SKKN Một số giải pháp kích thích sự hứng thú của học sinh trong giờ học thể dục ở trường THPT Như Thanh 2

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài:
	Trí tuệ là nguyên khí quốc gia, sức khỏe là nền tảng của tri thức, việc giáo dục nâng cao sức khỏe cho thế hệ trẻ là hết sức quan trọng. Thế hệ trẻ phải được giáo dục và đào tạo khỏe cả về thể chất và tinh thần, có khả năng lao động trí óc và lao động chân tay một cách sáng tạo, mưu trí, dũng cảm trong chiến đấu và bảo vệ tổ quốc, bảo vệ sự nghiệp cách mạng của Đảng và Nhà nước. Thế hệ trẻ là chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng sẽ kế thừa sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân. Chính vì vậy việc giáo dục đào tạo thế hệ trẻ phát triển thành những con người toàn diện, cân đối là vấn đề được Đảng và Nhà nước đặt lên hàng đầu. Giáo dục thể chất là một bộ phận cơ bản trong hệ thống giáo dục quốc dân, đồng thời không thể thiếu để đào tạo ra những con người khỏe cả về thể chất, phát triển về trí tuệ, trong sáng về lối sống đạo đức. Bác đã từng nói: “ Giữ gìn dân chủ, xây dựng nước nhà, gây đời sống mới, việc gì cũng cần sức khỏe mới thành công”. Vì vậy Giáo dục thể chất cho thế hệ trẻ là hết sức quan trọng để tăng thêm sức khỏe, chuẩn bị cho họ bước vào cuộc sống lao động, xây dựng và bảo vệ tổ quốc, đáp ứng nhu cầu cần thiết trước mắt và lâu dài của cách mạng.
	Giáo dục thể chất nói chung và môn học thể dục trong nhà trường nói riêng, thể chất giữ vai trò quan trọng trong việc giáo dục toàn diện, thể hiện thể dục là một biện pháp tích cực, tác động nhiều tới sức khỏe học sinh, nhằm cung cấp cho học sinh những kiến thức, kĩ năng vận động cơ bản, làm cơ sở cho học sinh rèn luyện thân thể , bồi dưỡng đạo đức tác phong con người
 	Ở học sinh phổ thông nói chung, tính vui tươi hồn nhiên hiếu động là không thể thiếu được trong các em. Đặc biệt là mặt tâm sinh lí của các em có nhiều thay đổi lớn. Vì vậy trong môn thể dục không nên theo khuynh hướng thể dục đơn thuần, máy móc gây cho các em sự mệt mỏi, căng thẳng nhàm chán dẫn đến phản tác dụng, mà rèn luyện phải có sự kích thích tác động đến hoạt động toàn diện cả về mặt tâm lí ở các em tạo nên sự hứng thú, giúp các em ham thích tập luyện đem đến kết quả tốt hơn.
 Trong thực tế môn học thể dục có nhiều đối tượng khác nhau như: Em có sức khỏe tốt, em có sức khỏe yếu, em có tật bẩm sinh, và tình hình chung của đa số các em là chưa coi trọng môn giáo dục thể chất, thiếu sự đam mê, thích thú đối với môn học, về phía giáo viên truyền đạt đến các em bằng những phương pháp cứng nhắc, khô khan chưa kích thích dược sự say mê hứng thú của các em
Qua đó ta thấy được tầm quan trọng của Giáo dục thể chất nói chung, môn thể dục nói riêng đối với hoc sinh THPT, cùng với những mong muốn cải thiện, thay đổi được những tình hình nêu trên tôi quyết định lựa chọn đề tài: “ Một số giải pháp kích thích sự hứng thú của học sinh trong giờ học thể dục ở trường THPT Như Thanh 2”.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
 Tìm và lựa chọn ra những phương pháp dạy học theo hướng tích cực làm tăng sự tìm tòi, tự học, tự phát huy tính sáng tạo của học sinh sao cho phù hợp với xu thế phát triển của toàn xã hội làm tăng tính hấp dẫn của môn học tạo sự hứng thú, thu hút học sinh nhiệt tình phối hợp với giáo viên trong việc dạy học và học chính là vấn đề cốt yếu của đề tài này.
	 Nghiên cứu đề tài tôi không có nhiều tham vọng mà chỉ nhằm mục đích đóng góp một phần sức của mình vào công tác giáo dục của nhà trường. Với việc nghiên cứu đề tài tôi mong muốn có được bài học kinh nghiệm để có thể áp dụng vào thực tế giảng dạy môn thể dục ở trường THPT Như Thanh 2 riêng và môn học trên toàn quốc nói chung. 
Giúp đội ngũ giáo viên giảng dạy bộ môn thể dục có những phương pháp giảng dạy phù hợp và phong phú hơn nhằm nâng cao sự hứng thú, tích cực tập luyện của học sinh để tham khảo
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu trong đề tài này là các kỹ năng dạy học môn thể dục ngoài trời nhằm tạo hứng thú cho học sinh trong tiết học.
1.4. Phương pháp nghiên cứu: 
	- Phương pháp nghiên cứu lí thuyết, tra cứu tài liệu, điều tra, thống kê, thu thập xử lí số liệu.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM.
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm:
Luật giáo dục năm 2005 (điều 5) đã quy định: “ Phương pháp giáo dục phải phát huy tính tích cực tự giác, chủ động tư duy sáng tạo của người học, bồi dưỡng cho người học năng lực tự học, khả năng thực hành lòng say mê học tập và ý chí vươn lên”.[1]
	Với mục tiêu giáo dục phổ thông là “ giúp học sinh pháp triển toàn diện về đạo đức trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản phát triển năng lực cá nhân tính năng động ” và sáng tạo hình thành nhân cách và trách nhiệm công dân, chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học tập lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Chương trình giáo dục phổ thông ban hành kèm theo quyết định số 16/ 2016/QĐ- BGDĐT ngày 5- 5- 2006 của bộ trưởng Bộ GD& ĐT đã nêu “ Phải phát huy tính tích cực, tự giác chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc điểm đối tượng học sinh phương pháp tự học, khả năng hợp tác, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tế, tác động đến tình cảm đem lại niềm vui, hứng thú và trách nhiệm học tập của học sinh ” [2]. Hiện nay do yêu cầu đổi mới phương pháp giáo dục và yêu cầu học tập mà đòi hỏi học sinh phải có thể lực tiếp thu tốt các bài học trên lớp và nâng cao sức khỏe đề kháng.
	Để giờ dạy đạt hiệu quả cao giáo viên cần nắm vững tâm lý của học sinh, cần tìm hiểu về thể trạng của từng học sinh để đưa ra những phương pháp luyện tập cho học sinh phù hợp, bên cạnh đó giáo viên cần tìm hiểu và học tập những phương pháp luyện tập tiên tiến để áp dụng trong giờ dạy, chính điều đó đã thôi thúc tôi viết sáng kiến này.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
	Phần lớn học sinh còn thờ ơ sao nhãng, chưa thực sự quan tâm và coi trọng đến môn học, dẫn đến việc không đáp ứng được yêu cầu về thể lực ngày càng tăng, ý thức, tính tự giác và sự rèn luyện của học sinh còn kém trong luyện tập ở trường cũng như ở nhà.
 Qua kết quả khảo sát ở lớp 10A4 và 10A5 ở học kỳ I năm học 2016-2017 cho kết quả như sau:
Lớp
Tổng số
Mức độ hứng thú với môn học
Kết quả cuối học kỳ
Hứng thú
Bình thường
Không hứng thú
Đạt
Không đạt
10A4
34
10
12
12
30
4
10A5
36
12
14
10
32
4
2.3. Các biện pháp tiến hành để giải quyết vấn đề.
2.3.1. Nội dung nghiên cứu:
	Trong môn Thể dục để có một tiết học đạt hiệu quả cao, tạo cho các em niềm say mê, hứng thú trong học tập, tập luyện nắm vững được nội dung bài học, không cần ghi lý thuyết, thực hiện động tác một cách chính xác, hoàn hảo không có dấu hiệu mệt mỏi, chán nản tập luyện cho có, cho xong, phải đảm bảo tốt chất lượng môn học. Muốn đạt được những yêu cầu trên, cần phải có những phương pháp thiết yếu.
2.3.2. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề:
Giải pháp 1: Thực hiện động tác mẫu chính xác.
	 Trước hết giáo viên phải nghiên cứu kĩ nội dung bài dạy, giáo viên phải tập mẫu từng động tác trước khi lên lớp để học sinh hiểu và nắm bắt ngay. Đã gọi là làm mẫu thì động tác phải đạt yêu cầu chính xác, đẹp đúng kĩ thuật vì động tác ban đầu dễ gây ấn tượng sâu trong trí nhớ các em. Đối với giáo viên không chuyên, giáo viên không có khả năng làm mẫu thì nên cho học sinh quan sát kĩ tranh ảnh, xem phim hoặc có thể bồi dưỡng cán sự chọn em có năng khiếu tốt về mặt này để làm mẫu thay cho giáo viên khi giảng dạy động tác mới. 
Khi giảng giải phân tích kĩ thuật động tác nên ngắn gọn, chính xác, súc tích dễ hiểu. Ngoài ra có thể sử dụng tranh ảnh, biểu đồ để minh họa làm tăng sự chú ý trong các em trong giờ học. Ví dụ như hình ảnh minh học:
[3]
Giải pháp 2: Đổi mới phần khởi động.
Do đặc điểm của học sinh lứa tuổi THPT, tính hiếu động ít tập trung, ít chú ý, nhất là khi lên lớp ngoài trời bị các yếu tố bên ngoài làm ảnh hưởng do không gian rộng. Vì vậy trong phần mở đầu giáo viên nên sử dụng một số trò chơi, thường được các em yêu thích, để gây sự tập trung và hứng thú trước khi vào phần cơ bản hoặc cho cả lớp vỗ tay hát chung một bài hát để tạo sự thoải mái phấn khởi bước đầu cho quá trình tập luyện. Trong tiết học Thể dục không nhất thiết phải tuân theo quy định khuôn khổ mà phải luôn thay đổi thêm vào một số tình tiết mới dễ gây hứng thú cho học sinh như thông qua một số biện pháp, trò chơi thi đua, khen thưởng, tăng độ khó. Ví dụ như:
	+ Luyện tập phát triển về sức mạnh của chân, có thể cho học sinh thi lò cò tiếp sức.
	+ Luyện tập bật nhảy: có thể tổ chức trò chơi bật xa tiếp sức.
	+ Luyện tập chạy nhanh: có thể chạy thi, chạy tiếp sức giữa hai đội dưới hình thức trò chơi.
 	Với các hình thức thay đổi trên sẽ làm cho học sinh không cảm thấy chán nản, đem đến cho các em sự hưng phấn, hứng thú và tập trung hơn trong quá trình học của các em.
Giải pháp 3: Đổi mới nội dung dạy học.
Trong quá trình dạy học, nếu các em có dấu hiệu mệt mỏi giáo viên cần thay đổi nội dung để tạo sự hứng thú, lấy lại tâm lý trạng thái vui tươi, có thể cho chơi một số trò chơi hay kể một câu chuyện ngắn gọn về tinh thần luyện tập thể thao, lời kêu gọi tập luyện Thể dục của Bác Hồ.
Giải pháp 4: Đa dạng hóa dụng cụ học tập.
Dụng cụ học tập rất quan trọng, nên áp dụng triệt để vì nó dễ tạo ra sự hưng phấn cho nên mỗi nội dung, mỗi tiết học, giáo viên nên thay đổi dụng cụ như: bóng đá, bóng chuyền, cầu lông... hay các dụng cụ khác mang màu sắc áp dụng trong bài học và trò chơi, sẽ tác động vào mắt các em gây sự hứng thú hấp dẫn trong luyện tập.
Giải pháp 5: Khen thưởng học sinh trong từng tiết học.
Trong suốt tiết học, giáo viên cũng nên dùng phương pháp khen thưởng để động viên các em, mỗi một nội dung cho các tổ thi đua với nhau, giáo viên nên nhận xét khen thưởng sẽ tạo nên sự tranh đua, gắng sức tập luyện. Nói một cách cầu kì, ở tâm lý học sinh chỉ cần động viên, khen ngợi, khích lệ một điều gì đó là các em sẽ thích thú ngay.
Giải pháp 6: Vận dụng hình thức tập luyện linh hoạt.
Để tìm hiểu tình hình học sinh một cách toàn diện trong mỗi lớp học cần tìm hiểu khả năng vận dụng của các em có sức khỏe tốt, có sức khỏe yếu, hay bệnh tật... Từ đó có hình thức bồi dưỡng tập luyện khác nhau.
 Đối với học sinh yếu, khuyết tật, không để các em nghỉ mà giáo viên phải tổ chức riêng cho các em tập với cường độ nhẹ với những bài tập phù hợp hoặc cho các em có sức khỏe tốt giúp đỡ các em yếu, giáo viên động viên khích lệ các em này. Tạo điều kiện cho các em, chẳng hạn cho các em này làm trọng tài trong các trò chơi, các hoạt động thi đua hoặc áp dụng phương pháp tập luyện bằng cách “ phục hồi chức năng” với hình thức nhẹ nhàng, nội dung phù hợp để các em này được hoạt động, tạo cho các em một tinh thần thoải mái, vui vẻ phấn khởi tập luyện nâng cao sức khỏe cùng các bạn.
	Nói chung chương trình dạy thể dục trong trường THPT rất đa dạng, phong phú nhưng tùy theo một mức độ khác. Chúng ta đã nghiên cứu trong mối tiết dạy tạo mọi điều kiện, sử dụng phương pháp phù hợp với lứa tuổi các em, đảm bảo tính vừa sức, hấp dẫn tạo nên, sự hưng phấn kích thích các em mê luyện tập, nâng cao sức khỏe đảm bảo việc học tập.
	Theo kết quả khảo sát trên, nhìn chung đội ngũ cán bộ giáo viên giảng dạy môn thể dục, tương đối đầy đủ, có trình độ chuyên môn vững vàng, thời gian công tác lâu năm đã đúc kết được nhiều kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy, đó là vấn đề thuận lợi cho quá trình hướng dẫn, giúp đỡ học sinh tập luyện .
Trong quá trình tìm hiểu chúng tôi đã tiến hành khảo sát, thống kê, phân loại ban đầu thì thấy cơ sở vật chất hiện có phục vụ cho công tác giảng dạy và học môn thể dục ở mức tương đối đầy đủ. Nhưng thực tế thì điều kiện cơ sở vật chất của trường hiện nay chỉ áp dụng được vào những tiết nội khóa, chưa khai thác áp dụng cho những tiết ngoại khóa.
2.4. Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của giáo dục thể chất:
 * Giải pháp về giáo viên thể dục:
	Chúng ta đều biết TDTT là một lĩnh vực khoa học, không có kiến thức khoa học về TDTT thì không có niềm tin mãnh liệt vào lợi ích, tác dụng kì diệu của TDTT đối với sức khoẻ con người và không thể xây dựng cho mình nếp sống văn minh khoa học, nếp sống hàng ngày nên luyện thân thể đều đặn cho nên việc giáo dục thể chất là con dao hai lưỡi, người giáo viên hướng dẫn học sinh tập luyện mà không nắm được tình hình sức khỏe, đặc điểm sinh lý của học sinh thì dễ đưa đến hậu quả khó lường, gây hại đến sức khỏe, tác động xấu đến sự phát triển tố chất của học sinh. Để thực hiện được chương trình và giảng dạy cho học sinh tập luyện có hiệu quả, điều quan trọng có tính quyết định là phải có giáo viên thể dục có trình độ vững vàng, yêu thích TDTT, có sức khỏe tốt. Xuất phát từ yêu cầu cấp bách đó, tôi đưa ra giải pháp sau: 
	- Giáo viên thể dục phải thường xuyên luyện tập, thường xuyên trau dồi tự bồi dưỡng nâng cao trình độ nghiệp vụ để đáp ứng yêu cầu của tiến trình giảng dạy, nâng cao chất lượng dạy học của bộ môn, phải dự giờ trao đổi kinh nghiệm, tham khảo các bài giảng mẫu để rút kinh nghiệm nâng cao nghiệp vụ sư phạm. Giáo viên luôn tìm tòi những phương án dạy học phù hợp với điều kiện thực tiễn, không áp đặt, không máy móc.
	- Nhà trường thường xuyên tạo điều kiện cho giáo viên đi học các lớp bồi dưỡng chuyên môn để nâng cao nghiệp vụ giảng dạy. Phục vụ cho công tác chăm lo sức khỏe của học sinh.
	* Giải pháp về cơ sở vật chất: 
 -Để đảm bảo công tác giáo dục thể chất cho học sinh đòi hỏi phải tăng cường các thiết bị dụng cụ phục vụ cho việc gảng dạy của thầy cô và việc luyện tập của trò theo hướng:
	- Mỗi năm nhà trường phải mua sắm thêm một số trang thiết bị, dụng cụ, kinh phí phục vụ cho giảng dạy, luyện tập thi đấu.
	- Mỗi năm nhà trường cùng thầy cô, học sinh tự làm thêm một số thiết bị dụng cụ như: cờ, hố cát, ... góp phần làm giàu thêm cơ sở vật chất của nhà trường phục vụ tốt cho công tác giáo dục thể chất cho học sinh.
	- Thường xuyên cải tạo và nâng cao các sân tập.
2.5. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm. 
Sau khi vận dụng những giải pháp trên ở học kỳ II trên các đối tượng học sinh 10A4, 10A5 kết quả đạt được cuối năm như sau:
Lớp
Tổng số
Mức độ hứng thú với môn học
Kết quả cuối học kỳ
Hứng thú
Bình thường
Không hứng thú
Đạt
Không đạt
10A4
34
30
4
0
34
0
10A5
36
34
2
0
36
0
Bên cạnh kết quả đó tôi thấy rất thuận tiện trong việc soạn giảng cũng như về thực tế nội dung tiết học, đa số các em có tiến bộ nhiều trong môn học, cụ thể là học sinh tất cả các khối lớp rất ham thích luyện tập, chất lượng tăng lên rõ rệt qua từng giai đoạn, kể cả học sinh sức khỏe yếu, khuyết tật, các em đã nắm kĩ nội dung chương trình, tuy không đòi hỏi mức độ cao ở các em song cũng đủ đảm bảo tốt về mặt sức khỏe, tinh thần tổ chức kỉ luật, là cơ sở đẻ các em bước vào lớp kế tiếp với bản lĩnh tự tin hơn tiến xa hơn.
 3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ:
3.1. Kết luận :
	Tóm lại việc học môn thể dục trong nhà trường phổ thông là một động lực quan trọng để góp phần hoàn thiện về mặt thể chất, ngoài ra còn có tác dụng tích cực thúc đẩy các mặt giáo dục khác phát triển. Vì vậy mỗi giáo viên chúng ta phải trau dồi kiến thức, tự hoàn thiện mình, luôn trăn trở tìm ra những phương pháp soạn giảng, tập luyện phù hợp khắc phục những khó khăn để đưa chất lượng giáo dục thể chất ngày càng phát triển. Đào tạo cho xã hội thế hệ tương lai là những con người toàn diện có sức khỏe dồi dào, có thể lực cường tráng, dũng khí kiên cường để tiếp tục sự nghiệp cách mạng của Đảng và cuộc sống vui tươi lành mạnh.
	Đề tài này tuy rằng đã hoàn thành nhưng không thể tránh khỏi hạn chế thiếu sót, mong các bạn đồng nghiệp đóng góp ý kiến, bổ sung để tôi có biện pháp mới hay hơn, sát thực hơn với thực tiễn địa phương và từng đối tượng học sinh, để góp phần xây dựng con người phát triển một cách toàn diện.
3.2. Kiến nghị: 
	- Mong các cấp lãnh đạo quan tâm, tạo điều kiện hơn nữa về trang thiết bị, sân bãi dụng cụ cho quá trình dạy học của giáo viên và học tập, tập luyện của học sinh.
	- Cần phải sử dụng các phương pháp phù hợp với từng đối tượng học sinh và phải có biện pháp, hình thức kỉ luật đối với những học sinh lười học, không có ý thức trong tập luyện.
	- Mở các lớp bồi dưỡng học chuyên môn để có thể trao đổi các phương pháp tập luyện giữa các giáo viên.
 Rất mong được sự đóng góp ý kiến của động nghiệp để sáng kiến của tôi hoàn thiện hơn.
 Tôi xin chân thành cảm ơn!
 XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Thanh Hóa, ngày 20 tháng 05 năm 2017
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viếtt,
 không sao chép nội dung của người khác.
 Người viết sáng kiến 
 Đặng Cao Cường