH vẫn không rút bỏ bất cứ một cứ điểm nào trong hệ thống phòng thủ chiếnlược trọng yếu Trị - Thiên. Cuối năm 1971, mặc dù phán đoán hướng tiến công chiến lược chính năm 1972 của Quân Giải phóng không phải là Trị - Thiên nhưng do tầm quan trọng của địa bàn chiến lược này nên Bộ Chỉ huy Vùng chiến thuật I vẫn ráo riết tăng cường lực lượng đẩy mạnh các cuộc "hành quân tảo thanh Việt cộng" trong địa phận đảm nhiệm, tung biệt kích, thám báo nhằm thăm dò, phát hiện lực lượng và sự chuẩn bị của Quân đội Nhân dân Việt Nam
GV nói: Không phải ngẫu nhiên mà GV trình chiếu chiến dịch năm 1968 và 1972 như trên, kèm theo việc xác định vị trí trên bản đồ của HS, Trường ca “Mặt đường khát vọng” viết năm 1971, nhưng trước đó 1968 và sau đó 1972 tại khu Trị -Thiên và nhiều nơi khác đều diễn ra những trận chiến ác liệt.Ra đời trong hoàn cảnh đó, tác phẩm đã viết về sự thức tỉnh của tuổi trẻ vùng đô thị tạm chiếm miền Nam về non sông đất nước, về sứ mệnh của thế hệ mình, xuống đường đấu tranh chống đế quốc xâm lược
Việc sử dụng tài liệu tham khảo về lịch sử văn hóa là phương tiện có hiệu quả để giúp giáo viên làm rõ nội dung sách giáo khoa, kích thích sự hứng thú học tập của học sinh, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học Ngữ văn.
2.3.2.Tích hợp kiến thức môn Địa lí
GV tích hợp kiến thức môn địa lí lớp 12 : Bài 14: Sử dụng và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên. Bài 15: Bảo vệ môi trường và phòng chống thiên tai
	* Tìm hiểu đoạn thơ 1:
Đất là nơi "con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc" 
Nước là nơi "con cá ngư ông móng nước biển khơi" 
Thời gian đằng đẵng
Không gian mênh mông
Đất Nước là nơi dân mình đoàn tụ 
Đất là nơi Chim về
Nước là nơi Rồng ở
GV sử dụng tranh ảnh môi trường rừng bị đốt phá, biển bị ô nhiễm để giáo dục học sinh ý thức bảo vệ môi trường. Em sẽ suy nghĩ gì khi xem hình ảnh sau đây? Hãy sử dụng hiểu biết của mình và cả kiến thức địa lí về bảo vệ môi trường mà em được học để nói lên suy nghĩ của em?
Nạn phá rừng
Ô nhiễm bãi biển Mũi Né - Bình Thuận
GV chốt lại: Đất Nước là không gian rộng lớn nhiều tài nguyên “Rừng vàng biển bạc” nhưng nguồn tài nguyên nào cũng có hạn, chúng ta phải biết bảo tồn, bảo vệ bằng những hành động thiết thực nhất: không vứt rác bừa bãi, không mua bán động vật quí hiếm, tiết kiệm điện, nước,
*Tìm hiểu đoạn thơ 2:
Những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu
Cặp vợ chồng yêu nhau góp nên hòn Trống Mái
Gót ngựa của Thánh Gióng đi qua còn trăm ao đầm để lại 
Chín mươi chín con voi góp mình dựng đất Tổ Hùng Vương 
Những con rồng nằm im góp dòng sông xanh thẳm
Người học trò nghèo góp cho Đất Nước mình núi Bút non Nghiên 
Con cóc, con gà quê hương cùng góp cho Hạ Long thành thắng cảnh
Những người dân nào đã góp tên Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm 
Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi
Chẳng mang một dáng hình, một ao ước, một lối sống ông cha 
Ôi Đất Nước sau 4.000 năm đi đâu ta cũng thấy
Những cuộc đời đã hóa núi sông ta
GV dẫn dắt: Trong đoạn trích Đất Nước tác giả đã lập luận rất khéo léo từ việc lí giải Đất Nước là gì để nêu trách nhiệm của mỗi người đối với Đất Nước mà còn giúp người đọc khám phá Đất Nước là của ai? Do ai làm nên?
GV có thể sử dụng hình ảnh lược đồ địa lí để học sinh dễ cảm nhận và rèn kĩ năng đọc bản đồ, xác định địa danh, cảm nhận vẻ đẹp địa danh Đất Nước (GV trình chiếu kênh hình ảnh này hoặc in ra và cho học sinh thi nhau lên xác định địa danh trên bảng). Đây cũng là một hình thức tạo không khí tươi vui cho lớp học, giúp giờ học đạt hiệu quả cao.
Giáo viên có thể dùng bản đồ kèm tranh ảnh được chú thích sau để HS dễ hiểu nội dung bài học. Khi đọc và phân tích câu thơ có hình ảnh liên quan, GV trực quan lên bảng hoặc dán bản đồ rồi đưa hình ảnh cho học sinh xác định để tạo không khí tươi vui cho lớp học
Hòn Vọng Phu 
Tam Thanh - Lạng Sơn
Núi Vọng Phu 
Đông Sơn-Thanh Hóa
Hòn Trống mái
(Sầm Sơn- Thanh Hóa)
Hòn Trống mái
 (Quảng Ninh)
Núi bút
(Quảng Ngãi)
Non Nghiên
(Quảng Ngãi)
Sông Cửu Long
Hòn con cóc (Quảng Ninh)
`Lễ Nghinh Ông
 sông Ông Đốc - Cà Mau
Cồn Ông Trang 
 Cà Mau
Vườn trầu Bà Điểm
(TP Hồ Chí Minh)
Núi Bà Đen
(Tây Ninh)
GV chốt lại : Bằng nghệ thuật liệt kê địa danh từ Bắc - Nam, điệp từ “ góp”, tác giả đã cho ta cảm nhận chính nhân dân làm nên không gian địa lí cả đất nước.
GV hỏi: Điều hay nhất không đơn thuần là ta cảm nhận nhân dân làm nên không gian địa lí mà ẩn chứa sau mỗi địa danh, sơn danh kia là phẩm chất cao đẹp của người dân Việt. Theo em đó là phẩm chất nào?
HS suy nghĩ trả lời.GV chốt lại Bản thân văn học có mối quan hệ mật thiết với các loại hình nghệ thuật khác. Giáo viên có thể bổ sung hình ảnh tư liệu thuộc các lĩnh vực nói trên vào bài giảng để học sinh có vốn văn hóa rộng khi tiếp nhận.
Học sinh tiếp nhận kiến thức văn học qua tranh ảnh, đồ dùng trực quan kết hợp với bài viết sách giáo khoa và các tài liệu tham khảo sẽ nhớ lâu và hứng thú hơn.
Để việc khai thác nguồn tư liệu này có hiệu quả, phát huy tính tích cực của học sinh, giáo viên cần nghiên cứu kỹ mục tiêu và nội dung của từng tư liệu trong bài học, tư liệu thuyết minh hình ảnh.
2.3.3.Tích hợp kiến thức môn Giáo dục công dân 
	GV tích hợp kiến thức môn GDCD lớp 12: Bài 8: Pháp luật với sự phát triển của công dân (phần 3.b)
	*Tìm hiểu đoạn thơ:
Những ai đã khuất 
Những ai bây giờ
Yêu nhau và sinh con đẻ cái
Gánh vác phần người đi trước để lại
 Dặn dò con cháu chuyện mai sau 
Hằng năm ăn đâu làm đâu
Cũng biết cúi đầu nhớ ngày giỗ Tổ
 Trong anh và em hôm nay
Đều có một phần Đất Nước 
Khi hai đứa cầm tay
Đất Nước trong chúng ta hài hòa nồng thắm 
Khi chúng ra cầm tay mọi người
Đất Nước vẹn tròn, to lớn 
Mai này con ta lớn lên
Con sẽ mang Đất Nước đi xa
 Đến những tháng ngày mơ mộng
Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình
 Phải biết gắn bó và san sẻ
Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở 
Làm nên Đất Nước muôn đời
Tác giả đã dùng giọng thơ chính luận để lập luận: dù không biết Đất Nước có từ khi nào nhưng tác giả đã giúp ta cảm nhận Đất Nước là chiều sâu văn hóa, không gian địa lí (không gian riêng tư đôi lứa, không gian rộng lớn của vạn vật và không gian chung sống của cộng đồng), thời gian lịch sử (huyền thoại xa xưa, bề dày lịch sử quá khứ - hiện tại - tương lai) để từ đó tác giả nhắn nhủ đến mọi người điều gì qua đoạn thơ này?
GV dẫn dắt: (không gian riêng tư đôi lứa, không gian rộng lớn của vạn vật và không gian chung sống của cộng đồng), thời gian lịch sử (huyền thoại xa xưa, bề dày lịch sử quá khứ - hiện tại - tương lai) để từ đó tác giả nhắn nhủ đến mọi người điều gì qua đoạn thơ này?
HS trả lời. GV chốt lại: tác giả nhắn nhủ mọi người sống phải có trách nhiệm với Đất Nước. Vậy căn cứ vào đoạn thơ em hãy cảm nhận xem đó là những trách nhiệm gì? (GV tạo hiệu ứng chữ màu để học sinh cảm nhận)
HS trả lời.GV chốt lại: Hiến Pháp 2013 nước ta hiện nay qui định trách nhiệm của công dân với Đất Nước như thế nào? (giáo viên sử dụng thêm học liệu trích từ Hiến pháp 2013 và trích trình chiếu nội dung điều 76, 77 Chương V Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân để học sinh ý thức hơn trách nhiệm của học sinh trong cuộc sống hiện nay.)
Điều 76: Công dân phải trung thành với Tổ quốc.Phản bội Tổ quốc là tội nặng nhất
Điều 77: Bảo vệ Tổ quốc là nghĩa vụ thiêng liêng và quyền cao quý của công dân.Công dân phải làm nghĩa vụ quân sự và tham gia xây dựng quốc phòng toàn dân.
HS thảo luận cặp đôi để suy nghĩa trả lời.GV chốt lại. Gợi mở liên hệ giáo dục HS Theo em là học sinh chúng ta thể hiện trách nhiệm của mình đối với Đất Nước như thế nào? Em có thể sử dụng hiểu biết của mình từ môn GDCD về đạo đức người công dân đối với đất nước. Hay đặc biệt trong bài “Pháp luật và sự phát triển của công dân”, em có hiểu vì sao nhà nước tạo điều kiện cho công dân học tập?
	HS trình bày suy nghĩ. GV chốt lại.
2.3.4.Giáo án thể nghiệm 
TiÕt PPCT: 26-27
ĐẤT NƯỚC 
(Trích trường ca: Mặt đường khát vọng – Nguyễn Khoa Điềm)
A. Mục tiêu cần đat
1.Kiến thức, Kĩ năng, Thái độ:
a.Kiến thức
- Môn ngữ văn: 
+Cái nhìn sâu sắc,mới mẻ về Đất Nước: là của nhân dân do nhân dân sáng tạo,gìn giữ.
+Chất chính luận hòa quyện cùng chất trữ tình và khả năng vận dụng một cách sáng tạo chất liệu văn hóa, văn học dân gian.
- Môn GDCD: Trách nhiệm của công dân với Đất Nước.
- Môn Lịch sử: Cuộc tổng tiến công và nổi dậy xuân Mậu Thân, cuộc tổng tiến công chiến lược năm 1972.
-Môn Địa lý: Sử dụng và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường và phòng chống thiên tai
b.Kỹ năng: 
* Kĩ năng chung:
-Phân tích, so sánh, nhận xét , phát hiện và giải quyết vấn đề.
-Kĩ năng nhớ, vận dụng tổng hợp, huy động kiến thức các môn học để giải quyết các vấn đề đặt ra. 
-Phát triển năng lực hợp tác, làm việc theo nhóm, trình bày vấn đề.
* Kĩ năng chuyên biệt:
- Môn Ngữ Văn:
+ Đọc – hiểu tác phẩm thơ trữ tình theo đặc trưng thể loại.
+ Làm quen với giọng thơ giàu chất trí tuệ, suy tư.
- Môn GDCD: Vận dụng liên hệ hiểu biết pháp luật và quyết định hành động bản thân trong biểu hiện trách nhiệm đối với đất nước.
- Môn Lịch sử:
+ Đọc bản đồ.
+ Phân tích sự kiện lịch sử để thấy được ý nghĩa của những sự kiện lịch sử
.- Môn Địa lí:
+ Đọc bản đồ.
+ Phân tích và xử lí thông tin về môi trường sống gần gũi với học sinh.
c.Thái độ: 
- Môn Ngữ Văn:
+ Cảm nhận được những suy tư sâu sắc của nhà thơ về Đất Nước và trách nhiệm của mỗi người đối với quê hương, xứ sở;
Hiểu được sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất chính luận và trữ tình, sự vận dụng các chất liệu của văn hóa và văn học dân gian, sự phong phú, linh hoạt của giọng điệu thơ
.- Môn GDCD: HS ý thức được vai trò của công dân đối với Đất Nước đặc biệt là ý thức trách nhiệm của HS trong việc học tập đối với Đất Nư

Tài liệu đính kèm:

  • docskkn_tich_hop_kien_thuc_lien_mon_trong_day_hoc_van_ban_dat_n.doc