SKKN Quy trình thiết kế tình huống dạy học hợp tác trong dạy học khái niệm Toán học (thể hiện qua dạy hình học lớp 10)

SKKN Quy trình thiết kế tình huống dạy học hợp tác trong dạy học khái niệm Toán học (thể hiện qua dạy hình học lớp 10)

Đổi mới PPDH đang là nhiệm vụ cấp bách hàng đầu của nền giáo dục nước ta hiện nay. Mục tiêu đổi mới PPDH là đào tạo được con người đáp ứng được sự phát triển nhanh chóng của thời đại công nghiệp hóa, như hiện nay.

Dạy học cần hướng vào tổ chức cho HS học tập trong hoạt động, HS được cuốn hút vào các hoạt động học tập do GV tổ chức và chỉ đạo, thông qua đó HS tự khám phá những điều mình chưa rõ chứ không phải thụ động tiếp thu những tri thức đã được GV sắp đặt, đó cũng là xu hướng quốc tế trong cải cách PPDH ở nhà trường phổ thông hiện nay. Với mục tiêu đó thì HS không những cần phải chiếm lĩnh được kiến thức mà còn có năng lực hòa nhập trong xã hội.

Dạy học hợp tác nhằm thúc đẩy HS học tập tích cực, tạo cơ hội cho HS yếu kém học tập ở những bạn giỏi hơn và những HS khá giỏi không chỉ hoàn thành nhiệm vụ của mình mà còn giúp đỡ các bạn yếu hoàn thành nhiệm vụ được giao. Học tập theo nhóm giúp HS phát triển các kỹ năng giao tiếp bằng lời nói, phát triển các năng lực xã hội như: khả năng lãnh đạo, đưa ra quyết định, xây dựng lòng tin từ đó thúc đẩy lòng tự trọng và nâng cao ý thức về bản thân. Mặt khác DHHT góp phần đẩy mạnh mối quan hệ tích cực giữa các HS như: tinh thần đồng đội, sự chia sẻ, sự tận tụy, sự cổ vũ động viên . Dạy học hợp tác làm tăng khả năng ghi nhớ của HS, giúp các em phát huy kỹ năng sáng tạo, đánh giá, tổng hợp, so sánh . Vì thế, dạy học hợp tác nhằm tạo cho HS phát triển khả năng hợp tác của con người.

Toán học là bộ môn khoa học có tính trừu tượng cao. Các khái niệm là nguồn gốc của những khó khăn, trở ngại đối với những HS yếu về Toán, đa số HS này không hiểu khái niệm cơ bản của Toán học. Vì vậy việc hình thành khái niệm Toán học cho HS là việc làm có ý nghĩa vô cùng quan trọng.

 

docx 21 trang thuychi01 20566
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "SKKN Quy trình thiết kế tình huống dạy học hợp tác trong dạy học khái niệm Toán học (thể hiện qua dạy hình học lớp 10)", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ 
TRƯỜNG THPT TRƯỜNG THI
(*Font Times New Roman, cỡ 16, đậm, CapsLock;** Font Times New Roman, cỡ 15,CapsLock
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
(Font Tmes New R
oman, cỡ 15, CapsLock)
QUY TRÌNH THIẾT KẾ TÌNH HUỐNG DẠY HỌC HỢP TÁC TRONG DẠY HỌC KHÁI NIỆM TOÁN HỌC
 (THỂ HIỆN QUA DẠY HÌNH HỌC LỚP 10)
	Người thực hiện: Ngô Quang Hưng
	Chức vụ	: Giáo viên
	SKKN thuộc môn 	: Toán
THANH HOÁ, NĂM 2017
MỤC LỤC
1. MỞ ĐẦU
. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Đổi mới PPDH đang là nhiệm vụ cấp bách hàng đầu của nền giáo dục nước ta hiện nay. Mục tiêu đổi mới PPDH là đào tạo được con người đáp ứng được sự phát triển nhanh chóng của thời đại công nghiệp hóa, như hiện nay.
Dạy học cần hướng vào tổ chức cho HS học tập trong hoạt động, HS được cuốn hút vào các hoạt động học tập do GV tổ chức và chỉ đạo, thông qua đó HS tự khám phá những điều mình chưa rõ chứ không phải thụ động tiếp thu những tri thức đã được GV sắp đặt, đó cũng là xu hướng quốc tế trong cải cách PPDH ở nhà trường phổ thông hiện nay. Với mục tiêu đó thì HS không những cần phải chiếm lĩnh được kiến thức mà còn có năng lực hòa nhập trong xã hội.
Dạy học hợp tác nhằm thúc đẩy HS học tập tích cực, tạo cơ hội cho HS yếu kém học tập ở những bạn giỏi hơn và những HS khá giỏi không chỉ hoàn thành nhiệm vụ của mình mà còn giúp đỡ các bạn yếu hoàn thành nhiệm vụ được giao. Học tập theo nhóm giúp HS phát triển các kỹ năng giao tiếp bằng lời nói, phát triển các năng lực xã hội như: khả năng lãnh đạo, đưa ra quyết định, xây dựng lòng tin từ đó thúc đẩy lòng tự trọng và nâng cao ý thức về bản thân. Mặt khác DHHT góp phần đẩy mạnh mối quan hệ tích cực giữa các HS như: tinh thần đồng đội, sự chia sẻ, sự tận tụy, sự cổ vũ động viên. Dạy học hợp tác làm tăng khả năng ghi nhớ của HS, giúp các em phát huy kỹ năng sáng tạo, đánh giá, tổng hợp, so sánh. Vì thế, dạy học hợp tác nhằm tạo cho HS phát triển khả năng hợp tác của con người.
Toán học là bộ môn khoa học có tính trừu tượng cao. Các khái niệm là nguồn gốc của những khó khăn, trở ngại đối với những HS yếu về Toán, đa số HS này không hiểu khái niệm cơ bản của Toán học. Vì vậy việc hình thành khái niệm Toán học cho HS là việc làm có ý nghĩa vô cùng quan trọng.
Quá trình hình thành khái niệm Toán học có tác dụng lớn đến việc phát triển trí tuệ cho HS. Song phần lớn giáo viên phổ thông dạy phần khái niệm Toán học còn nặng về thuyết trình chưa chú trọng cho HS khả năng tự tiếp cận kiến thức, khả năng nhận dạng và thể hiện khái niệm, GV rất ít khi tạo tình huống và cơ hội để các em HS cùng hợp tác và giải quyết vấn đề
Vận dụng PPDHHT không đơn giản chỉ áp dụng máy móc việc ghép HS vào các nhóm nhỏ để tiến hành quá trình dạy học mà còn tùy thuộc vào môn học, điều kiện học tập, đối tượng HS, tính chất bài học và năng lực sư phạm của người GV. Vì vậy, nghiên cứu tổ chức DHHT trong dạy học môn Toán nói chung và dạy học khái niệm Toán học ở trường THPT nói riêng còn mới mẻ và cần thiết, việc vận dụng PPDHHT vào dạy học khái niệm Toán học như thế nào cho có hiệu quả là vấn đề đang được quan tâm hiện nay.
Xuất phát từ những lí do trên, tôi chọn đề tài nghiên cứu “Vận dụng phương pháp dạy học hợp tác trong dạy học khái niệm Toán học (Thể hiện qua dạy học Hình học lớp 10)’’.
1.2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Mục đích nghiên cứu của đề tài là nghiên cứu, bổ sung cơ sở lí luận về việc vận dụng phương pháp dạy học hợp tác trong dạy học khái niệm Toán học (thể hiện qua dạy học Hình học lớp 10) nhằm làm tài liệu dạy học cho bản thân, kích thích hứng thú và phát huy tính tích cực khả năng hợp tác của HS trong quá trình dạy học bộ môn Toán.
1.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Các hình thức tổ chức hợp tác trong dạy học khái niệm toán học.
1.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Phương pháp nghiên cứu lý luận:
- Nghiên cứu các tài liệu về giáo dục học, tâm lý học, lý luận dạy học môn Toán.
- Nghiên cứu các sách báo, các bài viết về khoa học Toán học, các công trình khoa học giáo dục có liên quan trực tiếp đến đề tài.
Phương pháp điều tra - quan sát
- Dự giờ, quan sát việc dạy của GV và việc học của HS trong quá trình dạy học khái niệm Toán học.
Phương pháp thực nghiệm sư phạm
- Tổ chức thực nghiệm sư phạm để xem xét tính khả thi và hiệu quả 
1.5. NHỮNG ĐIỂM MỚI CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
	- Lập quy trình thiết kế tình huống dạy học hợp tác trong dạy học khái niệm toán học.
	- Vận dụng quy trình vào dạy học khái niệm, củng cố khái niệm.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA DẠY HỌC HỢP TÁC TRONG MÔN TOÁN
2.1.1. Các quan niệm về dạy học hợp tác
Phương pháp DHHT bao hàm cả về phương pháp dạy của thầy và phương pháp học của trò. Nhìn từ góc độ GV và hoạt động dạy học người ta thường nói “Dạy học hợp tác”, nếu xét từ góc độ người học sẽ là “Học tập hợp tác”.
Một số tác giả cho rằng Học tập hợp tác là toàn bộ những hoạt động học tập mà HS thực hiện cùng nhau trong các nhóm, trong hoặc ngoài phạm vi lớp học. Có 5 đặc điểm quan trọng nhất mà mỗi giờ học hợp tác phải đảm bảo được là:
Sự phụ thuộc lẫn nhau một cách tích cực.
Ý thức trách nhiệm của mỗi cá nhân.
Sự tác động qua lại.
Các năng lực xã hội.
Đánh giá nhóm.
Các tác giả khác cho rằng: Học tập hợp tác là một chiến lược học tập có cấu trúc, có chỉ dẫn một cách có hệ thống, được thực hiện cùng nhau trong các nhóm nhỏ, nhằm đạt được nhiệm vụ chung.
Chính vì vậy, DHHT cho HS nhằm tạo tiền đề và phát triển khả năng hợp tác của con người, Dạy học hợp tác không chỉ nhằm mục đích giúp HS lĩnh hội kiến thức, mà còn đạt được mục đích cao hơn, đó là dạy cách sống cho HS. Đặc điểm của DHHT là nó tạo nên sự chấp nhận, tôn trọng, liên kết và tin tưởng lẫn nhau giữa các đối tượng trong giáo dục. Dạy học hợp tác khẳng định tầm quan trọng của sự ủng hộ về mặt xã hội. 
Để đạt được thành tích trong học tập, các HS cần cùng nhau tìm kiếm và khai thác thông tin. Việc HTHT sẽ giúp HS làm được điều đó. Chúng ta vẫn thường nói: “Học tập thành công, rèn luyện thành công”, “thành công” có thể coi là động lực, động cơ của tất cả mọi người. Trong HTHT, khả năng thành công và ý nghĩa của thành công lớn hơn rất nhiều, bởi vì HS thực sự coi thành công như một phần thưởng tinh thần bên trong hơn là phần thưởng bên ngoài cho thành tích đạt được. Người tham gia HTHT có khuynh hướng vươn lên theo động lực nội tại của mình, vì vậy mà sự xuất hiện xúc cảm, tình cảm tích cực sẽ mạnh hơn các hình thức học cá nhân và học tranh đua.
Có thể nói PPDHHT là một mắt xích quan trọng trong quá trình dạy học. Dạy học hợp tác là một PPDH tích cực, phát huy được tối đa mục tiêu đặt ra đối với người học.
2.1.2. So sánh học tập hợp tác với các hình thức học tập khác
	* So sánh học hợp tác với học tranh đua và học cá nhân
+) Học cá nhân là hình thức học mà mỗi người tự hoàn thành nhiệm vụ được giao. Học cá nhân có tác dụng rèn ý chí phấn đấu cho HS và phù hợp với những HS có năng lực đặc biệt. Đối với những HS bình thường thì việc học theo hình thức này sẽ gặp nhiều khó khăn. Đặc biệt với cách học này, HS chỉ có kiến thức mà không rèn luyện được các kỹ năng giao tiếp xã hội
+) Học tranh đua là hình thức học mà trong đó mỗi HS cần phải thấy được mình thắng hay thua những người khác trong một cuộc so tài học tập. Nhiệm vụ của giáo dục hiện nay là làm sao để HS vừa được cảm thấy sự chiến thắng vừa hiểu được thất bại chỉ là tạm thời. Qua thất bại, HS tìm được sự đồng cảm, những kinh nghiệm để đạt được sự thành công ở lần sau. Học tranh đua sẽ kích thích tính tích cực trong học tập, đó là tác nhân không thể thiếu được trong quá trình dạy học, đặc biệt là với đối tượng học sinh phổ thông. Tuy nhiên, tranh đua có nhược điểm là sẽ tạo nên tính ích kỉ cá nhân, không động viên được số đông HS. Một số em bị thất bại liên tiếp sẽ bị mắc bệnh trầm cảm hoặc thiếu tự tin vào bản thân. Điều đó ảnh hưởng đến ý chí và kết quả học tập của HS. Tranh đua gay gắt có thể gây nên những xung đột lớn, thậm chí có thể có những thủ đoạn xấu, điều này trái với mục tiêu giáo dục nước ta.
+) Học hợp tác là kiểu học đóng vai trò quan trọng nhất trong các cách xây dựng tình huống học tập như trên, vì nó kết hợp được những điểm mạnh của mô hình học tập cá nhân và học tập tranh đua. Tuy nhiên, tuỳ theo đặc điểm môn học, nội dung kiến thức, thời điểm học tập, đối tượng HS và điều kiện học tập cụ thể mà GV có thể lựa chọn PPDH phù hợp. Vì không có phương pháp nào là tuyệt đối hoàn hảo, tác dụng của nó còn phụ thuộc rất nhiều yếu tố khách quan như môi trường, kinh tế, xã hội.... Xu hướng tốt nhất là kết hợp các phương pháp trong toàn bộ quá trình dạy học với phương châm dạy người là chính.
Sau đây là bảng so sánh giữa học hợp tác với học tranh đua và học cá nhân qua nghiên cứu:
STT
Học hợp tác
Học tranh đua
Học cá nhân
1
Sự phụ thuộc
Tích cực
Tiêu cực
Không có
2
Nội dung dạy học
Đa dạng, phức tạp
Thực hành KN, ôn tập KT
Đơn giản
3
Mục tiêu
Thành công
Chiến thắng
Nắm được KT
4
Tài liệu
Sắp đặt theo mục đích bài học
Một bộ cho mỗi đội thi đấu
Các bản hướng dẫn cho riêng
từng HS
5
Sự tương tác HS-HS
Thường xuyên
Cạnh tranh
Không có
6
Kết quả
Nhóm thành công, mọi HS đều hiểu
HS tự rút kinh
nghiệm sau khi
thi đấu
Tự chiếm lĩnh
KT trong khả
năng
7
Bố trí lớp học
Chia HS thành các nhóm
Chia HS thành các đội
Cá nhân ngồi xa nhau
8
Các đánh giá
Đối chiếu theo 
tiêu chí
Đối chiếu theo tiêu chuẩn
Đối chiếu theo tiêu chí
9
Tính tự lập
Bình thường
Cao
Rất cao
10
Lòng tự trọng
Cao
Bình thường
Bình thường
11
Tư duy
Hội thoại có phê phán
Tổng hợp
Độc lập
12
Vai trò
của GV
Thiết kế, tổ chức
Là trọng tài
Người hỗ trợ
Bảng 1.1 Bảng so sánh giữa học hợp tác với học tranh đua và học cá nhân
* Học hợp tác nhóm và học nhóm truyền thống
Học nhóm truyền thống là hình thức ghép một số HS vào một nhóm để giúp nhau trong học tập, chủ yếu là ôn luyện những phần đã được học ở lớp. Hình thức này xuất hiện khi những tư tưởng XHCN được dấy lên với mục tiêu kêu gọi lòng tương thân, tương ái. Hình thức này đã làm tăng thêm tình bạn, các HS khá đã giúp đỡ các bạn yếu hơn mình học tập tốt hơn. Đặc điểm của hình thức này là hoạt động học nhóm có tính chất tự phát, ít có sự can thiệp của GV và HS kém phụ thuộc HS khá, không có sự tác động qua lại.
Sau đây là bảng so sánh giữa học hợp tác nhóm với học nhóm truyền thống qua nghiên cứu ở [6].
Stt
Học hợp tác nhóm
Học nhóm truyền thống
1
Phụ thuộc tích cực
Phụ thuộc không tích cực
2
Liên quan đến trách nhiệm cá nhân
Không liên quan đến trách nhiệm cá nhân
3
Thành viên nhóm đa dạng
Thành viên nhóm thuần nhất
4
Chia sẻ vai trò nhóm trưởng
Vai trò nhóm trưởng được chỉ định
5
Chịu trách nhiệm về bạn cùng nhóm
Chỉ chịu trách nhiệm về bản thân
6
Chú trọng đến nhiệm vụ và sự duy trì nhóm
Chỉ chú trọng đến nhiệm vụ
7
Các kỹ năng xã hội được dạy trực tiếp
Các kỹ năng xã hội chỉ mang tính hình thức và thả nổi
8
GV theo dõi và can thiệp
GV để mặc các nhóm hoạt động
9
Diễn ra quá trình nhận xét nhóm
Không có quá trình nhận xét nhóm
Bảng 1.2 Bảng so sánh giữa học hợp tác nhóm với học nhóm truyền thống
Như vậy, nhìn về hình thức bên ngoài thì học nhóm truyền thống có vẻ giống học hợp tác nhóm, song về bản chất thì có nhiều khác biệt. Dạy học hợp tác nhóm cần chuẩn bị công phu hơn, HS được làm việc nhiều hơn, GV có nhiều chức năng hơn và hiệu quả dạy học thu được tốt hơn.
2.1.3. Quá trình dạy học hợp tác
Những điều kiện để tổ chức dạy học hợp tác
Học tập hợp tác là một trong những xu thế học tập mới đang được phát triển mạnh mẽ ở nhiều nước, quá trình HTHT sẽ có hiệu quả khi đáp ứng được một số điều kiện sau:
Mục đích học tập được xác định rõ ràng
Các thành viên tham gia có ý thức trách nhiệm cao;
Có sự phụ thuộc lẫn nhau một cách tích cực ;
Hình thành được động cơ hợp tác;
Sự phân nhóm hợp lí;
Sự phân chia nhiệm vụ phù hợp cho mỗi thành viên trong nhóm, giữa các nhóm (có sự phối hợp giữa các nhiệm vụ).
Những hình thức tổ chức dạy học hợp tác
Theo nghiên cứu có rất nhiều hình thức tổ chức DHHT như: thi trò chơi theo đội, thi kiến thức theo đội, học ghép, kiểm tra theo nhóm, hợp tác - hợp tác, chia sẻ theo cặp, hợp tác tích hợp trong dạy học toán, hợp tác tích cực giữa đọc và viết luận và học tập theo dự án...
Quá trình dạy học hợp tác
Lập kế hoạch
Để tổ chức học tập cho HS theo kiểu DHHT, GV cần đưa ra mục tiêu cụ thể của từng bài học. Giáo viên cần xác định rõ mục tiêu trước khi tiến hành giờ học hợp tác. Có thể đưa ra hai mục tiêu như sau: thứ nhất là mục tiêu về kiến thức bao gồm: kiến thức, kỹ năng, thái độ; thứ hai là mục tiêu về kỹ năng hợp tác. Với cách thức sau có thể giúp GV lập kế hoạch một bài dạy, làm cho học sinh HTHT một cách có ý thức.
+) Thảo luận có trọng tâm (bước thảo luận đầu tiên): GV tạo ra những câu hỏi mà bài học cần làm rõ. Các câu hỏi nên chuẩn bị công phu, rõ ràng trên giấy A4, viết lên bảng hoặc dùng máy chiếu để HS có thể thấy rõ. Cho HS thảo luận câu hỏi theo từng nhóm. 
+) Thảo luận thông qua trao đổi với bạn: Chia bài học ra thành từng phần nhỏ khoảng 10 đến 15 phút. Chuẩn bị nhiệm vụ cho một thảo luận ngắn cho từng nhóm HS sau mỗi phần của bài học. Nhiệm vụ thảo luận phải ngắn gọn để HS có thể hoàn thành trong vòng 3 hoặc 4 phút, với mục đích là đảm bảo rằng mọi HS đều tư duy một cách tích cực về vấn đề sẽ được trình bày. Mỗi nhiệm vụ thảo luận cần phải có 4 phần: trình bày câu trả lời, chia sẻ câu trả lời, lắng nghe câu trả lời và đưa ra câu trả lời mới, hoàn chỉnh hơn câu trả lời ban đầu. Học sinh cần nắm được những kinh nghiệm trong thảo luận để có kỹ năng thực hiện nhiệm vụ trong thời gian ngắn.
+) Thảo luận có trọng tâm (bước thảo luận cuối cùng): GV chuẩn bị nhiệm vụ để tóm tắt lại những kiến thức HS học được từ bài học. Giúp HS gắn được những kiến thức vừa được học vào vốn kiến thức đã có, hoặc chỉ ra cho HS thấy nhiệm vụ ở nhà sẽ đề cập tới vấn đề gì, có liên hệ như thế nào với bài sau. Giờ học có thể được tiến hành như sau:
Tạo ra các nhóm HS tự nguyện và ngẫu nhiên, thường là những người ngồi gần nhất. GV có thể sắp xếp chỗ ngồi khác nhau trong từng giờ học để HS được gặp gỡ và trao đổi với nhiều bạn khác trong lớp.
Phân công cho mỗi nhóm hoàn thành nhiệm vụ ban đầu.
Thực hiện phần đầu của bài học, đưa ra nhiệm vụ thảo luận cho mỗi nhóm từ 3 đến 4 phút để hoàn thành. Sử dụng cách thức: Trình bày/chia sẻ/lắng nghe/đưa ra câu trả lời mới. Chọn ngẫu nhiên 2 hoặc 3 HS trình bày tóm tắt phần thảo luận của mình.
Thực hiện phần hai của bài giảng và đưa ra nhiệm vụ thảo luận thứ hai. Cứ lặp đi lặp lại như vậy cho đến khi bài học hoàn thành.
Đưa ra nhiệm vụ học tập có trọng tâm cuối cùng để kết thúc bài học. Dành 5 đến 6 phút để tóm tắt và thảo luận về những vấn đề đã được đề cập trong giờ học.
Thực hiện trình tự này một cách đều đặn để giúp HS nâng cao kỹ năng và đẩy nhanh tốc độ hoàn thành những nhiệm vụ thành những nhiệm vụ thảo luận ngắn.
Tổ chức các nhóm học hợp tác
Có ba loại nhóm học hợp tác sau đây:
Nhóm học tập chính thức là những nhóm HS được tổ chức chặt chẽ và duy trì cho đến khi hoàn thành nhiệm vụ.
Nhóm học tập không chính thức là những nhóm tồn tại trong thời gian ngắn và có tổ chức không chặt chẽ (ví dụ như kiểm tra người ngồi cạnh có hiểu bài không).
Nhóm HTHT cơ sở là nhóm HTHT lâu dài, có mối quan hệ vững chắc giữa các thành viên với trách nhiệm chính là giúp đỡ, khuyến khích, hỗ trợ nhau hoàn thành phần việc được giao, nỗ lực hơn trong học tập.
Khi thành lập nhóm người GV cần tiến hành các nhiệm vụ sau:
+) Xác định kích thước nhóm: Việc này phụ thuộc vào điều kiện học tập và tầm quan trọng của sự hợp tác. Kích thước càng nhỏ thì HS càng có nhiều cơ hội trao đổi mặt đối mặt, nhưng kích thước nhỏ quá sẽ ảnh hưởng đến khả năng tận dụng sức mạnh của sự hợp tác.
+) Lựa chọn các thành viên vào một nhóm: Chúng ta có thể lựa chọn nhóm thuần nhất theo năng lực, theo chủ đề cần quan tâm hoặc chọn nhóm gồm đa dạng trình độ nhận thức về điều kiện học tập.
+) Xác định thời gian duy trì nhóm: Cần duy trì các nhóm đến thời điểm đủ độ ổn định và có thành công nhất định. Có thể giải tán nhóm và thành lập nhóm mới khi nhóm cũ hoạt động kém hoặc khi có mong muốn tất cả HS trong lớp có cơ hội cùng học tập với tất cả các bạn.
Để hình thành được nhóm tốt, GV cần nắm được đặc điểm, tính cách, năng lực học tập của từng HS. Mỗi nhóm tự cử ra người giữ vai trò nhóm trưởng, thư ký, quan sát viên, báo cáo, và thành viên của nhóm để thực hiện các nhiệm vụ đạt kết quả tốt. Các vai trò này nên được thay đổi luân phiên để HS được trải nghiệm các chức năng trong hợp tác, qua đó tự khẳng định mình và tạo sự hòa đồng giữa các thành viên trong nhóm.
Tổ chức lớp học
Nên bố trí HS trong mỗi nhóm được ngồi gần nhau để các em có thể dễ dàng chia sẻ tài liệu học tập, duy trì sự liên hệ mặt đối mặt và trao đổi nhỏ, đủ nghe trong nhóm. Thường nên chọn HS ngồi ở hai bàn trên và dưới, khi đó HS bàn trên có thể quay xuống HS bàn dưới để trao đổi. Cách bố trí này không tốn thời gian tập trung nhóm, tránh được sự ồn ào không cần thiết và tạo cơ hội cho HS dễ dàng thực hiện các kỹ năng hợp tác. Cần có khoảng trống làm lối đi để GV có thể dễ dàng di chuyển từ nhóm này qua nhóm khác nhằm quản lí và hỗ trợ khi cần thiết.
	2.2. Thực trạng sử dụng phương pháp dạy học hợp tác ở trường trung học phổ thông
Qua giảng dạy và qua khảo sát tôi nhận thấy hầu hết GV họ chưa sử dụng PPDHHT trong dạy học Toán, một số GV cho rằng chỉ sử dụng hoạt động nhóm nhỏ vào một số giờ dạy thao giảng hay có GV dự giờ. Một số cho rằng chỉ cần dạy đủ nội dung sách giáo khoa là tốt rồi. Mặc dù đa số GV đã hiểu rõ được vai trò của PPDHHT trong dạy học Toán nhằm mục đích nâng cao hiệu quả dạy học nhưng ngại thay đổi, chưa thực sự tự tin trong việc khai thác sách giáo khoa vào bài học mà đa số chỉ phụ thuộc vào thiết kế của sách giáo viên và sách thiết kế bài giảng.
Về mức độ sử dụng PPDHHTở các hoạt động trong các tiết dạy học khái niệm Toán THPT, Hầu hết các GV cho rằng: thực sự để dạy một khái niệm GV ít khi chú ý đến các tình huống hình thành khái niệm hay đề xuất cho HS các tình huống để định nghĩa khái niệm, có chăng GV chỉ định nghĩa theo sách giáo khoa sau đó đưa ra các ví dụ củng cố. Tuy nhiên hoạt động đó cũng không diễn ra một cách thường xuyên trong số những GV đã sử dụng PPDHHT trong dạy học khái niệm Toán học.
* Những khó khăn cũng như thuận lợi trong việc đề xuất và sử dụng PPDHHTđối với các hoạt động dạy học Toán.
+) Về thuận lợi khi sử dụng PPDHHT
Tất cả GV đều có sự nhận thức đúng đắn về thuận lợi khi sử dụng PPDHHT trong dạy học Toán. Đa số GV đều cho rằng PPDHHT góp phần phát triển năng lực giao tiếp của HS, cho HS phát huy được tính tích cực, có tinh thần trách nhiệm với nhiệm vụ được giao. Bên cạnh đó, trong quá trình sử dụng PPDHHT cũng thấy rằng đây là PPDH kết hợp được sự đánh giá của thầy và sự tự đánh giá của trò nhằm thực hiện nội dung đổi mới PPDH ở nhà trường phổ thông hiện nay. Quá trình thực hiện đó nhằm góp phần nâng cao năng lực chuyên môn cho bản thân mỗi người GV.
 +) Về khó khăn khi sử dụng PPDHHT: Các GV cho rằng thiết kế nội dung phù hợp là khó khăn, mất nhiều thời gian để chuẩn bị bài, điều này hoàn toàn phù hợp với thực tế giảng dạy hiện nay. Các GV cho rằng kỹ năng của HS trong việc phát hiện tìm hiểu các vấn đề còn yếu, điều này chưa thực sự thỏa đáng vì kỹ năng của HS còn có thể rèn luyện trong những hoạt động Toán học khác nhau. Ngoài ra đa số GV còn cho rằng thời gian học tập của một tiết chỉ có 45 phút, với điều kiện cơ sở vật chất, phương tiện dạy học ở nhà trường PT còn thiếu thốn mà mục tiêu cần truyền đạt cho HS các kiến thức mà sách giáo khoa yêu cầu nên làm thế nào để đáp ứng được điều đó là được.
2.3. GIẢI PHÁP: QUY TRÌNH THIẾT KẾ TÌNH HUÔNG DẠY HỌC HỢP TÁC TRONG DẠY HỌC KHÁI NIỆM TOÁN HỌC.
2.3.1. Giải pháp: Quy trình thiết kế tình huống dạy học hợp tác trong dạy học khái niệm Toán học
Căn cứ vào cơ sở lí luận tôi thiết kế một tình huống DHHT trong dạy học khái niệm Toán học theo các nội dung cơ bản sau:
Bước 1: Xác định mục tiêu dạy học khái niệm
Kiến thức: Học sinh cần nắm vững khái niệm nào trong bài học? Cần củng cố khái niệm nào?
Kỹ năng: Học sinh vận dụng khái niệm được học 

Tài liệu đính kèm:

  • docxskkn_quy_trinh_thiet_ke_tinh_huong_day_hoc_hop_tac_trong_day.docx