SKKN Nâng cao hiểu biết về bệnh ung thư và ý thức xây dựng cuộc sống khỏe mạnh cho học sinh thông qua dạy học bài 21- Di truyền y học - Sinh học 12 cơ bản

SKKN Nâng cao hiểu biết về bệnh ung thư và ý thức xây dựng cuộc sống khỏe mạnh cho học sinh thông qua dạy học bài 21- Di truyền y học - Sinh học 12 cơ bản

Sức khỏe con người là vốn quý, người không có sức khỏe chỉ có một mơ ước còn người khỏe mạnh có mọi mơ ước. Trên thực tế thì chúng ta đang coi sức khỏe là vốn có nên đôi khi mải miết lo vào cuộc sống bận rộn làm việc và để quên nó, và khi nó lên tiếng thì cũng là lúc chúng ta thường bị sốc, suy sụp. Lúc trẻ gần như chúng ta đều khỏe mạnh chỉ khi tuổi ngày một cao thì các cơ quan và bộ phận trong cơ thể bắt đầu hoạt động yếu dần và hư tổn. Nhất là ở một bộ phận thế hệ trẻ chưa quan tâm tới sức khỏe hay phung phí sức khỏe thậm chí sống buông thả để hủy hoại sức khỏe của mình lúc nào không hay biết.

 Trong thời đại phát triển hiện nay sức khỏe luôn được quan tâm chú trọng. Từ bệnh viện ngày một hiện đại, phát triển đến các trung tâm khám chữa bệnh tư nhân hay các phòng khám hiện đại với đội ngũ nhân viên giàu kinh nghiệm tư vấn trực tiếp qua các phương tiện thông tin đại chúng. Trong những năm gần đây Đảng và Nhà nước đã ra tay quyết liệt về vấn đề thực phẩm bẩn, chất thải gây ô nhiễm môi trường sống. Trên sóng truyền hình vào các giờ vàng và trên các kênh nổi tiếng vấn đề này luôn được nói đến, đã giúp người dân giác ngộ ra rất nhiều. Những vụ việc như chế biến rượu gây ngộ độc và mất mạng cho nhiều người, rồi thực phẩm thối rữa, chết thâm bầm, rau củ quả nhúng tẩm hóa chất độc hại.điều này tác động rất lớn đến thói quen tiêu dùng. Những thực phẩm sạch được chú trọng và quan tâm, ý thức của họ đã thay đổi, họ đã biết chăm lo cho sức khỏe của mình cũng như người thân xung quanh và cộng đồng.

 Những căn bệnh hiểm nghèo không có thuốc chữa cướp đi tính mạng của chúng ta một phần lớn xuất phát từ thói quen xấu, ăn uống phải thực phẩm bẩn, sống trong môi trường ô nhiễm. Trong đó có căn bệnh ung thư mà bất kì người nào khi nghe tới thôi cũng nghĩ ngay tới đường xuống âm phủ. Còn những người mắc phải căn bệnh này thì suy sụp tinh thần và nhanh chóng tuyệt vọng. Tại sao lại như thế? Ta biết ung thư là một trong những căn bệnh nguy hiểm nhất hiện nay. Mỗi năm ung thư cướp đi sinh mệnh của hơn 8 triệu bệnh nhân trên toàn thế giới. Thực trạng căn bệnh ung thư tại Việt Nam rất đáng báo động với khoảng 150.000 ca ung thư mới được phát hiện tại Việt Nam mỗi năm. Tỉ lệ tử vong do ung thư tại Việt Nam lên đến 74,8%, thuộc nhóm cao nhất trên thế giới. Thật là một căn bệnh đáng sợ. Nhưng để hiểu và biết về căn bệnh này để có biện pháp phòng tránh, chữa trị kịp thời thì đang còn bị hạn chế. Vì thế tôi quyết định chọn đề tài "Nâng cao hiểu biết về bệnh ung thư và ý thức xây dựng cuộc sống khỏe mạnh cho học sinh thông qua dạy học bài 21- Di truyền y học - Sinh học 12 cơ bản".

 

doc 25 trang thuychi01 8783
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "SKKN Nâng cao hiểu biết về bệnh ung thư và ý thức xây dựng cuộc sống khỏe mạnh cho học sinh thông qua dạy học bài 21- Di truyền y học - Sinh học 12 cơ bản", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
MỤC LỤC
1- Mở đầu................................................Trang 1
1.1.Lí do chọn đề tài...............Trang 1
1.2 Mục đích nghiên cứu.........Trang 2
1.3 Đối tượng nghiên cứu.......Trang 2
1.4. Phương pháp nghiên cứu.........Trang 2
2- Nội dung sáng kiến kinh nghiệm............................Trang 2
2.1. Cơ sở lí luận.....................Trang 2
2.2.Thực trạng của vấn đề.......................................................Trang 3
2.3. Các biện pháp tổ chức thực hiện..........Trang 5
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.................................................Trang 19 
3- Kết luận, kiến nghị...........................Trang 20
3.1. Kết luận .................Trang 20
3.2. Kiến nghị ...............Trang 20
1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
	Sức khỏe con người là vốn quý, người không có sức khỏe chỉ có một mơ ước còn người khỏe mạnh có mọi mơ ước. Trên thực tế thì chúng ta đang coi sức khỏe là vốn có nên đôi khi mải miết lo vào cuộc sống bận rộn làm việc và để quên nó, và khi nó lên tiếng thì cũng là lúc chúng ta thường bị sốc, suy sụp. Lúc trẻ gần như chúng ta đều khỏe mạnh chỉ khi tuổi ngày một cao thì các cơ quan và bộ phận trong cơ thể bắt đầu hoạt động yếu dần và hư tổn. Nhất là ở một bộ phận thế hệ trẻ chưa quan tâm tới sức khỏe hay phung phí sức khỏe thậm chí sống buông thả để hủy hoại sức khỏe của mình lúc nào không hay biết. 
	Trong thời đại phát triển hiện nay sức khỏe luôn được quan tâm chú trọng. Từ bệnh viện ngày một hiện đại, phát triển đến các trung tâm khám chữa bệnh tư nhân hay các phòng khám hiện đại với đội ngũ nhân viên giàu kinh nghiệm tư vấn trực tiếp qua các phương tiện thông tin đại chúng. Trong những năm gần đây Đảng và Nhà nước đã ra tay quyết liệt về vấn đề thực phẩm bẩn, chất thải gây ô nhiễm môi trường sống. Trên sóng truyền hình vào các giờ vàng và trên các kênh nổi tiếng vấn đề này luôn được nói đến, đã giúp người dân giác ngộ ra rất nhiều. Những vụ việc như chế biến rượu gây ngộ độc và mất mạng cho nhiều người, rồi thực phẩm thối rữa, chết thâm bầm, rau củ quả nhúng tẩm hóa chất độc hại...điều này tác động rất lớn đến thói quen tiêu dùng. Những thực phẩm sạch được chú trọng và quan tâm, ý thức của họ đã thay đổi, họ đã biết chăm lo cho sức khỏe của mình cũng như người thân xung quanh và cộng đồng. 
	Những căn bệnh hiểm nghèo không có thuốc chữa cướp đi tính mạng của chúng ta một phần lớn xuất phát từ thói quen xấu, ăn uống phải thực phẩm bẩn, sống trong môi trường ô nhiễm. Trong đó có căn bệnh ung thư mà bất kì người nào khi nghe tới thôi cũng nghĩ ngay tới đường xuống âm phủ. Còn những người mắc phải căn bệnh này thì suy sụp tinh thần và nhanh chóng tuyệt vọng. Tại sao lại như thế? Ta biết ung thư là một trong những căn bệnh nguy hiểm nhất hiện nay. Mỗi năm ung thư cướp đi sinh mệnh của hơn 8 triệu bệnh nhân trên toàn thế giới. Thực trạng căn bệnh ung thư tại Việt Nam rất đáng báo động với khoảng 150.000 ca ung thư mới được phát hiện tại Việt Nam mỗi năm. Tỉ lệ tử vong do ung thư tại Việt Nam lên đến 74,8%, thuộc nhóm cao nhất trên thế giới. Thật là một căn bệnh đáng sợ. Nhưng để hiểu và biết về căn bệnh này để có biện pháp phòng tránh, chữa trị kịp thời thì đang còn bị hạn chế. Vì thế tôi quyết định chọn đề tài "Nâng cao hiểu biết về bệnh ung thư và ý thức xây dựng cuộc sống khỏe mạnh cho học sinh thông qua dạy học bài 21- Di truyền y học - Sinh học 12 cơ bản".
1.2. Mục đích nghiên cứu
	Bệnh ung thư là một vấn đề rất rộng, nhiều và khó. Ở đây tôi chỉ đề cập đến một phần nhỏ của căn bệnh nhằm giúp các em tăng thêm kiến thức và sự hiểu biết về căn bệnh nguy hiểm này. Để ngay bản thân các em có một ý thức phòng bệnh tốt nhất cũng như tuyên truyền cho người thân và cộng đồng xung quanh mình. Vì thế hệ trẻ nhất là học sinh lớp 12 rất cần một vốn kiến thức toàn diện để vào đời mà để làm được điều đó thì phải có một sức khỏe tốt nhất.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
- Vấn đề ung thư trong bài 21 di truyền y học sinh học lớp 12 THPT. 
- Học sinh lớp 12 trường THPT4 Thọ Xuân.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
	Trên cơ sở vấn đề đạt ra tôi sử dụng các phương pháp sau:
- Phương pháp nghiên cứu xây dựng lí thuyết. 
 + Nghiên cứu tài liệu về vấn đề dạy học tích hợp.
 + Nghiên cứu cấu trúc, nội dung bài 21.
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin.
- Phương pháp quan sát.
- Phương pháp thực nghiệm.
- Phương pháp thống kê, xử lí số liệu.
	Sử dụng phương pháp thống kê toán học để thống kê, xử lí, đánh giá kết quả thu được.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận
Mỗi năm có khoảng 14,1 triệu người trên thế giới được chẩn đoán mắc bệnh ung thư và 8,2 triệu người chết vì căn bệnh này. Trong một so sánh tổng thể, cứ 4 người chết thì có 1 chết vì bệnh có bướu. Nam giới thường mắc bệnh ung thư phổi và phế quản và ung thư tuyến tiền liệt, ở nữ giới, ung thư vú là nguyên nhân gây tử vong nhiều nhất, tiếp theo là ung thư phổi và phế quản. Hiện khoảng 23 triệu người đang sống chung với ung thư. Nếu không có các biện pháp can thiệp kịp thời thì con số này sẽ lên tới 30 triệu vào năm 2020. 
Ung thư là một loại bệnh đặc trưng bởi sự tăng sinh không kiểm soát được của một số loại tế bào trong cơ thể dẫn đến sự hình thành các khối u chèn ép các cơ quan trong cơ thể.
Đa số bệnh ung thư hình thành các khối u. Khác với các khối u lành tính chỉ phát triển tại chỗ thường rất chậm, có vỏ bọc xung quanh, các khối u ác tính (ung thư) xâm lấn vào các tổ chức lành xung quanh giống như hình "con cua" với các càng cua bám vào các tổ chức lành trong cơ thể hoặc giống như rễ cây lan trong đất. Các tế bào của khối u ác tính có khả năng di căn tới các hạch bạch huyết hoặc các tạng ở xa hình thành các khối u mới và cuối cùng dẫn tới tử vong. Cùng với di căn xa, tính chất bệnh ung thư hay tái phát đã làm cho điều trị bệnh khó khăn và ảnh hưởng xấu đến tiên lượng bệnh.
Đa số ung thư là bệnh có biểu hiện mãn tính, có quá trình phát sinh và phát triển lâu dài qua từng giai đoạn. Triệu chứng đau thường chỉ xuất hiện khi bệnh ở giai đoạn cuối. Khi người bệnh phát hiện ra thì khẳ năng chữa trị rất khó và cái chết không sao chánh khỏi.
	Vì vậy tôi xây dựng đề tài này nhằm giúp học sinh nâng cao hiểu biết về bệnh ung thư và có ý thức xây dựng cuộc sống khỏe mạnh, biết cách phòng tránh được căn bệnh hiểm nghèo không những cho bản thân mà cả cộng đồng. 
2.2. Thực trạng vấn đề
2.2.1. Tình hình bệnh ung thư trên Thế giới và Việt Nam
Tại các nước phát triển, ung thư là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ hai sau tim mạch và hàng thứ ba sau bệnh nhiễm trùng, ký sinh trùng .Vào ngày ung thư thế giới năm 2010, người đoạt giải Nobel về y học Harald zur Hausen khởi xướng việc nâng cao ý thức của người dân toàn cầu, và đề nghị cha mẹ và ông bà trên thế giới nên nêu gương sống lành mạnh cho trẻ em và các cháu: "Lối sống sẽ góp phần đáng kể vào việc mà bạn và con bạn được khỏe mạnh. Ai sống phóng túng, nguy hiểm, không chỉ gây hại cho sức khỏe của chính mình, mà còn của con trẻ của mình... Một sự thay đổi lối sống lâu dài là có thể ngăn chặn khoảng một nửa trong số tất cả các bệnh ung thư".
	Theo thống kê của ngành Ung thư và Bộ Y tế, mỗi năm Việt Nam có khoảng 150 000 ca mới mắc và trên 75 000 trường hợp tử vong do ung thư. Trong bản đồ ung thư thế giới, tỷ lệ mắc ung thư ở nam giới Việt Nam được xếp vào nhóm nước cao thứ 3, với gần 200 ca mắc trên 100.000 người. Tuy nhiên, tỷ lệ nam giới tử vong do ung thư ở Việt Nam lại nằm trong nhóm nước dẫn đầu thế giới, với hơn 142 trường hợp tử vong trong số 100.000 người. Tại các nước phát triển, trên 80% ca bệnh ung thư có thể chữa khỏi được. Tại Việt Nam tỉ lệ này thấp hơn bởi lẽ, có tới 70% bệnh nhân ung thư ở Việt Nam đi khám và phát hiện ở giai đoạn muộn. Ước tính trong năm 2020 sẽ có ít nhất gần 200.000 ca ung thư mới mắc. Dẫn đầu ở nam là ung thư phổi, sau đó đến dạ dày, gan, đại trực tràng, thực quản, vòm họng, hạch, máu, tiền liệt tuyến... Tỷ lệ mắc mới ở nữ nhiều nhất lần lượt là ung thư vú, dạ dày, phổi, đại trực tràng, cổ tử cung, giáp trạng, buồng trứng...
2.2.2 Bệnh ung thư trong bài 21 di truyền y học
	Qua nhiều năm giảng dạy tôi thấy bài 21 '' Di truyền y học" sinh học 12 đã đề cập một phần về bệnh ung thư. Nhưng với nội dung còn đơn giản và ngắn gọn, chung chung. Cụ thể là bài học mới chỉ dừng lại ở mức độ giới thiệu từ khái niệm, nguyên nhân, cơ chế và hình ảnh minh họa còn đơn giản.
2.2.3. Hiểu biết của học sinh về bệnh ung thư
	Bệnh ung thư đang là vấn đề rất quan trọng đối với toàn xã hội cũng như là vấn đề nhức nhối của nghành y học. Tuy nhiên sự hiểu biết ở gia đình các em có người bị căn bệnh này còn rất hạn chế, thậm chí còn nhầm lẫn tin vào số mệnh, bói toán rồi mê tín dị đoan, chữa bệnh bằng các phương pháp dân gian không đúng làm bệnh tiến triển nhanh lại càng gây hoang mang. Là cơ hội cho những kẻ lừa đảo chuộc lợi. Nhiều gia đình học sinh có người thân mắc bệnh thường không dám đối diện sự thật và hy vọng vào những bài thuốc thần tiên cải tử hoàn sinh nên đi khắp nơi tìm kiếm, gây tốn kém vất vả, tiền mất tật mang.
Một mặt hạn chế nữa là điều kiện kinh tế của gia đình các em còn khó khăn, chỉ có một số có điều kiện lại tập trung ở các thành phố lớn. Các bệnh viện tuyến dưới còn nhều bất cập từ trang thiết bi phục vụ cho đến cơ sở vật chất còn thiếu và yếu, đội ngũ cán bộ y tế còn thiếu nhất là cán bộ có chuyên môn vững. Nên việc thăm khám và chữa trị kịp thời còn ít. Phần đa khi biết thì đang ở giai đoạn cuối và gần cuối. Việc điều trị lúc này rất khó khăn và bệnh nhân trong giai đoạn này phải ra bệnh viện trung ương.
	 Những thói quen của học sinh như tập hút thuốc, uống bia rượu, thức khuya, lười vận động ngày càng tăng cao. Do nhận thức của các em còn thiếu nên dễ bị bạn bè rủ rê cộng thêm thói đua đòi bắt trước và thể hiện mình là người lớn. Nhất là học sinh THPT khi các em đang bước vào giai đoạn phát triển tâm lí phức tạp dở con nít dở người lớn. Các em chưa biết trân trọng sức khỏe của chính bản thân mình cũng như mọi người xung quanh. Rồi những căn bệnh hiểm nghèo một phần xuất phát từ các thói quen xấu trong đời sống mà các em không hề hay biết nhất là bệnh ung thư.
	Để khảo sát sự hiểu biết về căn bệnh này sau khi học bài 21 với nội dung sách giáo khoa như bây giờ tôi thu được số liệu như sau:
TT
Nội dung
Số lượng HS
Mức độ nhận thức
Biết
Không biết
1
Ung thư là gì
100
20%
80%
2
Nguyên nhân gây ung thư
100
20%
80%
3
Đối tượng nào bị ung thư
100
15%
85%
4
Những thói quen nào gây ung thư
100
18%
82%
5
Loại thức ăn nào dễ gây ung thư
100
25%
75%
6
Cơ chế gây ung thư
100
10%
90%
7
Bệnh ung thư thường gặp
100
30%
70%
8
Hậu quả của ung thư
100
27%
73%
9
 Các biểu hiện của bệnh ung thư
100
18%
82%
10
Các biện pháp phòng tránh ung thư
100
15%
85%
	Từ kết quả trên cho ta thấy được sự hiểu biết của học sinh đang còn thiếu, yếu. Vì thế nên tôi xây dựng đề tài này nhằm giúp các em tăng thêm kiến thức cũng như tuyên truyền cho cộng đồng xung quanh. Mục đích cuối cùng là chúng ta có một sức khỏe thật tốt. Đừng để cái chết oan uổng vì thiếu hiểu biết.
2.3. Các biện pháp tổ chức thực hiện
Xây dựng giáo án 
Chương V: DI TRUYỀN HỌC NGƯỜI
Bài 21. DI TRUYỀN Y HỌC
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 
Học xong bài này học sinh phải:
1. Kiến thức
- Nắm được khái niệm ung thư, phân loại ung thư.
- Hiểu rõ được nguyên nhân gây ung thư.
- Biết được các cơ chế gây ung thư.
- Biết cách phòng tránh ung thư.
2. Kĩ năng
- Học sinh có được các kĩ năng cơ bản như: Quan sát, phân tích, tổng hợp, so sánh.
- Học sinh có kĩ năng làm việc nhóm, kĩ năng giải quyết vấn đề.
3. Thái độ
- Có tinh thần học tập tích cực, nghiêm túc.
- Giáo dục nâng cao ý thức bảo vệ sức khỏe cộng đồng và chính mình.
- Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường sống, bảo vệ tương lai di truyền của con người.
4 .Năng lực
- Năng lực chung: năng lực giao tiếp, hợp tác, tự học.
	- Năng lực chuyên biệt:
	+ Khả năng quan sát và chỉ ra những bệnh ung thư phổ biến, các nguyên nhân chính gây ung thư.
	+ Khả năng làm việc theo nhóm: sử dụng tranh ảnh.
	+ Phân tích được mối liên hệ, ảnh hưởng, tác động qua lại giữa các nội dung trong bài học.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC, HỌC LIỆU
1. Thiết bị dạy học
- Kế hoạch dạy học, bài giảng powerpoint 
- Máy tính, máy chiếu, tranh ảnh minh họa...
2. Học liệu
- Kiến thức từ các nguồn tư liệu: SGK, sách giáo viên, sách tham khảo, internet..., các tài liệu trong môn sinh học.
- Tham khảo tài liệu trên các trang:
+ Violet.vn - Thư viện trực tuyến.
+ www.giai phap chua ung thu.com
+ news.zing.vn › Sức khỏe.
+ wwwblogsinhhoc.com. .....
III. PHƯƠNG PHÁP
Nêu vấn đề.
Thuyết trình.
- Dạy học tích cực: Hoạt động cặp đôi, kĩ thuật động não.
IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC
- Ở mục I- Bệnh di truyền phân tử, mục II- Hội chứng bệnh liên quan đến đột biến NST trong bài 21 này tôi không đưa vào trong giáo án.
A. Hoạt động khởi động
 Khởi động, tạo tình huống học tập để giới thiệu bài học
1. Mục tiêu: 
 Khởi động bài học bằng hình ảnh tư liệu có liên quan, sau đó dẫn dắt vào bài, xác định trọng tâm, yêu cầu của bài học.
2. Phương thức: 
 - Tạo tình huống giới thiệu bài học và chuyển giao nhiệm vụ học tập: 
GV đưa ra một số hình ảnh liên quan đến bệnh ung thư và nguyên nhân và biện pháp phòng tránh, sau đó yêu cầu HS quan sát các hình ảnh và thảo luận một số câu hỏi.
 Những hình ảnh dưới đây cho biết: 
a. Chúng ta đang nói đến căn bệnh nào? 
b. Nguyên nhân của căn bệnh ? 
c. Để phòng tránh được căn bệnh này chúng ta cần làm gì?
- Tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ: HS quan sát hình ảnh, lắng nghe câu hỏi, suy nghĩ độc lập.
- Báo cáo sản phẩm: HS trả lời câu hỏi. 
- Nhận xét, đánh giá: GV yêu cầu HS khác nhận xét câu trả lời, đánh giá hoạt động của HS và chốt ý.
3. Gợi ý sản phẩm:
 Những hình ảnh dưới đây cho biết chúng ta đang nói đến 
a. Căn bệnh ung thư: Hình 1: Ung thư phổi, Hình 2: Ung thư vú
b.Nguyên nhân là do sử dụng thực phẩm bẩn, ô nhiễm môi trường.....
Hình 3: Thực phẩm bẩn, Hình 4: Ô nhiễm không khí
c. Biện phòng tránh: 
Hình 5: Bảo vệ môi trường sống, Hình 6: Rèn luyện sức khỏe
GV dẫn dắt vàonội dung bài học: 
 Bệnh ung thư là một trong những căn bệnh hiểm nghèo hàng ngày cướp đi sinh mạng của rất nhiều người. Để hiểu về rõ căn bệnh nguy hiểm này cũng như cách phòng tránh nó như thế nào để chúng ta có một cuộc sống khỏe mạnh thì bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta giải đáp. 
B. Hoạt động hình thành kiến thức
Hoạt động 1. Tìm hiểu về bệnh ung thư
Hoạt động của GV và HS
Dự kiến sản phẩm
1. Mục tiêu: 
Yêu cầu HS nắm và hiểu được: 
+ Các khái niệm: Ung thư, u lành, u ác, di căn.
+ Các loại ung thư.
2. Phương thức: 
- Chuyển giao nhiệm vụ học tập :
GV đưa ra một số hình ảnh liên quan đến khái niệm bệnh ung thư sau đó yêu cầu HS quan sát các hình ảnh và thảo luận một số câu hỏi dưới đây:
a. ung thư là gì?
b. Phân biệt u lành và u ác?
c. Hiện tượng di căn là gì?
d. Hãy kể tên các loại ung thư mà em biết? 
- Tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ: HS quan sát hình ảnh, lắng nghe câu hỏi, suy nghĩ độc lập.
- Báo cáo sản phẩm: HS trả lời câu hỏi. 
- Nhận xét, đánh giá: GV yêu cầu HS khác nhận xét câu trả lời, đánh giá hoạt động của HS và chuẩn hóa kiến thức.
I- KHÁI NIỆM BỆNH UNG THƯ
1.1 .Khái niệm: 
- ung thư : 
- u lành: 
- u ác: 
- di căn: 
1.2. Phân loại.
Dự kiến sản phẩm
I- Khái niệm về ung thư
- Ung thư là một loại bệnh đặc trưng bởi sự tăng sinh không kiểm soát được của một số loại tế bào trong cơ thể dẫn đến sự hình thành các khối u chèn ép các cơ quan trong cơ thể.
Khối u có thể lành tính (không phải ung thư) hoặc ác tính (ung thư). Những khối u lành tính không xâm lấn vào các cơ quan và các mô xung quanh của cơ thể. Trong khi u ác tính sẽ phát triển, nó có thể giới hạn trong khu vực ban đầu. Nếu những tế bào này không được xử lý hay điều trị, chúng có thể xâm lấn ra ngoài phạm vi ban đầu và xâm lấn vào những mô xung quanh, trở thành ung thư xâm lấn.
Tế bào bình thường
Tế bào không bình thường
Tế bào không bình thường nhân lên
Ung thư ác tính hoặc xâm lấn
Ranh giới
Mạch bạch huyết
Mạch máu
Một số u lành tính là tiền ung thư và có thể tiến triển thành ung thư nếu không được điều trị. Nhưng đa số u lành tính không phát triển thành ung thư.
Ung thư xâm lấn như thế nào?
Ung thư ban đầu
Xâm lấn cục bộ
Sự hình thành mạch – Những khối u phát triển các mạch máu của chúng
Mạch bạch huyết
Ranh giới
Di căn – Những tế bào di chuyển từ u ban đầu và xâm lấn những phần khác của cơ thể qua mạch máu và mạch bạch huyết
Mạch máu
Để một bệnh ung thư phát triển to hơn đầu đinh ghim, nó sẽ phải phát triển trong chính mạch máu của nó. Đôi khi các tế bào tách khỏi khối ung thư ban đầu, xuôi theo dòng bạch huyết hoặc theo dòng máu để tới những cơ quan khác của cơ thể. Khi những tế bào này tới vùng mới, chúng có thể tiếp tục phát triển và tạo ra một khối u tại vùng đó. Cái này gọi là ung thư thứ phát hay di căn.
- Ung thư không chỉ là một bệnh. Có nhiều loại ung thư, chứ đó không chỉ là một bệnh đơn thuần. Theo y học thì ung thư được phân chia ra làm nhiều nhóm lớn như:
+ Ung thư biểu mô- Carcinoma:  ung thư bắt nguồn trong da hoặc trong các mô lót hay phủ các cơ quan bên trong
+ Ung thư mô liên kết- Sarcoma: ung thư bắt nguồn trong xương, sụn, mỡ, cơ, mạch máu hay các mô liên kết khác.
+ Bệnh bạch cầu, bệnh máu trắng- Leukemia: ung thư bắt nguồn trong mô tạo máu như tủy xương và sản xuất ra một số lượng lớn các tế bào máu bất thường tiến vào dòng máu.
+ U tủy– Lymphoma và myeloma: Ung thư bắt nguồn trong các mô não và tủy sống.
Hoạt động 2. Tìm hiểu về nguyên nhân bệnh ung thư
Hoạt động của GV và HS
Dự kiến sản phẩm
1. Mục tiêu: 
+ Học sinh phân biệt được các nguyên nhân gây ung thư.
+ Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường sống cũng như bảo vệ chính cuộc sống của bản thân và cộng đồng.
+ Xây dựng cho các em có ý thức đấu tranh, lên tiếng, bài trừ các hành động cố ý gây ảnh hưởng tới sức khỏe con người. 
+ Giúp các em thức tỉnh, giác ngộ ra nguyên nhân gây ung thư một phần do thói quen sinh hoạt bừa bãi .
2. Phương thức: làm việc cặp đôi, nhóm
- Chuyển giao nhiệm vụ : GV: chia lớp thành 3 nhóm và giao nhiệm vụ cụ thể cho từng nhóm như sau:
Nhóm 1: Tìm hiểu nguyên nhân khách quan dẫn đến bệnh ung thư
a. Hãy kể tên các yếu tố khách quan gây ung thư?
b.Phân tích tác động của các yếu tố đó?
c. Những nhóm bệnh ung thư thường gặp do yếu tố đó gây nên?
Nhóm 2: Tìm hiểu nguyên nhân chủ quan dẫn đến bệnh ung thư
a. Ung thư có di truyền không?
b. Những thói quen xấu nào trong đời sống có thể gây ung thư?
c. Hậu quả của những thói quen đó?
Nhóm 3: Tìm hiểu nguyên nhân chủ quan dẫn đến bệnh ung thư
a. Hãy kể tên các hoạt động của con người gây ô nhiễm môi trường sống?
b. Liên hệ với các hoạt động gây ô nhiễm môi trường sống có thể gây ung thư xung quanh em.
- Sau khi chuyển giao nhiệm vụ học tập GV: 
 Cung cấp các tài liệu, các trang web liên quan cho các em tìm hiểu, hướng dẫn các em tìm kiếm, xử lí thông tin.
- HS tiếp nhận và thực hiện nhiệm vụ: Chuẩn bị tốt nội dung các bài thuyết trình của nhóm mình trên Pown point.
* Trong quá trình HS thực hiện nhiệm vụ, giáo viên cần:
- Thường xuyên kiểm tra tiến trình thực hiện dự án của các em và trợ giúp các em khi cần thiết.
- Hướng dẫn học sinh các kĩ năng Word, Powerpoint.
- Cung cấp các tài liệu tham khảo, các địa chỉ trang web tin cậy để các em chủ động tìm kiếm thông tin: news.zing.vn/thuc-pham-ban-gay-ung-thu-tin-tuc.html.
, tailieu.vn, baovemoitruong.edu.vn......
 - Công bố các tiêu chí đánh giá sản phẩm, đánh giá nhóm , từng các nhân.
CÁC NHÓM BÁO CÁO SẢN PHẨM
1. Mục tiêu : 
Các nhóm báo cáo sản phẩm đã được GV giao nhiệm vụ.
2. Phương thức: 
- Mỗi nhóm báo cáo tối đa trong 4 phút.
- Các nhóm khác lắng nghe, sau đó các nhóm sẽ thảo luận, nhận xét, bổ sung cho mỗi sản phẩm.
- Giáo viên nhận xét, góp ý và rút kinh nghiệm cho từng nhóm.
- Giáo viên cho điểm từng nhóm và cho điểm cá nhân theo các tiêu chí đã công bố từ trước.
II- Nguyên nhân
2.1.Nguyên nhân khách quan.
2.2. Nguyên nhân chủ quan.
2.2.1. Khoảng 5 -10% ung thư có liên quan tới yếu tố

Tài liệu đính kèm:

  • docskkn_nang_cao_hieu_biet_ve_benh_ung_thu_va_y_thuc_xay_dung_c.doc