SKKN Hệ thống câu hỏi theo cấp độ nhằm nâng cao kĩ năng (Đọc - Viết - nói - nghe) trong văn bản kịch cho học sinh THPT Ngô Lê Tân

	1. Đặt vấn đề
1.1. Lí do chọn đề tài: lý luận, thực tiễn	
Trong Văn Kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII tiếp tục khẳng định “Giáo dục là quốc sách hàng đầu, phát triển giáo dục và đào tạo nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Chuyển mạnh quá trình giáo dục chủ yếu từ trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học; học đi đôi với hành, lý luận gắn với thực tiễn. Phát triển giáo dục và đào tạo phải gắn với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội”. Đổi mới phương pháp dạy học nói chung và dạy học Ngữ văn nói riêng theo hướng lấy người học làm trung tâm, phát huy tính tích cực, năng động sáng tạo của học sinh đã và đang là mối quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu giáo dục học bộ môn và đông đảo giáo viên phổ thông. 
Trên tinh thần đổi mới, được đặt ra là làm sao xóa bỏ các phương pháp dạy học văn cũ, phương pháp giáo điều mà theo Giáo sư Phan Trọng Luận thì đó là “Một trở lực cho công cuộc phát huy nội lực của tuổi trẻ và của dân tộc ta trong bước chuyển sang thế kỉ XXI” để thay bằng những phương pháp mới nhằm giải phóng và phát huy tính tích cực, chủ động và tiềm năng sáng tạo và vận dụng kiến thức kỹ năng của học sinh góp phần nâng cao chất lượng dạy học Văn. Là thay đổi quan trọng của chương trình giáo dục chuyển từ dạy học sinh biết (biết những cái gì?) sang dạy học sinh làm (làm được những gì?). Chính vì vậy, giáo viên của các bộ môn đều chuyển sang dạy học theo định hướng phát triển năng lực là phương pháp dạy học từ trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực, thay đổi cách nghĩ, cách làm nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, nâng cao kĩ năng cho người học.
Do vậy, các khâu trong quá trình dạy học môn Ngữ văn đều phải đổi mới theo hướng phát triển năng lực cho người học. Trong đó, không loại trừ khâu đặt câu hỏi trong dạy học, kiểm tra đánh giá theo hướng chú trọng đánh giá phẩm chất và năng lực người học qua sản phẩm trong tiết day hay trong chương trình có thể: Đánh giá trên lớp, đánh giá bằng nhận xét, bằng bài thuyết trình, vận dụng luyện tập tạo ra sản phẩm với các dạng bài tập nhanh, kiểm tra thường xuyên, kiểm tra định kì trong năm học. Việc đặt câu hỏi trong quá trình dạy học không chỉ là việc xem học sinh học được cái gì mà quan trọng hơn là biết học sinh học như thế nào? Có biết vận dụng không? Từ đó giúp các em phát huy được năng lực sở trường gì của mình. Để có được chính xác, công bằng, đảm bảo yêu cầu đổi mới theo hướng phát triển năng lực người học qua khả năng đọc hiểu văn bản (đọc - viết - nói - nghe) thì khâu hệ thống hóa hình thức đặt câu hỏi cũng là một mắc xích quan trọng trong quá trình đổi mới ấy. Bởi hình thức đặt câu hỏi hướng dẫn, giao nhiệm vụ là hình thức kiểm tra có sự trao đổi trực tiếp nên việc nhận xét, đánh giá tính sinh động, hấp dẫn của tiết học giúp cho người học hình thành kĩ năng, năng lực, sở trường hay hạn chế từ đó có điều chỉnh chủ động tiếp nhận, lý giải, cắt nghĩa, phân tích... chiếm lĩnh cái hay, cái đẹp về tư tưởng nghệ thuật của chuyên đề/ chủ đề cũng như điề chỉnh cách dạy hợp lí hơn.
Từ đó, định hướng các năng lực có thể hình thành và phát triển cho học sinh (HS) những phẩm chất tốt đẹp: Yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực và trách nhiệm, hình thành nhân cách bồi dưỡng tâm hồn và phát triển cá tính góp phần phát triển các năng lực chung như: Năng lực tự chủ, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo. Đồng thời giúp học sinh phát triển năng lực ngôn ngữ và năng lực văn học: Rèn luyện các kĩ năng đọc - viết - nói - nghe; Phát triển tư duy hình tượng và tư duy logic góp phần hình thành học vấn căn bản của một người có văn hóa. Thực hiện đổi mới phương pháp dạy học Ngữ văn khiến cho quá trình dạy học văn không còn được nhìn nhận như là một quá trình giáo dục đơn phương, một chiều, từ ngoài mà là một quá trình tổng hợp nhiều quá trình, trong đó học sinh mình tiếp cận, khám phá, chiếm lĩnh tác phẩm văn học (TPVH), dưới sự tổ chức, hướng dẫn của giáo viên trở thành cốt lõi.
Qua thực tế khảo sát cho thấy muốn thực hiện thành công mục tiêu dạy học lấy người học làm trung tâm định hướng các năng lực có thể hình thành và phát triển, biến giờ đọc văn thực sự trở thành giờ đọc hiểu của cả thầy và trò, thoát khỏi quỹ đạo của phương pháp cổ truyền, người giáo viên phải biến giờ học thành một giờ hoạt động phát triển phẩm chất và năng lực nâng cao kĩ năng, trao đổi chân thực và đầy sinh động. Trên tinh thần đó, giáo án không phải là bài thuyết giảng mà là một bản thiết kế những hoạt động, việc làm cụ thể để giúp học sinh tự mình chiếm lĩnh tác phẩm. Do đó, việc quan tâm nghiên cứu kĩ năng đọc hiểu và xây dựng, vận dụng “Hệ thống câu hỏi theo cấp độ nhằm nâng cao kĩ năng (đọc - viết - nói - nghe) trong văn bản kịch cho học sinh THPT Ngô Lê Tân” với mong muốn góp thêm một số vấn đề về lí luận và thực tiễn đối với việc dạy học văn bản kịch trong nhà trường Trung học phổ thông (THPT) là điều rất cần thiết trong quá trình dạy học.
Từ nội dung cụ thể trong sách giáo khoa (SGK) Ngữ văn cho thấy, hiện nay hệ thống câu hỏi dạy học tác phẩm văn chương chưa được vận dụng một cách có hiệu quả. Đặc biệt là đối với những văn bản kịch - một thể loại có nhiều đặc trưng và tương đối khó đối với học sinh thì việc phát triển kĩ năng tự đọc hiểu văn bản cho học sinh chưa được qua tâm đúng mức. Tuy nhiên, một thực tế cho thấy việc sử dụng câu hỏi trong dạy học chủ đề hay văn bản kịch chưa được giáo viên chú ý vận dụng triệt để và chưa thực sự mang lại hiệu quả. Về mặt lí luận cũng chưa có một công trình nào đặt vấn đề một cách sâu sắc, chuyên biệt về cơ sở khoa học cho việc xây dựng hệ thống câu hỏi, phân loại mức độ câu hỏi để có thể định hướng các năng lực có thể hình thành và phát triển, từ đó học sinh phát huy tính tích cực, năng động sáng tạo và bồi dưỡng năng lực tự đọc hiểu văn bản kịch cho học sinh Trung học phổ thông.
Dựa vào thực tế dạy hoc Ngữ văn đã nêu trên, tôi nhận thấy hướng nghiên cứu vấn đề đặt câu hỏi trong dạy học văn thực sự cần thiết và có tính ứng dụng cao trong dạy học. Nó có ý nghĩa qua trọng trong việc đổi mới phương pháp dạy học văn và nâng cao chất lượng dạy học văn trong nhà trường. Xuất phát từ những lí do trên, tôi mạnh dạn và thực hiện đề tài “Hệ thống câu hỏi theo cấp độ nhằm nâng cao kĩ năng (đọc - viết - nói - nghe) trong văn bản kịch cho học sinh THPT Ngô Lê Tân” để từ đó định hướng các năng lực có thể hình thành và phát triển với mong muốn góp một số vấn đề về lí luận và thực tiễn đối với việc dạy học văn bản kịch trong trường THPT. Trải qua quá trình thực hiện đề tài này, tôi bước đầu tìm tòi nghiên cứu, tích lũy kinh nghiệm để vận dụng cho công tác dạy học sau này của bản thân.
	1.2. Xác định mục đích nghiên cứu
Belinsky đã từng nói “Văn học có ý nghĩa rất lớn, nó là gia sư của xã hội”. Hiểu được giá trị to lớn của văn học, từ lâu việc dạy học Ngữ văn luôn là mối quan tâm hàng đầu của nhà trường và cả xã hội. Đó không chỉ là câu chuyện văn chương chữ nghĩa mà nói rộng hơn là vấn đề có ý nghĩa chính trị xã hội, ý nghĩa nhân văn. Ở nước ta đầu những năm 80 của thế kỉ trước, một số chuyên gia đã đưa ra những quan niệm mới về Giảng văn. Ngay từ việc nhận thức lại tên gọi của phần Đọc văn trong bộ môn Ngữ văn đã phản ánh một bước tiến trong việc thay đổi nhận thức về quan niệm, nội dung, mục tiêu và cả phương pháp dạy học.
Môn Ngữ văn một trong những môn học trực tiếp hình thành và phát triển cả năm phẩm chất chủ yếu cho học sinh. Các phẩm chất này được hình thành và phát triển thông qua các văn bản ngôn từ và những hình tượng nghệ thuật sinh động trong các tác phẩm văn học. Từ việc hướng dẫn đọc hiểu các văn bản văn học đặc sắc. Vì vậy, môn Ngữ văn tạo cho học sinh cơ hôị khám phá bản thân và thế giới xung quanh, thấu hiểu con người, biết đồng cảm, chia sẻ, có cá tính và đời sống tâm hồn phong phú,... từ đó bồi dưỡng cho học sinh tình yêu đối với quê hương, đất nước, tiếp thu tinh hoa văn hóa của nhân loại, có khả năng hội nhập quốc tế, thấy rõ vai trò và tác dụng của môn học đối với đời sống. 
Xuất phát từ mục tiêu hình thành, phát triển các năng lực chung, giải phóng tiềm năng sáng tạo của học sinh trong dạy học văn, đọc văn trong nhà trường theo quan niệm mới thực chất là quá trình giáo viên tổ chức, hướng dẫn một cách khoa học và nghệ thuật để học sinh từng bước đọc, thâm nhập vào văn bản, tìm tòi phát hiện, phân tích, lí giải, khái quát và tiến hành trao đổi, đối thoại nhằm chiếm lĩnh những giá trị về tư tưởng và nghệ thuật của một bài văn một cách năng động, tích cực sáng tạo. Bằng chính những hoạt động của mình học sinh có thể mở rộng tri thức văn hóa, phát triển kĩ năng đọc hiểu, năng lực văn học, bồi dưỡng trí tuệ, tâm hồn, nhân cách theo mục tiêu giáo dục đào tạo của bộ môn.
Việc xây dựng được hệ thống câu hỏi đảm bảo câu hỏi khoa học, có hiệu quả rất tích cực đối với việc phát huy tính tích cực sáng tạo, năng lực trí tuệ của người học cũng như việc tổ chức, hướng dẫn quá trình thâm nhập, tìm tòi phát hiện, phân tích, lí giải, đối thoại nhằm giúp học sinh chiếm lĩnh những giá trị tư tưởng nghệ thuật của một tác phẩm văn chương.
Nghiên cứu vấn đề đặt câu hỏi trong dạy học không còn là vấn đề mới trên thế giới. Ngay từ trước việc đặt câu hỏi trong dạy học đã gắn liền với tên tuổi của nhà triết học Socrates. Còn đối với Khổng Tử, ông cho rằng khi dạy học là đưa người học vào tình huống mâu thuẫn, tức là đặt ra cho họ những câu hỏi bẫy để kích thích cho người học. Để đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh đọc hiểu tác phẩm văn chương từ lâu đã bàn đến ở nhiều góc độ với nhiều ý kiến đa dạng. Theo khảo sát của tôi, đã có khá nhiều những công trình nghiên cứu, những đề tài khoa học, tài liêu...đề cập đến vấn đề này. Trong cuốn Văn học Nga - Xô viết, K.A.Kovalev nhận xét “Mỗi chương sách giáo khoa được kết thúc bằng một hệ thống câu hỏi và bài tập. Hệ thống câu hỏi và bài tập này sẽ giúp cho các em học sinh phân tích sâu hơn tác phẩm, hiểu thấu đáo những nội dung trong các phần của sách giáo khoa”. Bên cạch đó, một số công trình về lí luận và phương pháp dạy học văn của tác giả nước ngoài được dịch sang tiếng Việt cũng đã đề cập ít nhiều về hệ thống câu hỏi và bài tập trong dạy học tác phẩm văn học việc phát huy tính tích cực sáng tạo, năng lực trí tuệ của người học cũng như việc tổ chức, hướng dẫn quá trình xâm nhập, tìm tòi phát hiện, phân tích, lí giải, đối thoại nhằm giúp học sinh chiếm lĩnh những giá trị tư tưởng và nghệ thuật của một tác phẩm văn chương.
Bên cạnh đó, một số công trình về lí luận và phương pháp dạy học văn ít nhiều cũng đề cập đến hệ thống câu hỏi và bài tập trong dạy học tác phẩm văn chương. Do vậy, khi đề cập đến phương pháp tọa đàm theo câu hỏi, Nhikonsky cho rằng: “Buổi tọa đàm sẽ được tiến hành theo một chương trình do thầy giáo Ngữ văn vạch ra một cách tỉ mỉ dưới dạng những câu hỏi. Sau câu hỏi đầu tiên để hình thành trong nhận thức của học sinh hoàn cảnh của vấn đề được đưa ra tọa đàm, thầy giáo đặt ra các câu hỏi khác nhau để giải quyết và mở rộng đề tài của giờ học. Câu hỏi sau bao giờ cũng nối tiếp câu trả lời của câu hỏi trước một cách có logic.” [17; tr.4].
Đồng quan điểm với Nhikonsky, Kudriashev trong Phương pháp luận dạy học văn (bản dịch Tiếng Việt -1983), cho rằng phương pháp gợi tìm góp phần “Phát triển đầu óc phê phán cho học sinh, dạy học cho các em tự tìm lấy tri thức, hoàn thiện các kĩ năng phân tích tác phẩm nghệ thuật” [17, tr. 5] và xây dựng một hệ thống câu hỏi có logic chặt chẽ về phân tích tác phẩm nghệ thuật cũng như xây dựng hệ thống bài tập về văn bản tác phẩm nghệ thuật là các biện pháp tiêu biểu của phương pháp này. Khẳng định vai trò và tầm quan trọng của hệ thống câu hỏi, bài tập trong sách giáo khoa Ngữ văn, tác giả A.C.Acbaseva viết: “Những câu hỏi, bài tập xếp đặt trong sách giáo khoa Văn học có thể góp phần kích thích và phát triển tình cảm, đạo đức của học sinh; hình thành phương pháp lịch sử văn học đối với tác phẩm nghệ thuật; giúp đỡ học sinh phát triển và làm phong phú lời nói”. [05; tr.19]. Tác giả đặc biệt nhấn mạnh đến vai trò, tác dụng định hướng cho việc tự đọc độc lập của học sinh: “Hệ thống câu hỏi, bài tập sẽ định hướng, cho học sinh tự đọc các tác phẩm văn chương cổ điển Nga, giúp họ thấu hiểu tác phẩm cũng như liên tưởng văn học, làm giàu kinh nghiệm tri giác của người đọc được thực hiện cả trong và ngoài lớp.” [5, tr. 19].
	Như vậy, vấn đề đặt câu hỏi trong dạy học không còn là vấn đề nghiên cứu thuần túy lí luận nữa mà đó là những công trình nghiên cứu chuyên biệt và nghiêng về hướng thực hành. Bằng chứng là câu hỏi đã được xây dựng thành những hệ thống theo cấp độ phù hợp. Ở một số nước như Tiệp Khắc, Ba Lan, Bungari... sau nhiều hội nghị bàn về cải tiến phương pháp dạy học văn, các nhà khoa học đi đến thống nhất bảy loại câu hỏi theo ba nhóm: Cảm xúc, hình dung thông qua hình tượng và hiểu tác phẩm. Sau một quá trình phát triển hoàn thiện dần, các học giả Trikovskaia và V.G.Marantxman đã hoàn thiện với chính hệ thống nhỏ. Hiện nay chính hệ thống nhỏ này đã được thể nghiệm qua thực tiễn dạy học văn ở nhiều nước trên thế giới. Đây có thể xem là một trong những cống hiến cụ thể cho lĩnh vực giáo dục học bộ môn.
Ở nước ta, vấn đề nghiên cứu xây dựng câu hỏi trong dạy học văn được đề cập trong một số công trình như: Phương pháp dạy học tác phẩm văn chương trong nhà trường (2009) của Nguyễn Viết Chữ, Phương pháp dạy văn của Phan Trọng Luận (Chủ biên), Rèn luyện tư duy sáng tạo trong dạy học tác phẩm văn chương (2002) của Nguyễn Trọng Hoàn, Một số vấn đề đổi mới phương pháp dạy văn - tiếng Việt (2003) của Nguyễn Trí - Nguyễn Trọng Hoàn. Nhóm tác giả Bùi Hoàng Phổ, Quách Huy Dong, Đỗ Đức Huyến trong giáo trình phương pháp dạy văn học (Phần đại cương), cũng đã chú ý đến câu hỏi trong dạy học Tác phẩm văn chương. Các tác giả đã nhấn mạnh yêu cầu của câu hỏi, “Các câu hỏi phải xoay quanh tư tưởng, chủ đề của bài văn, bám sát hình tượng của bài văn. Câu hỏi vừa đi vào chi tiết, vừa tổng hợp, thông thường có câu hỏi về tìm tư tưởng, chủ đề, kết cấu, có một số câu hỏi về các chi tiết nội dung, chi tiết nghệ thuật, cũng có lúc câu hỏi để liên hệ tư tưởng” [06; tr.115 -116]. Trong lịch sử phát triển của ngành Lí luận và phương pháp dạy học môn Ngữ văn ở Việt Nam, đây đó đã có nhiều người đề cập tới, đặc biệt trong các chuyên khảo, chuyên luận của các chuyên gia đầu ngành như Phan Trọng Luận, Nguyễn Thanh Hùng, Nguyễn Thị Thanh Hương... Trong giáo trình Phương pháp dạy học văn (tập 1, tái bản năm 2001), Phan Trọng Luận đã nhấn mạnh hướng nghiên cứu này trong phần Phân tích nêu vấn đề. Tác giả cho rằng, “Tư duy con người chỉ bắt đầu từ một vấn đề hay một câu hỏi, từ một sự ngạc nhiên hay sự thắc mắc, từ một sự mâu thuẫn...” [01; tr 165]. Nhưng muốn xây dựng được tình huống có vấn đề, trước hết lại phải xây dựng được hệ thống câu hỏi nêu vấn đề và tác giả cũng đưa ra một số yêu cầu có tính nguyên tắc như:
- Câu hỏi nhất thiết phải vạch ra được hoặc định hướng mối liên hệ hữu cơ giữa những ý cụ thể với những vấn đề tổng hợp của bài văn.
	- Câu hỏi phải mang tính hệ thống liên tục.
	 - Câu hỏi phải bám sát tác phẩm và khơi gợi hứng thú của bản thân học sinh.
	- Câu hỏi phải có tính chất rõ ràng, phải có màu sắc văn học, có khả năng khơi gợi tình cảm, xúc động thẩm mĩ của học sinh.
	- Câu hỏi vừa sức học sinh, thích hợp với khuôn khổ một giờ học trên lớp, vừa có khả năng gợi vấn đề suy nghĩ, tìm tòi sáng tạo của học sinh.
- Câu hỏi không tùy tiện, vừa được xây dựng thành một hệ thống logic, vừa có tính toán giúp học sinh từng bước đi sâu vào tác phẩm như một chỉnh thể.
- Câu hỏi nói chung căn cứ vào đặc điểm nội dung và nghệ thuật của bài văn. Đặc biệt trong một số công trình nghiên cứu gần đây về phương pháp dạy học văn đã thể hiện xu hướng ngày đi sâu vào nghiên cứu có tính chất chuyên biệt nhằm xác lập cơ sở lí luận, phân loại mô tả và đề xuất các mô hình, hệ thống câu hỏi và bài tập trong dạy học tác phẩm văn chương trước hết phải kể đến chuyên luận khảo sát và nghiên cứu về câu hỏi trong dạy học văn của Tiến sĩ Nguyễn Quang Cương. Trong câu hỏi và bài tập với việc dạy - học Tác phẩm văn chương trong nhà trường (2002), tác giả đã khảo sát hệ thống câu hỏi trong hai bộ SGK Văn học THPT theo chương trình cải cách giáo dục và phân chia thành những loại chủ yếu sau:
Câu hỏi thuần túy tìm hiểu nội dung của tác phẩm văn chương.
1. Câu hỏi tìm hiểu nghệ thuật của tác phẩm.
 Câu hỏi tìm hiểu nội dung thông qua hình thức nghệ thuật.
 3. Hỏi một cách tổng quát về giá trị của tác phẩm.
 4. Hướng dẫn thao tác làm việc với tác phẩm.
Từ kết quả khảo sát, phân loại, tác giả đưa ra nhận định: “Sách giáo khoa Văn học cải cách giáo dục đã có khá nhiều thay đổi”, “Nhiều câu hỏi đã chú ý hướng học sinh vào việc tìm hiểu những giá trị nghệ thuật đích thực, khai thác tác phẩm đúng với những nguyên tắc và những đặc trưng của văn học, chú ý tới các giá trị hình thức nghệ thuật trong việc biểu hiện nội dung, cố gắng tránh xa xu hướng xã hội học dung tục trong việc tiếp cận tác phẩm văn chương” [5; tr. 41]. Và về nhược điểm, tác giả nhận xét các soạn giả SGK “Chưa có một sự thống nhất chung trong quan niệm về nhiều vấn đề xung quanh hệ thống câu hỏi”; “Nhiều câu hỏi chỉ dừng lại ở dạng câu hỏi tái hiện, số lượng câu hỏi sáng tạo chưa nhiều”; “Những câu hỏi sách giáo khoa văn học đã chú ý tới việc tìm hiểu những giá trị nghệ thuật”; “Chưa chú ý hướng dẫn học sinh khai thác những phương diện (thi pháp tác phẩm, thi pháp thể loại) một cách tập trung, đầy đủ và có ý thức có hệ thống giúp cho việc hình thành ở các em kĩ năng tự phân tích, tiếp nhận tác phẩm văn chương một cách thành thạo và đúng hướng” [5; tr. 45 - 51].
	Nhận xét về nhược điểm của hệ thống câu hỏi trong dạy học tác phẩm văn chương lâu nay, Nguyễn Viết Chữ qua công trình Phương pháp dạy học tác phẩm văn chương theo loại thể (2005), cũng cho rằng “Công việc của giờ văn ở lớp chủ yếu là thầy giải nghĩa, diễn giảng, khai thác, bình,.... chủ yếu là miêu tả ý”. Một thông số có thể tin cậy được là 70% số câu hỏi hướng dẫn chung chung... [4; tr. 46], 70% câu hỏi đó vẫn là kết quả của cách dạy miêu tả, tái hiện, nội dung thường quá khó, quá lớn hoặc quá dễ, quá đơn giản. Còn lại gần 30% dạng câu hỏi có nội dung và hình thức tốt nghiêng sang phía cảm thụ... những loại câu hỏi có nội dung hướng vào sự cảm thụ của người đọc từ cảm đến hiểu có hình thức thích hợp, linh hoạt rất hiếm. Từ những cơ sở lí luận và thực hiện và thực tiễn ở trên, vấn đề xây dựng một lý thuyết câu hỏi, vận dụng được nó vào các thể loại văn chương là một vấn đề thiết thực cấp bách phục vụ cho công việc dạy học văn hiện nay. [4; tr.48 - 49].
Gần đây nhất là đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ “Hệ thống bài tập rèn luyện kĩ năng đọc hiểu tác phẩm tự sự cho học sinh THPT” của Tiến sĩ Mai Xuân Miên. Qua khảo sát và thực nghiệm cụ thể, tác giả đã đi đến khẳng định: “Dạy học đọc hiểu tác phẩm theo tinh thần đổi mới là dạy học cho học sinh cách đọc, phép đọc, dạy kĩ năng đọc hiểu để học sinh có thể tự mình đọc văn, hiểu văn, hình thành năng lực đọc chủ động, sáng tạo, đọc có phương pháp, có kĩ năng để học sinh có thể đọc hiểu bất cứ văn bản nào cùng loại” và “Dạy học theo tinh thần như vậy tức là nhấn mạnh yêu cầu giáo dục đào tạo trí năng, phát triển năng lực, kĩ năng văn cho học sinh chứ không chỉ coi trọng tri thức” [16; tr.2]. Do đó, theo tác giả, nếu chúng ta muốn hình thành kĩ năng đọc hiểu tác phẩm văn chương nói chung và tác phẩm tự sự nói riêng cho học sinh nhất thiết phải theo nghiên cứu hệ thống kĩ năng đọc hiểu và xây dựng hệ thống câu hỏi theo cấp độ nhằm nâng cao kĩ năng đó.
Tóm lại, điểm qua một số công trình nghiên cứu cụ thể mà đề tài quan tâm, có thể nói hệ thống câu hỏi, bài tập là những công cụ và định hướng rất cần thiết để giúp học sinh tự tìm hiểu câu hỏi, bài tập là những công cụ và định hướng rất cần thiết để giúp học sinh tìm hiểu, tự rèn luyện cách tiếp cận, phân tích, bình giá tác phẩm một cách đúng hướng cả về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm văn chương. Nhìn chung, ở trên thế giới và trong nước, vấn đề đặt câu hỏi trong dạ