SKKN Học ngôn ngữ lập trình pascal trên điện thoại cài hệ điều hành Android trong chương trình Tin học lớp 11 ở trường THPT Nông Cống 3
Nghị quyết số 29-NQ/TW về Đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo đã nhấn mạnh: Phương pháp dạy và học sẽ khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kĩ năng của người học, tập trung dạy cách học, cách nghĩ và tự học, theo phương châm "giảng ít, học nhiều"
Định hướng đổi mới Phương pháp dạy học của Bộ Giáo dục và Đào tạo năm 2005 cũng chỉ rõ: Phương pháp giáo dục phổ thông phải “ phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc trưng môn học, đặc điểm đối tượng học sinh, điều kiện của từng lớp học, bồi dưỡng cho học sinh phương pháp tự học, vận dụng kĩ năng, vận dụng kiến thức.đem lại niềm vui, hứng thú và trách nhiệm học tập cho học sinh”.
Thực tế trong nhà trường THPT hiện nay, đặc biệt là những trường vùng khó khăn như trường THPT Nông Cống 3 việc tiếp cận với bộ môn Tin học còn nhiều hạn chế. Một điều dễ hiểu đó là vì hầu hết các em ít có điều kiện tiếp xúc máy tính và tin học, nguyên nhân chính là điều kiện kinh tế cũng như cơ sở vật chất chưa đáp ứng đầy đủ, vì thế lĩnh vực công nghệ thông tin vẫn còn khá mới mẻ. Đa số học sinh luôn quan niệm môn Tin là môn học phụ nên các em không dành nhiều thời gian cho môn học này. Vì vậy quá trình dạy và học bộ môn Tin học trong nhà trường còn gặp rất nhiều khó khăn.
MỤC LỤC I. ĐẶT VẤN ĐỀ Nghị quyết số 29-NQ/TW về Đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo đã nhấn mạnh: Phương pháp dạy và học sẽ khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kĩ năng của người học, tập trung dạy cách học, cách nghĩ và tự học, theo phương châm "giảng ít, học nhiều" Định hướng đổi mới Phương pháp dạy học của Bộ Giáo dục và Đào tạo năm 2005 cũng chỉ rõ: Phương pháp giáo dục phổ thông phải “ phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc trưng môn học, đặc điểm đối tượng học sinh, điều kiện của từng lớp học, bồi dưỡng cho học sinh phương pháp tự học, vận dụng kĩ năng, vận dụng kiến thức...đem lại niềm vui, hứng thú và trách nhiệm học tập cho học sinh”. Thực tế trong nhà trường THPT hiện nay, đặc biệt là những trường vùng khó khăn như trường THPT Nông Cống 3 việc tiếp cận với bộ môn Tin học còn nhiều hạn chế. Một điều dễ hiểu đó là vì hầu hết các em ít có điều kiện tiếp xúc máy tính và tin học, nguyên nhân chính là điều kiện kinh tế cũng như cơ sở vật chất chưa đáp ứng đầy đủ, vì thế lĩnh vực công nghệ thông tin vẫn còn khá mới mẻ. Đa số học sinh luôn quan niệm môn Tin là môn học phụ nên các em không dành nhiều thời gian cho môn học này. Vì vậy quá trình dạy và học bộ môn Tin học trong nhà trường còn gặp rất nhiều khó khăn. Trong khi chương trình Tin học phổ thông đặc biệt là trong chương trình Tin học 11được xem là khó, đòi hỏi học sinh phải có mức độ tư duy nhất định, thời gian dành cho môn học cũng không được nhiều trong khi đó kiến thức của các bài lại liên quan đến nhau, để viết được một chương trình học sinh cần phải nắm chắc và nhớ được kiến thức từ những bài học đầu tiên. Vậy vấn đề đặt ra là phải làm sao để sau mỗi tiết học môn Tin học trong nhà trường giáo viên phải giúp học sinh hệ thống được các kiến thức một cách cô đọng, ngắn gọn, sinh động nhất và được thực hành soạn thảo chương trình nhiều nhất có thể, từ đó mới tăng được khả năng nhớ và khả năng vận dụng được các kiến thức một các linh hoạt nâng cao được hiệu quả trong việc dạy và học, truyền được đầy đủ kiến thức, kĩ năng cho các em, cho các em hứng thú hơn, đam mê hơn với môn học, tự tin để hòa nhập với “thế giới công nghệ thông tin”. Với vai trò là người thiết kế, tổ chức, hướng dẫn để giúp học sinh khối 11 trường THPT Nông Cống 3 học tốt hơn môn Tin, từ thực tế nhiều năm công tác và kinh nghiệm giảng dạy ở trường tôi thấy việc giúp học sinh được thực hành nhiều để nắm rõ kiến thức và nâng cao kỹ năng lập trình là cần thiết, song không phải nhà học sinh nào cũng có máy tính để có thể thực hành liên tục. Tuy nhiên các em lại được cha mẹ mua cho chiếc điện thoại để dễ dàng trong việc liên lạc. Tận dụng chiếc điện thoại trong tay, các em có thể học lập trình pascal hiệu quả.Tôi đã áp dụng cho học sinh trường mình và đã đạt được hiệu quả nhất định. Vì vậy tôi xin chia sẻ một kinh nghiệm nhỏ: “Học lập trình pascal trên điện thoại cài hệ điều hành Android trong chương trình Tin học lớp 11 ở trường THPT Nông Cống 3” để chia sẻ với bạn bè đồng nghiệp cùng tham khảo và góp ý. II . GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ II.1. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ II.1.1. Cơ sở khoa học của phương pháp học lập trình pascal trên điện thoại cài hệ điều hành Android Quá trình tìm hiểu nghiên cứu, tôi nhận thấy rằng: học phải đi đôi với hành. Đặc thù của môn tin học là liên quan đến máy tính. Mà chương trình tin học lớp 11 lại học lập trình pascal. Sau mỗi bài học các em cần được thực hành để hiểu rõ kiến thức và nâng cao kỹ năng lập trình. Sử dụng điện thoại để lập trình là một phương pháp có thể giúp các em lập trình mọi lúc, mọi nơi. Khái niệm soạn thảo pascal trên điện thoại cài hệ điều hành android Soạn thảo pascal trên điện thoại là một hình thức hết sức mới mẽ. Xưa nay người học lập trình chỉ lập trình trên máy tính. Ngày nay công nghệ phát triển, ai ai cũng có một chiếc điện thoại smartphone. Vì vậy chuyển lập trình pascal trên máy tính sang lập trình trên điện thoại, là một tiện tích vô cùng tốt. Khiến cho người học có thể tận dụng chiếc điện thoại để nâng cao khả năng lập trình. II.1.2. Cơ sở khoa học Từ trước tới nay, chúng ta chỉ lập trình pascal trên máy tính. Nhưng không phải ai cũng có máy tính. Nhưng ngày nay thì ai cũng có điện thoại, nhất là đối tượng học sinh đều có một chiếc smartphone cài android. Dựa trên những đặc điểm đó em Trần Lê Duy lớp 12B2 Trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm, huyện Châu Thành, tỉnh An Giang đã viết ra phần mềm soạn thảo pascal trên điện thoại. Giúp học sinh học mọi lúc mọi nơi. II.1.3. Nguyên lí hoạt động của phần mềm soạn thảo pascal trên điện thoại Nguyên tắc hoạt động của phần mềm sọan thảo pascal trên điện thoại là: điện thoại smartphone cài đặt hệ điều hành android. Phần mềm soạn thảo pascal trên điện thoại sử dụng nguyên bàn phím của máy (không sử dụng Laban key). Cung cấp một số thư viện chuẩn. Giúp người dùng có thể lập trình được một số chương trình đơn giản. Nâng cao khả năng lập trình và nắm vững kiến thức trong mỗi bài học. II.1.4. Tác dụng của sử dụng phần mềm soạn thảo pascal trên điện thoại - Có thể lập trình mọi lúc mọi nơi. - Nâng cao kỹ năng lập trình - Giúp nắm vững kiến thức. - Ghi nhớ tốt hơn. - Kích thích tiềm năng sáng tạo. Sử dụng phần mềm soạn thảo pascal trên điện thoại giúp học tập hiệu quả thông qua việc có thể lập trình mọi lúc mọi nơi giúp người học tiếp thu bài nhanh hơn, hiểu bài kĩ hơn, nhớ được nhiều chi tiết hơn và kĩ năng lập trình tốt hơn. II.2. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ II.2.1. Ưu điểm Việc giảng dạy bộ môn Tin học 11 ở trường THPT Nông Cống 3 có một số ưu điểm đáng ghi nhận như sau: - Các giáo viên đều nắm chắc kiến thức cơ bản của bài dạy. - Trong quá trình dạy Giáo viên đã chú ý dành thời gian hợp lí để giúp học sinh được thực hành trên máy tính tại nhà trường. - Giáo viên đã biết phát huy tính tích cực và chủ động của học sinh thông qua hình thức viết lập trình trên giấy.. - Với học sinh yếu kém, các giáo viên đã sử dụng giải pháp là yêu cầu học sinh về nhà chép lại các kiến thức trong bài, các dạng bài tập từ đơn giản đến phức tạp, các chương trình đã chạy thử trên máy - Nhìn chung các giáo viên đều nhiệt tình, say mê với công việc, có tâm huyết với việc giảng dạy, có trách nhiệm với học sinh. II.2.2. Hạn chế Tuy có nhiều cố gắng trong đổi mới phương pháp giảng dạy Tin học 11, song việc giúp học sinh nắm nội dung các kiến thức của từng bài học và nâng cao kĩ năng lập trình còn còn chưa tốt. Ở trường THPT Nông Cống 3 còn tồn tại một số hạn chế như sau: - Trường THPT Nông Cống 3 thuộc vùng quê nghèo khó, dân trí còn thấp cho nên việc giáo dục còn gặp nhiều khó khăn. Vấn đề làm sao cho các em say mê học tập, đặc biệt là môn Tin là một vấn đề khó khăn. Là trường nằm ở vùng quên nên cơ sở vật chất còn thiếu thốn, đối tượng học sinh chủ yếu ở 6 xã vùng khó khăn nên các em không có điều kiện tiếp xúc với máy tính và tin học. - Đa số giáo viên còn trẻ, ít kinh nghiệm nên vẫn còn lúng túng trong việc sử lý các vấn đề của máy tính. - Do điều kiện khách quan nên việc sử dụng phần mềm sạo thảo pascal trên điện thoại còn nhiều hạn chế - Một số giáo viên chưa thực sự tâm huyết với nghề, chưa tạo được hứng thú cho học sinh yêu thích và quan tâm đến môn Tin học. - Một số học sinh không quan tâm và hứng thú khi học môn Tin vì xem là môn phụ, học máy móc đối phó khi lên lớp. II.2.3. Kết quả, hiệu quả Với thực trạng trên, việc giúp học sinh nắm vững nội dung các tiết học trong chương trình Tin học 11 ở Trường THPT Nông Cống 3 đã đạt được kết quả như sau (kết quả khảo sát học sinh khối 11 cuối năm học 2016- 2017) Kết quả kiểm tra lí thuyết trên lớp (hình thức làm bài tự luận và trắc nghiệm trên giấy) Thang điểm Lớp 910 78 56 Dưới 5 Tổng Số lượng Tỉ iệ % Số lượng Tỉ iệ % Số lượng Tỉ iệ % Số lượng Tỉ iệ % 11B1 5 11.7% 10 23.2% 15 34.9% 13 30.2% 43 11B2 4 9.0% 7 15.9% 18 41.1% 15 34.0% 44 11B3 5 12.5% 7 17.5% 15 37.5% 13 32.5% 40 11B4 3 7.3% 6 14.6% 18 44.0% 14 34.1% 41 Kết quả bài thực hành trên máy tính: Thang điểm Lớp 910 78 56 Dưới 5 Tổng Số lượng Tỉ iệ % Số lượng Tỉ iệ % Số lượng Tỉ iệ % Số lượng Tỉ iệ % 11B1 4 9.3% 8 18.6% 16 37.3% 15 34.8% 43 11B2 4 9.0% 7 16.0% 17 38.7% 16 36.3% 44 11B3 3 7.5% 6 15% 17 42.5% 14 35% 40 11B4 1 2.4% 5 12.2% 19 46.4% 16 39% 41 Qua bảng số liệu thống kê trên tôi nhận thấy tỉ lệ học sinh đạt từ 5 điểm trở lên trong bài kiểm tra lí thuyết chiếm khoảng 65 - 70%, trong bài kiểm tra thực hành chiếm khoảng 60 - 65% tương đương với tỉ lệ học sinh hiểu và vận dụng được các kiến thức trong bài học. Như vậy còn khoảng 30 - 40% học sinh dưới điểm 5 trong cả lí thuyết lẫn thực hành. Điều này đồng nghĩa với việc là sẽ có khoảng 30 – 40% số học sinh không hiểu bài, không nắm được nội dung bài dạy. Tham khảo ý kiến của một số học sinh, các em cho rằng việc học môn Tin học 11 quá khó, kiến thức nhiều, rắc rối, rất khó nhớ, khó hiểu, các kiến thức liên quan đến nhau chặt chẽ, cấu trúc câu lệnh nhiều, khi thực hành phải nhớ chính xác câu lệnh mới chạy được chương trình. Mà thực hành trên máy quá ít, nên các em chỉ nhớ máy móc mà chưa thể hiểu rõ kiến thức.. Từ thực tế đó, sau mỗi tiết học việc thực hành bài học hết sức quan trọng, thực hành giúp các em hiểu rõ hoạt động của các câu lệnh. Ghi nhớ dễ dàng hơn và kỹ năng lập trình cao hơn. II.3. CÁCH THỰC HIỆN II.3.1. Các bước thực hiện * Bước 1: Cài đặt phần mềm turbo pascal 7.0 trên điện thoại smartphone dùng hệ điều hành android (có video hướng dẫn cài đặt kèm theo) 1. Trước tiên điện thoại phải có phần mềm gDosBox (download tại https://play.google.com/store/apps/details?id=org.gemesys.android.dosbox) 2. Tải file TP70.rar (download tại https://www.fshare.vn/file/CNZQI1DJ8AHA) 3. Sử dụng bàn phím là ngôn ngữ tiếng anh (bàn phím gốc của google hoặc là bàn phím của điện thoại (không sử dụng Laban Key) 4. Giải nén TP7.0.rar. Giải nén xong sẽ xuất hiện thư mục Tp70 5. Chạy gDOSbox 6. Sau khi nhấn vào chữ OK mà hình xuất hiện hướng dẫn việc sử dụng phần mềm (1: Enter; 2:xóa kí tự; 3: dấu cách; 4: thoát dòng lệnh) 7. Ấn phím số 1. Trên màn hình có 4 mũi tên (lên trên, xuống dưới, sang trái, sang phải) Góc bên trái trên cùng có hình ô vuông. Chúng ta nhấn vào đó sẽ xuất hiện bàn phím Gõ lệnh cls xóa màn hình chữ. Sau đó gõ cd tp70 rồi Enter Gõ lệnh install.exe rồi ấn enter Màn hình xuất hiện ấn số 1 Enter Những lần sau màn hình xuất hiện đều nhấn Enter cho đến khi màn hình sau xuất hiện Sử dụng phím mũi tên đến phần Start installation Rồi ấn phím 1 Enter. Turbo pascal sẽ cài đặt. Khi cài đặt xong màn hình xuất hiện Ấn phím 1 Enter Gõ lệnh cd\ rồi Enter Gõ tiếp lệnh cd tp rồi Enter Gõ tiếp lệnh cd bin rồi Enter Gõ tiếp lệnh turbo rồi Enter. Màn hình soạn thảo pascal quen thuộc xất hiện. Chúng ta đã cài đặt xong. II.3.2. Vận dụng phần mềm soạn thảo turbo pascal trên điện thoại cài hệ điều hành android trong chương trình Tin học lớp 11. Sau mỗi tiết dạy, thực hành soạn thảo pascal là một việc làm rất quan trọng mà người giáo viên cần chú trọng. Việc làm này sẽ giúp học sinh hệ thống hoá lại kiến thức, giáo viên sẽ nhấn mạnh vào kiến thức trọng tâm. Thời gian thực hành trên máy ở trường học ít. Vì vậy việc hướng dẫn các em về nhà làm trên điện thoại là một việc làm hết sức quan trọng Sau đây là một vài bài soạn thảo trên điện thoại đã được sử dụng có hiệu quả ở trường THPT Nông Cống 3 trong việc giảng dạy Tin học 11: 1.Thực hành sau khi dạy xong Bài 3: Cấu trúc chương trình VD: Soạn thảo một chương trình đơn giản. Đưa ra lời chào,mà chưa cần sử dụng biến. Con trỏ Sau khi soạn thảo xong,màn hình xuất hiện con trỏ chuột. Chúng ta dùng ngón tay di chuyển đến chữ Run. Rồi dùng phím mũi tên kéo đến chữ Run. Sau đó ấn phím 1: enter Sau khi ấn enter. Ta có kết quả Màn hình đã xuất hiện lời chào. Để quay về màn hình soạn thảo ta ấn phím 1:enter 2. Thực hành sau khi dạy xong Bài 9: Cấu trúc rẽ nhánh VD: Viết chương trình pascal tìm nghiệm thực của phương trình bậc 2: ax2 + bx+c=0, với a#0 Ta lấy trường hợp a,b,c: 1 2 4 Phương trình vô nghiệm 3. Thực hành sau khi dạy xong Bài 10: Cấu trúc lặp VD: Viết chương trình nhập từ bàn phím 2 số nguyên dương M và N (M<N), tính và đưa ra màn hình tổng các số chia hết cho 3 hoặc 5 trong phạm vi từ M đến N Nhập m=9, n=14 có 9, 10, 12 là chia hết cho 3 hoặc cho 5. Tổng bằng 31 4. Thực hành sau khi dạy xong Chương 4: Kiểu dữ liệu có cấu trúc VD: Tìm phần tử lớn nhất của dãy số nguyên Chạy chương trình với n=4. Các phần tử là: 2, 4, 5, 2.Giá trị max của dãy số là 5 5. Thực hành sau khi dạy xong Chương 6: Chương trình con và lập trình có cấu trúc VD: Tìm giá trị nhỏ nhất của 3 số : a,b,c Chạy chương trình với 3 số a, b,c là: 8 5 9. Tìm giá trị nhỏ nhất là 5 II.4. HIỆU QUẢ, KẾT QUẢ II.4.1. Hiệu quả Việc sử dụng phần mềm soạn thảo pascal trên điện thoại giúp học sinh học tập tích cực môn Tin học đó chính là một trong những cách làm thiết thực triển khai nội dung dạy học có hiệu quả - nội dung quan trọng nhất trong năm nội dung của phong trào thi đua “Xây dựng Trường học thân thiện, học sinh tích cực” mà Bộ Giáo dục và Đào tạo phát động. Sử dụng thành thạo phần mềm soạn thảo pascal trong dạy học sẽ mang lại nhiều kết quả tốt và đáng khích lệ trong phương thức học tập của học sinh và phương pháp giảng dạy của giáo viên. Học sinh sẽ học được phương pháp học tập, tăng tính chủ động, sáng tạo và phát triển tư duy. Giáo viên sẽ tiết kiệm được thời gian, tăng sự linh hoạt trong bài giảng, và quan trọng nhất sẽ giúp học sinh nắm được kiến thức thông qua việc thực hành. Sau một thời gian sử dụng phần mềm soạn thảo pascal trên điệnh thoại trong dạy học môn Tin học 11, tôi thấy bước đầu có những kết quả khả quan. Tôi đã nhận thức được vai trò tích cực của phần mềm soạn thảo pascal trên điện thoại trong hỗ trợ thực hành môn tin học. Đa số các em học sinh khá, giỏi đã biết sử dụng phần mềm soạn thảo pascal trên điện thoại. Đối với môn Tin học 11, học sinh rất hào hứng trong việc ứng dụng soạn thảo pascal trên điện thoại. II.4.2. Kết quả thực nghiệm. - Đối tượng thực nghiệm:Học sinh trường THPT Nông Cống 3. - Cách thức thực hiện: Tiến hành dạy học sinh cài đặt và sử dụng phần mềm soạn thảo Pascal trên điện thoại cho các lớp 11B1, 11B2 11B3, 11B4. Kết quả cuối năm học 2017-2018 như sau: Kết quả kiểm tra lí thuyết trên lớp (hình thức làm bài tự luận và trắc nghiệm trên giấy). Thang điểm Lớp 910 78 56 Dưới 5 Tổng Số lượng Tỉ iệ % Số lượng Tỉ iệ % Số lượng Tỉ iệ % Số lượng Tỉ iệ % 11B1 10 22.2% 12 26.7% 16 35.6% 7 15.5% 45 11B2 8 17.4% 10 21.7% 20 43.5% 8 17.4% 46 11B3 8 20.0% 10 25.0% 16 40.0% 6 15.0% 40 11B4 7 16.6% 9 21.4% 19 45.4% 7 16.6% 42 Kết quả bài thực hành trên máy tính: Thang điểm Lớp 910 78 56 Dưới 5 Tổng Số lượng Tỉ iệ % Số lượng Tỉ iệ % Số lượng Tỉ iệ % Số lượng Tỉ iệ % 11B1 8 17.8% 10 22.2% 19 42.2% 8 17.8% 45 11B2 6 13.0% 9 19.6% 22 47.8% 9 19.6% 46 11B3 5 12.5% 10 25.0% 16 40.0% 9 22.5% 40 11B4 4 9.5% 10 23.9% 19 45.2% 9 21.4% 42 Như vậy, tôi nhận thấy việc áp dụng phần mềm giúp học sinh nắm vững nội dung kiến thức của bài học sẽ giúp các em nâng cao kỹ năng trong quá trình thực hành, tạo thêm niềm vui hứng thú với môn Tin học 11. III. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT Học lập trình pascal trên điện thoại cài hệ điều hành Android trong chương trình Tin học lớp 11 ở trường THPT Nông Cống 3 là một thao tác quan trọng giúp học sinh nắm vững nội dung bài học nâng cao kỹ năng lập trình. Vì vậy trong quá trình giảng dạy ở các tiết dạy chính khoá, tiết ôn tập giáo viên nên đưa vào để giúp học sinh vận dụng thành thạo phần mềm để từ đó học sinh có thể tự thực hành trong quá trình môn Tin học. Là một giáo viên trẻ kinh nghiệm giảng dạy chưa có nhiều nên trong quá trình làm sáng kiến không tránh khỏi sai sót. Kính mong Hội đồng khoa học có những đóng góp ý kiến để sáng kiến được hoàn thiện hơn XÁC NHẬN CỦA HIỆU TRƯỞNG Thanh Hóa, ngày 10 tháng 05 năm 2018 CAM KẾT KHÔNG COPY. Người thực hiện NGUYỄN THỊ OANH TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Trang web https://www.youtube.com/watch?v=Dvl9siP9IrI 2.Trang web https://baomoi.com/hoc-sinh-lop-12-viet-nhieu-ung-dung-cho-kho-google-play 3.Sách giáo khoa Tin học 11 – tác giả Hồ Sĩ Đàm (chủ biên) – Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam 4. Tham khảo sáng kiến kinh nghiệm của một số đồng nghiệp.
Tài liệu đính kèm:
- skkn_hoc_ngon_ngu_lap_trinh_pascal_tren_dien_thoai_cai_he_di.doc