SKKN Nâng cao chất lượng giảng dạy phân môn học hát trong chương trình âm nhạc THCS cho học sinh lớp 6
Trong âm nhạc, ca hát là một bộ phận rất quan trọng, đã trở thành nhu cầu bản năng của con người. Chính vì thế mà âm nhạc đã có mặt từ rất sớm ngay từ những buổi đầu sơ khai của con người, gắn liền với con người từ lúc chào đời cho đến lúc giã từ cuộc sống. Có thể nói âm nhạc như là một người bạn đồng hành trong suốt cuộc đời của mỗi con người.
Gắn với sự phát triển kinh tế, ngoài đời sống vật chất ra, con người lại quan tâm hơn đến các giá trị của đời sống tinh thần vì nó như một món ăn không thể thiếu được, đặc biệt là về âm nhạc. Nhu cầu thưởng thức âm nhạc là một sự đòi hỏi tất yếu. Điều này chắc chắn ảnh hưởng không nhỏ đến các giá trị đạo đức của thế hệ trẻ hiện nay, đặc biệt trong đó là đối tượng học sinh, đây là lứa tuổi mà tâm hồn các em còn rất ngây thơ và trong sáng. Đặc điểm tâm sinh lý của các em rất nhạy cảm, mọi ảnh hưởng tác động của môi trường xã hội đều làm các em chú ý và ghi nhớ một cách chính xác trong tâm hồn các em. Các nghiên cứu cũng mang lại những bằng chứng cho thấy rằng, đơn thuần chỉ nghe nhạc từ lứa tuổi nhỏ có thể giúp cho trí não phát triển. Vì thế một chương trình giáo dục âm nhạc được soạn thảo dài hạn sẽ đem lại nhiều lợi ích hơn. Có thể nói, giáo dục âm nhạc khiến trẻ em trở nên thông minh hơn và trở thành những nhân cách tốt hơn. Hai nhà tư tưởng lớn của châu Á và châu Âu, đã đánh giá rất cao vai trò của giáo dục Âm nhạc và nghệ thuật. Từ xưa, Khổng Tử đã nói: "Đi qua nhà nào nghe thấy tiếng nhạc, biết được nhà đó có hiền đức”; còn Víc-to Huy-gô thì đánh giá: “Nghệ thuật làm cho một dân tộc nô lệ trở thành tự do, làm cho một dân tộc tự do trở thành vĩ đại”. [1]
MỤC LỤC Trang I. Mở đầu...............................................................................................................1 1. Lí do chọn đề tài ...............................................................................................1 2. Mục đích nghiên cứu.........................................................................................2 3. Đối tượng nghiên cứu........................................................................................2 4. Phương pháp nghiên cứu...................................................................................2 II. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm......................................................................3 1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm...........................................................3 2. Thực trạng của vấn đề ....3 3. Các biện pháp đã sử dụng 5 3.1. Chuẩn bị các tài liệu và phương tiện dạy học 5 3.2. Xác định các phương pháp và kĩ thuật dạy học ......6 3.3. Xác định các bước chuẩn bị cho một giờ dạy 6 3.4. Kết hợp với việc dạy hát với việc dạy kĩ năng ca hát...................................10 4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm...............................................................12 4.1. Đối với bản thân và học sinh........................................................................12 4.2. Đối với hoạt động giáo dục, đồng nghiệp và nhà trường.............................13 III. Kết luận và kiến ghị.......................................................................................15 1. Kết luận...........................................................................................................15 2. Kiến nghị.........................................................................................................15 Tài liệu tham khảo...............................................................................................17 Danh mục đề tài, SKKN đã được xếp loại 18 I. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài: Trong âm nhạc, ca hát là một bộ phận rất quan trọng, đã trở thành nhu cầu bản năng của con người. Chính vì thế mà âm nhạc đã có mặt từ rất sớm ngay từ những buổi đầu sơ khai của con người, gắn liền với con người từ lúc chào đời cho đến lúc giã từ cuộc sống. Có thể nói âm nhạc như là một người bạn đồng hành trong suốt cuộc đời của mỗi con người. Gắn với sự phát triển kinh tế, ngoài đời sống vật chất ra, con người lại quan tâm hơn đến các giá trị của đời sống tinh thần vì nó như một món ăn không thể thiếu được, đặc biệt là về âm nhạc. Nhu cầu thưởng thức âm nhạc là một sự đòi hỏi tất yếu. Điều này chắc chắn ảnh hưởng không nhỏ đến các giá trị đạo đức của thế hệ trẻ hiện nay, đặc biệt trong đó là đối tượng học sinh, đây là lứa tuổi mà tâm hồn các em còn rất ngây thơ và trong sáng. Đặc điểm tâm sinh lý của các em rất nhạy cảm, mọi ảnh hưởng tác động của môi trường xã hội đều làm các em chú ý và ghi nhớ một cách chính xác trong tâm hồn các em. Các nghiên cứu cũng mang lại những bằng chứng cho thấy rằng, đơn thuần chỉ nghe nhạc từ lứa tuổi nhỏ có thể giúp cho trí não phát triển. Vì thế một chương trình giáo dục âm nhạc được soạn thảo dài hạn sẽ đem lại nhiều lợi ích hơn. Có thể nói, giáo dục âm nhạc khiến trẻ em trở nên thông minh hơn và trở thành những nhân cách tốt hơn. Hai nhà tư tưởng lớn của châu Á và châu Âu, đã đánh giá rất cao vai trò của giáo dục Âm nhạc và nghệ thuật. Từ xưa, Khổng Tử đã nói: "Đi qua nhà nào nghe thấy tiếng nhạc, biết được nhà đó có hiền đức”; còn Víc-to Huy-gô thì đánh giá: “Nghệ thuật làm cho một dân tộc nô lệ trở thành tự do, làm cho một dân tộc tự do trở thành vĩ đại”. [1] Vì vậy với âm nhạc, ngoài năng khiếu bẩm sinh của mỗi người cũng cần phải có môi trường thuận lợi thì khả năng ca hát của mỗi người sẽ được phát huy, tiềm năng âm nhạc mới được phát triển một cách hài hòa. Trong các hình thức hoạt động của nghệ thuật âm nhạc thì ca hát là hình thức dễ phổ cập nhất và đạt hiệu quả nhất trong việc giáo dục thẩm mỹ cho học sinh. Sự phong phú hấp dẫn về nội dung ở các bài hát sẽ bổ sung thêm kinh nghiệm, kiến thức khi vốn sống các em còn hạn hẹp. Những giai điệu đẹp, những lời ca hay ở các bài hát sẽ làm giàu thêm trí sáng tạo. Những tiết tấu lôi cuốn, những sắc thái đa dạng ở những bài hát sẽ làm cho xúc cảm thẩm mỹ âm nhạc của các em thêm phong phú và hoàn thiện. Xuất phát từ thực tế trên, bản thân là một giáo viên dạy môn âm nhạc, tôi luôn trau dồi, học hỏi nâng cao kiến thức về lĩnh vực âm nhạc để truyền dạy cho học sinh sao cho đạt kết quả tốt nhất. Từ thực tế giảng dạy những năm qua tại trường, tôi đã rút ra được những kinh nghiệm, biện pháp khả thi nhất nhằm giúp học sinh học tốt hơn, nhận thức đúng hơn về bộ môn âm nhạc trong nhà trường nhất là môn dạy hát cho học sinh. Đó cũng là đề tài mà tôi suy nghĩ và lựa chọn để nghiên cứu “Nângcao chất lượng giảng dạy phân môn học hát trong chương trình âm nhạc THCS cho học sinh lớp 6" 2. Mục đích nghiên cứu: Rút kinh nghiệm từ thực tế giảng dạy âm nhạc và các mặt tồn tại, tôi đã tìm ra những biện pháp mang tính thực tiễn, để bổ sung vào phương pháp dạy học tại đơn vị nhằm giúp học sinh có thể học được tốt hơn về lĩnh vực học hát và tiếp cận dễ dàng với các phương tiện giáo dục âm nhạc hiện đại. Với đề tài: "Nâng cao chất lượng giảng dạy phân môn học hát ". Vì thế mục đích của tôi là: - Giúp giáo viên có những phương pháp dạy hiệu quả để phát huy tính sáng tạo của học sinh. - Phát hiện những học sinh có năng khiếu về âm nhạc, động viên và giúp các em phát triển năng khiếu của mình - Giúp học sinh hát đúng, tập hát diễn cảm nhằm tạo cho học sinh sự mạnh dạn tự tin khi biểu diễn, phát huy tối đa tính tích cực, sáng tạo trong việc học hát cũng như thể hiện các bài hát trước tập thể. 3. Đối tượng nghiên cứu: Đề tài tập trung vào đối tượng nghiên cứu là: Nâng cao chất lượng giảng dạy phân môn học hát trong chương trình Âm nhạc THCS cho học sinh lớp 6 Phạm vi nghiên cứu là học sinh khối lớp 6 Trường THCS Xuân Lộc và phân môn học hát. 4. Phương pháp nghiên cứu: Để thực hiện đề tài này, tôi đã tiến hành tìm hiểu bằng các phương pháp sau: - Phương pháp tích lũy kinh nghiệm. - Phương pháp nghiên cứu lý luận - Phương pháp điều tra khảo sát. - Phương pháp quan sát, thực hành. - Phương pháp phân tích tổng hợp kinh nghiệm sư phạm. II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm: Như chúng ta đã biết âm nhạc có vai trò rất to lớn, âm nhạc đem đến những khoái cảm thẩm mỹ cao, là món ăn tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống của con người. Trong những năm qua, sự nghiệp giáo dục đào tạo âm nhạc có điều kiện phát triển những bước cao hơn. Cho đến ngày nay việc đưa âm nhạc vào học đường đã được chú trọng vì những lợi ích quan trọng của nó trong việc giáo dục hình thành nhân cách cho học sinh trở thành những con người toàn diện. Bởi vậy việc dạy âm nhạc ở trường THCS nói chung và lớp 6 nói riêng, mặc dù không nhằm đào tạo các em thành những con người hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp mà chủ yếu là giáo dục văn hoá âm nhạc, làm cho các em yêu thích nghệ thuật âm nhạc, hình thành ở học sinh một tâm hồn trong sáng, một thị hiếu âm nhạc lành mạnh, cách tư duy sắc sảo, lòng khát khao sáng tạo, giàu tình cảm, nhanh nhẹn hoạt bát và sống vui tươi. Âm nhạc phát triển tối đa những tố chất sinh lý, những phẩm chất tâm lý của lứa tuổi, tạo điều kiện để các em hoàn chỉnh và cân đối về tâm hồn, trí tuệ và thể chất, làm phong phú tình cảm của lứa tuổi học trò. Mặt khác, qua đó phát triển bồi dưỡng những mầm non nghệ thuật cho tương lai đất nước. Đây là một môn học mang tính nghệ thuật cao, môn học còn rất mới mẻ và không giống những môn học khác, học sinh học theo phương châm “học mà chơi - chơi mà học”. Vì vậy tạo cho các em sự say mê hứng thú học tập là rất cần thiết.Ta đã biết rằng bất kỳ làm việc gì nếu có hứng thú thì sẽ đi đến thành công. Đặc biệt là đối với học sinh, do đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi các em. Nếu thích thú thì các em sẽ làm tốt và khi hoạt động, nhận thức của học sinh dựa trên cơ sở của sự hứng thú nó sẽ trở nên hào hứng, thoải mái và dễ dàng. Để từ đó nuôi dưỡng ở các em lòng ham muốn trong việc không ngừng vươn tới những đỉnh cao của việc nắm bắt kiến thức, luôn tìm tòi học tập cái mới, tích cực sáng tạo cái đã học vào hoạt động thực tiễn. Môn học nào cũng có khả năng gây hứng thú cho học sinh. Nhưng riêng bộ môn Âm nhạc thì bản thân nó cũng là nguồn cảm hứng cho nhiều người. Việc tạo cho các em lòng say mê khi học hát không chỉ nâng cao hiệu quả dạy học mà còn làm cho các em vui tươi phấn khởi thoải mái hơn về tinh thần. Đó là một trong những yếu tố hết sức quan trọng. 2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm Những năm gần đây do ngày càng nhận thức được tầm quan trọng của việc dạy học trong việc nâng cao chất lượng giáo dục, các cấp quản lý giáo dục đã liên tục phát động phong trào cải tiến phương pháp dạy học: Các buổi dự giờ, chuyên đề, các đợt thao giảng ... đã được tổ chức, động viên được sự hưởng ứng nhiệt tình của đông đảo giáo viên ở các cấp học. Cơ sở vật chất của nhà trường được sửa sang, đời sống giáo viên từng bước được cải thiện trong đó nhiều giáo viên giỏi được ưu tiên khuyến khích. Những cố gắng đó đã đóng góp tích cực vào việc nâng cao chất lượng giáo dục. Tuy vậy đi sâu vào thực tế có nhiều thuận lợi nhưng cũng còn nhiều vấn đề cần phải quan tâm. Thực tế giảng dạy cho thấy đối với các môn học nói chung thì kết quả giáo dục còn phụ thuộc và chịu ảnh hưởng, tác động của nhiều yếu tố, trong đó các yếu tố tác động như: khả năng sư phạm, năng lực chuyên môn của giáo viên, sự yêu nghềvà bên cạnh đó có sự nhận thức đúng đắn và đầy đủ về bộ môn này cũng rất quan trọng. Trong điều kiện kinh tế đất nước ngày càng phát triển. Việc nhận thức về vai trò của các môn giáo dục nghệ thuật cho học sinh có nhiều chuyển biến tích cực, ngành giáo dục đã có những biện pháp cụ thể đầu tư từng bước cho bộ môn này. Vì vậy, những năm gần đây việc đưa âm nhạc vào trường học là môn học bắt buộc là điều đáng mừng, học sinh bước đầu sẽ được tiếp xúc với âm nhạc một cách cơ bản vì ở lứa tuổi các em, môn học này là một môn học rất gần gũi. * Về phía học sinh: Mặc dù mục tiêu của phân môn học hát là nhằm tạo cho học sinh sự dạn dĩ, hứng thú và ham thích tham gia vào các hoạt động ca hát. Tỷ lệ học sinh xếp loại khá, giỏi năm sau tăng lên so với năm trước, thế nhưng thực tế trong tiết dạy tôi thấy có rất nhiều tồn tại ở học sinh như sau: - Học sinh nhớ về tác giả của bài hát còn ít (yêu cầu đặt ra trước khi hát là phải giới thiệu tên bài hát và tác giả sáng tác). - Học sinh hát thường bị cuốn nhịp (lúc đầu hát chậm, về sau hát nhanh dần). - Học sinh hát không đồng đều và ít hòa hợp như: hát không đồng đều về nhịp điệu, về âm lượng, ở những chỗ ngân dài thì ngân không đủ, có em hát quá to, có em lại hát quá nhỏ... (hình thức hát phổ biến ở trường là hát tập thể: đồng ca, tốp ca). - Hát thuộc lời mà ít chú ý đến sắc thái tình cảm của bài hát: một bài hát có lúc mạnh, lúc nhẹ, có lúc trầm, lúc bổng, có chỗ hát ngân dàinhưng học sinh lại hay hát cường độ như nhau từ đầu bài cho đến kết bài. * Về phía giáo viên: Giáo viên trong tổ không có đồng chí nào cùng chuyên môn nghiệp vụ, bản thân giáo viên tự rút kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy, dự giờ đồng nghiệp cùng chuyên môn còn nhiều hạn chế dẫn tới việc trao đổi, góp ý chưa đạt hiệu quả cao. Đa số giáo viên dạy hát không kết hợp dạy nhạc lý mà dạy theo cách truyền khẩu từ ở bậc tiểu học. Đây cũng là một khó khăn lớn đối với một giáo viên dạy âm nhạc tại trường THCS. - Hạn chế về đánh giá kết quả học tập Âm nhạc: Hiệu quả đánh giá chưa cao, bởi theo xếp loại cuối cùng thì gần như tất cả học sinh đều có kết quả tương tự nhau, ở THCS hầu như mọi học sinh đều ở mức đạt. Hiếm gặp trường hợp học sinh chưa đạt ở THCS.[1] Đánh giá như vậy thì không phân loại được học sinh, không tạo được động lực để các em tích cực, cố gắng vươn lên trong học tập, thậm chí có học sinh ở THCS còn không có sách giáo khoa Âm nhạc. *Về Nhận thức của phụ huynh và học sinh đối với môn Âm nhạc: Ngoài nhận thức của một bộ phận lãnh đạo và cán bộ giáo viên ra thì quan niệm của một số phụ huynh và học sinh cũng sai lệch về bộ môn này. Một số phụ huynh chỉ quan tâm đến việc học tập các môn như: Toán, Văn, Ngoại ngữcủa con em mình, còn đối với môn Âm nhạc thì không cần chú ý quan tâm cũng như không muốn đầu tư nhiều. Điều này làm cho giáo viên Âm nhạc rất vất vả khi thực hiện nhiệm vụ giảng dạy tốt bộ môn cho học sinh. *Về cơ sở vật chất: Nhìn chung trang thiết bị phục vụ cho việc giảng dạy và học tập bộ môn Âm nhạc tương đối đủ. Trường có đàn điện tử, máy nghe, nhạc cụ gõ như : thanh phách, song loan. Nhưng bên cạnh đó, phòng nghệ thuật riêng phục vụ cho giảng dạy âm nhạc hiện vẫn chưa có, mỗi tiết học giáo viên phải bê đàn và các nhạc cụ sang từng phòng để dạy. Đây là một khó khăn để chuẩn bị tốt tiết dạy của giáo viên giảng dạy âm nhạc. Ngoài ra, học như vậy thì tiếng đàn, tiếng hát sẽ làm ảnh hưởng đến kết quả học tập của các lớp bên cạnh. Đó cũng là điểm tồn tại của trường mà hiện chưa khắc phục được. * Kết quả khảo sát thực tế: Qua khảo sát tình hình thực tế giảng dạy cho thấy: Chất lượng học tập của học sinh lớp 6A đầu năm học 2016 - 2017 khi chưa áp dụng sáng kiến kinh nghiệm: Lớp Tổng số HS HS hát đúng bài hát HS hát chưa đúng bài hát Đ % CĐ % 6A 42 25 59,2 17 40,8 Với chất lượng khảo sát trên cho ta thấy rằng học sinh hát đúng bài hát chỉ đạt 59,2%, còn lại số học sinh hát chưa đúng bài hát vẫn còn chiếm tỉ lệ khá cao 40,8%. Vì thế tôi đã nghiên cứu và mạnh dạn đưa ra những biện pháp để giúp học sinh của mình hát đúng bài hát hơn trong những giờ học hát. 3. Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề. Để nâng cao chất lượng học hát cho học sinh trong các giờ học âm nhạc và hát tập thể. Tôi đã áp dụng phương pháp chỉ huy (đánh nhịp bằng hai tay và sử dụng phương pháp diễn xướng), bởi nếu chỉ dạy trong sách giáo khoa thì kết quả sẽ dừng lại ở việc thuộc lòng lời bài hát cũng như làn điệu. Vì vậy dạy theo cách này này sẽ làm cho các em chú ý tập trung hơn, hát đồng đều, lấy hơi đúng chỗ và thể hiện được sắc thái của bài hát tốt hơn. Việc học hát được tiến hành với các điểm chính sau: 3.1. Chuẩn bị các tài liệu và phương tiện dạy học có liên quan. Để chuẩn bị cho một tiết học hát tôi cần phải chuẩn bị những đồ dùng dạy học như sau: - Nhạc cụ quen dùng (đàn organ) - Đàn và hát thuần thục bài hát sẽ dạy trong tiết học. - Tranh chân dung của nhạc sĩ. - Máy nghe và đĩa nhạc. - Song loan. - SGK, SGV. - Chuẩn bị một số đoạn trích trong các bài hát do nhạc sĩ sáng tác. - Máy chiếu đa năng. - Giấy ru ki. 3.2.Xác định các phương pháp và kĩ thuật dạy học đã sử dụng trong quá trình dạy phân môn học hát mang lại hiệu quả cao. Việc vận dụng các phương pháp và kĩ thuật dạy học phù hợp góp phần quyết định sự thành bại của một giờ dạy. Do vậy, trong quá trình dạy phân môn học hát tôi đã lựa chọn một số phương pháp dạy học như: - Phương pháp dạy học tích cực: Giúp các em chủ động, tích cực trong giờ học để các em thấy được sự hứng thú từ đó giúp học sinh tự giác hơn và bắt chước làm theo cô giáo và các bạn. Vì vậy giáo viên phải kiên trì để xây dựng cho học sinh phương pháp học tập chủ động một cách vừa sức, từ thấp lên cao phối hợp nhịp nhàng hoạt động dạy với hoạt động học thì mới thành công. - Phương pháp đặt và giải quyết vấn đề: Cho học sinh phát hiện, đặt ra và giải quyết những vấn đề trong học tập như tạo tình huống, phát hiện nhận dạng vấn đề giải quyết vấn đề đặt ra. - Phương pháp hoạt động nhóm: Lớp học được chia thành từng nhóm từ 4 đến 6 người, trong nhóm có thể phân công mỗi người một nhiệm vụ, các thành viên đều phải hoạt động tích cực tạo ra không khí thi đua với các nhóm khác.[2] - Phương pháp kiểm tra, đánh giá: Đảm bảo tính toàn diện đánh giá được các mặt kiến thức, kĩ năng, năng lực, ý thức học tập của học sinh. Đảm bảo tính chính xác, trung thực, minh bạch.[3] Một số kỹ thuật dạy học như: - Kĩ thuật khăn trải bàn - Kĩ thuật các mảnh ghép 3.3. Xác định các bước cho một giờ dạy phân môn học hát Đây là khâu có ý nghĩa về mặt sư phạm và thẩm mỹ, bao gồm việc chuẩn bị bài dạy ở nhà và chuẩn bị tiết dạy đầu giờ học. Việc chuẩn bị, nếu được tiến hành tốt sẽ tạo một tâm thế thuận lợi cho học sinh học bài mới. - Chuẩn bị bài dạy: Đây là công việc bắt buộc của người giáo viên trước khi dạy học sinh như: Thuộc lời bài hát, hát đúng, hát thành thạo bài hát, tìm ra những tình huống có thể xảy trong giờ dạy để có thể giải quyết một cách dễ dàng, chuẩn bị lời mới. - Chuẩn bị dạy hát: Đây là công việc được tiến hành hàng đầu bao gồm 7 bước sau: + Bước 1: Giới thiệu bài hát + Bước 2: Tìm hiểu bài hát: +Bước 3: Giáo viên hát mẫu + Bước 4: Khởi động giọng + Bước 5: Tập hát từng câu + Bước 6: Hát cả bài + Bước 7: Củng cố, kiểm tra.[4] +Bước 1: Giới thiệu bài hát: Đọc và viết rõ tên bài hát để học sinh ghi nhớ và ghi vào vở. Giới thiệu đặc điểm của bài hát: Đặc điểm, nội dung nghệ thuật của bài hát là những nét đẹp riêng của bài, nhờ đó mà mỗi bài hát có sức hấp dẫn riêng và cảm hóa người nghe. Lời giới thiệu cần ngắn gọn, giáo viên phải đầu tư suy nghĩ, chắc lọc những cảm xúc của mình và diễn tả bằng những lời lẽ hàm xúc phù hợp với học sinh. Mục đích của công việc là muốn đưa các em tâm thế chuẩn bị, gây hứng thú học hát và định hướng cảm thụ cho học sinh, nếu là dân ca, nên có thêm về vùng, miền xuất xứ và giới thiệu thêm 1,2 bài hát cùng địa phương hoặc cùng dân tộc. Ví dụ: Dạy bài hát Vui bước trên đường xa( Dân ca Nam Bộ) GV nên giới thiệu thêm 1-2 bài hát của Nam Bộ như: Lí cây bông hoặc Lí quạ kêu.. + Bước 2: Tìm hiểu bài hát: GV cho học sinh quan sát bài hát và đặt câu hỏi : Ví dụ: Bài hát này gốm có mấy câu? hoặc trong bài hát này có những kí hiệu gì?... Sau đó học sinh sẽ tìm ra được những câu hỏi do GV đưa ra hoặc khi chia câu hát cần phải linh hoạt, sao cho đảm bảo sự hài hòa, cân đối (các câu hát nên có độ dài tương đương), sao cho phù hợp với điều kiện dạy học: về thời lượng, về khả năng tiếp thu và hứng thú của học sinh. Ngay cả với một giáo viên, khi dạy một bài hát cho hai lớp có năng lực khác nhau, cũng có thể thực hiện cách phân chia câu hát khác nhau. Ví dụ như câu hát trong bài Niềm vui của em (Nhạc và lời Nguyễn Huy Hùng) Dành cho học sinh có năng lực trung bình (2 câu hát) Dành cho học sinh có năng lực khá (1 câu hát) Khi ông mặt trời thức dậy, mẹ lên rẫy em đến trường. Khi ông mặt trời thức dậy, mẹ lên rẫy em đến trường cùng đàn chim hòa vang tiếng hát. Cùng đàn chim hòa vang tiếng hát. +Bước 3: Giáo viên hát mẫu: Có bốn công cụ giúp học sinh hát đúng giai điệu và lời ca của từng câu hát, đó là: giáo viên hát mẫu, giáo viên đàn giai điệu, học sinh tập theo đĩa nhạc hoặc nghe các bạn hướng dẫn. Trong đó, phổ biến và hiệu quả nhất là nghe giáo viên đàn giai điệu và hát mẫu. Có thể coi đây là bước đầu học sinh được tiếp xúc với giai điệu của bài hát, vì vậy sự hấp dẫn của bài hát sẽ để lại ấn tượng tốt đối với các em nhằm phát huy tính tích cực đồng thời làm môi trường học tập trở nên gần gũi và thân thiện hơn. Hát mẫu phải đạt ba yêu cầu: Hát đúng, hát thuộc và hát đúng sắc thái tình cảm bài hát. Đáp ứng được ba yêu cầu này đã làm rõ đặc điểm của bài hát mà còn làm cho học sinh muốn phấn đấu học theo. Khi hát mẫu giáo viên cần chọn một nhịp độ, cao độ thích hợp với việc truyền dạy bài hát, nếu cho học sinh nghe bằng băng đĩa thì GV phải chuẩn bị cẩn thận trước để tránh sự cố kĩ thuật làm ức chế học sinh phải chờ đợi lâu mới được nghe. Sau khi nghe hát mẫu, giáo viên nên khuyến khích học sinh cảm nhận riêng của mình về bài hát như: Bài hát có hay không? Có quen thuộc không? Dễ hay khó hát? Nhịp điệu của bài hát nhanh hay chậm? Tính chất bài hát sôi nổi hay tha thiết?... + Bước 4: Khởi động giọng: Khởi động giọng giúp học sinh chuẩn bị về tư thế, hơi thở, giọng hát, đồng thời còn luyện tai nghe, luyện cách phát âm và luyện cao độ. Khởi động giọ
Tài liệu đính kèm:
- skkn_nang_cao_chat_luong_giang_day_phan_mon_hoc_hat_trong_ch.doc