SKKN Bổ sung một số hình ảnh trong dạy học phần Bảo vệ cây trồng môn Công Nghệ 10 ở Trường Trung học phổ thông Bá Thước 3

SKKN Bổ sung một số hình ảnh trong dạy học phần Bảo vệ cây trồng môn Công Nghệ 10 ở Trường Trung học phổ thông Bá Thước 3

Trong dạy học nói chung, trong dạy học Công Nghệ nói riêng, vấn đề đặt ra hiện nay là cần phải đổi mới phương pháp dạy học hướng đến việc phát triển thế hệ mới năng động, sáng tạo nhằm tạo ra nguồn lực nội sinh cho mỗi con người đồng thời tạo nên động lực cho sự phát triển kinh tế - xã hội.

 Luật giáo dục, điều 24.2 đã ghi rõ: “phương pháp dạy học phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với từng đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh” [1].

 Mục đích, nội dung và phương pháp luôn có mối quan hệ biện chứng với nhau. Song song với việc nâng cao chất lượng nội dung sách giáo khoa thì việc đổi mới phương pháp dạy học là điều cần thiết. Chương trình và sách giáo khoa Công Nghệ 10 đã được triển khai đại trà trong cả nước từ năm 2006 – 2007. Trong đó yêu cầu làm việc với hình ảnh là một trong những nội dung đã được nhấn mạnh và quan tâm.

 Tuy nhiên, trên thực tế việc sử dụng hình ảnh trong dạy học môn Công Nghệ lớp 10 đã nảy sinh một số vấn đề bất cập cần có những giải pháp khắc phục để mang lại hiệu quả cao hơn.

 Thứ nhất, hình ảnh vừa làm nhiệm vụ cung cấp, định hướng tri thức vừa là phương tiện để giáo viên hướng dẫn học sinh cách học, cách khai thác tri thức. Đồng thời, tạo điều kiện cho học sinh trong quá trình học tập vừa tiếp thu được kiến thức, vừa rèn luyện được các kỹ năng và nắm vững phương pháp học tập, tạo hứng thú cho học sinh. Tuy nhiên, hình ảnh dùng để dạy học trong sách giáo khoa Công Nghệ 10 nói chung và trong phần “Bảo vệ cây trồng” nói riêng vẫn chưa đủ để có thể khai thác tốt lượng kiến thức cần truyền đạt. Vì vậy việc bổ sung hình ảnh trong dạy học Công Nghệ 10 nói chung, phần “ Bảo vệ cây trồng” nói riêng, là điều cần thiết.

 

doc 20 trang thuychi01 6204
Bạn đang xem tài liệu "SKKN Bổ sung một số hình ảnh trong dạy học phần Bảo vệ cây trồng môn Công Nghệ 10 ở Trường Trung học phổ thông Bá Thước 3", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
MỤC LỤC
TRANG
1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
	Trong dạy học nói chung, trong dạy học Công Nghệ nói riêng, vấn đề đặt ra hiện nay là cần phải đổi mới phương pháp dạy học hướng đến việc phát triển thế hệ mới năng động, sáng tạo nhằm tạo ra nguồn lực nội sinh cho mỗi con người đồng thời tạo nên động lực cho sự phát triển kinh tế - xã hội.
	Luật giáo dục, điều 24.2 đã ghi rõ: “phương pháp dạy học phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với từng đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh” [1].
	Mục đích, nội dung và phương pháp luôn có mối quan hệ biện chứng với nhau. Song song với việc nâng cao chất lượng nội dung sách giáo khoa thì việc đổi mới phương pháp dạy học là điều cần thiết. Chương trình và sách giáo khoa Công Nghệ 10 đã được triển khai đại trà trong cả nước từ năm 2006 – 2007. Trong đó yêu cầu làm việc với hình ảnh là một trong những nội dung đã được nhấn mạnh và quan tâm.
	Tuy nhiên, trên thực tế việc sử dụng hình ảnh trong dạy học môn Công Nghệ lớp 10 đã nảy sinh một số vấn đề bất cập cần có những giải pháp khắc phục để mang lại hiệu quả cao hơn.
	 Thứ nhất, hình ảnh vừa làm nhiệm vụ cung cấp, định hướng tri thức vừa là phương tiện để giáo viên hướng dẫn học sinh cách học, cách khai thác tri thức. Đồng thời, tạo điều kiện cho học sinh trong quá trình học tập vừa tiếp thu được kiến thức, vừa rèn luyện được các kỹ năng và nắm vững phương pháp học tập, tạo hứng thú cho học sinh. Tuy nhiên, hình ảnh dùng để dạy học trong sách giáo khoa Công Nghệ 10 nói chung và trong phần “Bảo vệ cây trồng” nói riêng vẫn chưa đủ để có thể khai thác tốt lượng kiến thức cần truyền đạt. Vì vậy việc bổ sung hình ảnh trong dạy học Công Nghệ 10 nói chung, phần “ Bảo vệ cây trồng” nói riêng, là điều cần thiết.
	Thứ hai, trong hình ảnh chứa đựng nhiều nguồn thông tin. Vì thế, trong xu thế đổi mới phương pháp dạy học bộ môn hiện nay, việc sử dụng hình ảnh theo hướng phát huy tính tích cực của người học là việc làm không thể thiếu. Tuy nhiên, trong thực tế giảng dạy không ít giáo viên còn lúng túng trong việc bổ sung và sử dụng hình ảnh trong quá trình dạy học. Do vậy, chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu đổi mới dạy học trong tình hình hiện nay.
	Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn đề tài: “Bổ sung một số hình ảnh trong dạy học phần Bảo vệ cây trồng môn Công Nghệ 10 ở Trường Trung học phổ thông Bá Thước 3”.
1.2. Mục đích nghiên cứu
	Đề tài này nhằm nghiên cứu quy trình bổ sung hình ảnh trong dạy học phần “ Bảo vệ cây trồng”– Công Nghệ 10 theo hướng phát huy tính tích cực trong hoạt động nhận thức của học sinh, với hai nhiệm vụ chủ yếu:
	- Nghiên cứu cơ sở khoa học của việc sử dụng hình ảnh trong dạy học Công Nghệ 10, phần “ Bảo vệ cây trồng”.
	- Bổ sung hình ảnh để tổ chức học sinh lĩnh hội tri thức trong phần “ Bảo vệ cây trồng”– Công Nghệ 10 nhằm phát huy tính tích cực của học sinh.
1.3. Đối tượng:
	Các biện pháp bổ sung hình ảnh để tổ chức học sinh lĩnh hội tri thức trong phần “Bảo vệ cây trồng”– Công nghệ 10 nhằm phát huy tính tích cực của học sinh. Áp dụng giảng dạy tại trường THPT Bá Thước 3.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
	Để thực hiện đề tài này, tôi đã sử dụng kết hợp các phương pháp sau: Phương pháp nghiên cứu lý thuyết (Nghiên cứu chủ trương, đường lối, tài liệu và các công trình nghiên cứu phương pháp; cấu trúc và nội dung chương trình Công nghệ 10); Phương pháp quan sát; Phương pháp điều tra; Phương pháp thống kê; Phương pháp tổng kết kinh nghiệm; Phương pháp đàm thoại
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lý luận 
2.1.1. Hình ảnh
2.1.1.1 Khái niệm
	Đã có nhiều công trình nghiên cứu đề cập đến khái niệm hình ảnh. Theo từ điển Tiếng Việt hình ảnh có nghĩa là hình người, vật, cảnh tượng thu được bằng khí tượng quang học (như máy ảnh) hoặc để lại ấn tượng nhất định và tái hiện được trong trí.
	Tô Xuân Giáp cho rằng: “Tranh ảnh dùng sự bố cục đường nét để biểu diễn người, địa điểm, đồ vật và các khái niệm để chỉ ra mối liên quan giữa các phần tử hay giải thích quá trình thực hiện một công việc như thế nào, cấu tạo một vật thể ra sao”[2]. Hình ảnh dạy học dùng để truyền đạt các lượng tin bằng các loại tranh, biểu đồ, sơ đồ, đồ thị
	Những dạng hình ảnh được sử dụng trong dạy học được gọi là tư liệu hình ảnh. Vậy tư liệu hình ảnh có thể được hiểu là những loại vật chất chứa đựng các hình ảnh sử dụng trong việc nghiên cứu, giảng dạy và học tập môn học, bài học hay vấn đề học tập.
	Với đặc thù của môn Công Nghệ 10 nói chung và phần Bảo vệ cây trồng nói riêng, tư liệu hình ảnh không chỉ là nguồn cung cấp thông tin mà còn là phương tiện trực quan thể hiện hình dạng, cấu trúc, đặc tính của sự vật, hiện tượng, được giáo viên và học sinh sử dụng trong quá trình dạy và học, mang lại hứng thú học tập tích cực cho học sinh nhằm nâng cao chất lượng lĩnh hội tri thức. Tư liệu hình ảnh góp phần rất lớn trong việc đổi mới phương pháp dạy học .
2.1.1.2 Vai trò của hình ảnh trong dạy học môn Công Nghệ
	Sách giáo khoa Công nghệ 10 từ khi đưa vào những hình ảnh đã đem lại những chuyển biến nhất định trong kết quả dạy và học. Nhất là trong đợt chỉnh sửa bổ sung vào năm 2006 – 2007, hình ảnh được đưa vào nhiều hơn. Thời đại ngày nay, thông tin bùng nổ với tốc độ chóng mặt, việc bổ sung, sử dụng hình ảnh phục vụ việc dạy và học là việc làm cần thiết nhằm phát huy tính chủ động, sáng tạo của người học, đưa việc học đến gần với thực tiễn sản xuất hơn. Trong dạy học môn Công Nghệ hình ảnh đã phát huy những vai trò sau:
	Một là, cập nhật, bổ sung, mở rộng kiến thức trong sách giáo khoa:
	Do nguyên tắc “sách giáo khoa phải ngắn gọn, nội dung phải súc tích” nên nội dung các bài học không thể trình bày một cách chi tiết cho người học nghiên cứu. Hơn nữa, sách giáo khoa được thiết kế trong một giai đoạn phát triển kinh tế, xã hội xác định và sử dụng trong một thời gian nhất định, vì vậy không thể cập nhật hết những nội dung kiến thức, mang tính thời sự, tính thực tiễn sản xuất ở địa phương hay những thông tin kiến thức đặc trưng của các vùng miền. Do đó, trong tổ chức dạy học, tôi phải bổ sung hình ảnh để cập nhật, bổ sung, mở rộng kiến thức trong sách giáo khoa.
	Hai là, củng cố, hoàn thiện kiến thức:
	Nội dung sách giáo khoa Công Nghệ 10 nói chung và phần “ Bảo vệ cây trồng” nói riêng được thiết kế dựa trên tính nguyên lý của quy trình kỹ thuật, do đó, mang tính chất chung cho mọi vùng miền và cho nhiều đối tượng. Trong tổ chức dạy học, tôi phải sử dụng hình ảnh cho học sinh nghiên cứu ở các đối tượng cụ thể nhằm củng cố thêm kiến thức nguyên lý và vận dụng kiến thức nguyên lý trong thực tế sản xuất ở địa phương.
	Ba là, góp phần đa dạng hoá phương tiện và đổi mới phương pháp dạy học:
	Trong dạy học Công Nghệ 10 nói chung và dạy học phần “ Bảo vệ cây trồng” nói riêng, sử dụng các loại hình ảnh ngoài sách giáo khoa và các kênh hình trong sách giáo khoa đã góp phần làm phong phú thêm phương tiện để giáo viên tổ chức quá trình dạy học. Không những thế việc sử dụng nhiều dạng hình ảnh đã góp phần thay đổi hình thức tổ chức của bài lên lớp và thay đổi hoạt động của thầy và trò trong quá trình tổ chức dạy học: Giáo viên không mất thời gian cung cấp kiến thức, mà kiến thức đã có sẵn trong hình ảnh, do đó giáo viên có nhiều thời gian hơn để hướng dẫn, tổ chức học sinh học tập; Học sinh không chép bài dạy của giáo viên mà tăng cường hoạt động tìm tòi, thảo luậnChính vì vậy, sử dụng hình ảnh trong dạy học Công Nghệ 10 nói chung và phần “Bảo vệ cây trồng” nói riêng phát huy được tính sáng tạo, tích cực trong học tập của học sinh.
	Bốn là, góp phần gây hứng thú học tập cho học sinh:
	Trong dạy học việc gây hứng thú học tập cho học sinh là một trong những biện pháp tích cực để nâng cao hiệu quả tiếp thu kiến thức. Với hệ thống hình ảnh có nhiều ảnh đẹp, sống động chứa nhiều thông tin bổ ích sẽ gây hứng thú học tập cho học sinh, giúp học sinh chủ động trong tư duy, sáng tạo trong học tập và làm không khí lớp học trở nên sôi nổi, vui vẻ, chất lượng giờ học được nâng cao.
	Năm là, kiểm tra kết quả học tập của học sinh:
	Ngoài những vai trò trên, tư liệu có thể dùng để kiểm tra, đánh giá kỹ năng phân tích, tổng hợp, kỹ năng vận dụng kiến thức lý luận vào thực tiễn sản xuất
2.1.1.3. Các loại tư liệu hình ảnh trong dạy học
	Như trên đã phân tích, hình ảnh dạy học là các dạng vật chất được sử dụng trong dạy học. Tuỳ theo tính chất, đặc điểm và cách sử dụng của các vật chất mà hình ảnh trong dạy học được chia ra các loại khác nhau.
	- Sơ đồ, biểu đồ.
	- Hình vẽ, ảnh chụp.
	- Mô hình mô phỏng.
	Trong dạy học phần Bảo vệ cây trồng – Công nghệ 10, tư liệu hình ảnh được thu thập dưới nhiều dạng khác nhau, từ nhiều nguồn khác nhau.
	- Giáo viên tự thiết kế trên các phần mềm thông dụng.
	- Thu thập từ máy scan, máy ảnh kỹ thuật số, mạng internet
	- Từ các nguồn phim tư liệu, phim phổ biến kỹ thuật cho nông dân.
	- Cho học sinh thăm quan thực tế cơ sở sản xuất và tự lưu lại cho mình những hình ảnh cần thiết. 
	Từ các nguồn hình ảnh này, giáo viên có thể biên tập lại theo những ý đồ sư phạm, phù hợp với nội dung bài học.
2.1.2. Mục tiêu và nội dung phần bảo vệ cây trồng
2.1.2.1. Mục tiêu sau khi học xong phần “Bảo vệ cây trồng”
2.1.2.1.1. Về kiến thức cần nắm
	- Biết các nguồn sâu bệnh hại và các biện pháp ngăn ngừa hạn chế tối ưu nhất.
	- Biết được điều kiện khí hậu đất đai phù hợp cho sự phát sinh, phát triển của một số loại sâu bệnh hai từ đó đưa ra biện pháp phòng trừ.
	- Biết được các điều kiện để sâu bệnh có thể phát triển thành dịch từ đó đưa ra các biện pháp ngăn ngừa và dập dịch.
	- Nhận biết được một số loại sâu bệnh hại lúa chủ yếu.
	- Nêu được khai niện, và nguyên lý cơ bản phòng trừ tổng hợp dichi hại cây trồng.
	- Biết được các biện pháp phòng trừ dịch hại chủ yếu, nêu được ưu điểm và hạn chế của từng biện pháp phòng trừ. 
	- Biết được, trình diễn được cách pha chế dung dịch booc đô phòng trừ nấm hại.
	- Nêu được, giải thích được những ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học bảo vệ thực vật đến quần thể sinh vật và môi trường.
	- Biết được các biện pháp hạn chế những ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học bảo vệ thực vật đến quần thể sinh vật và môi trường.
	- Biết được một số chế phẩm sinh học bảo vệ thực vật và giải thích được vì sao chế phẩm sinh học bảo vệ thực vật sẽ thay thế thuốc hoa học bảo vệ thực vật trong tương lai.
2.1.2.1.2. Về kỹ năng
	- Phát triển năng lực tư duy logic qua mối quan hệ từ: Nguồn sâu bệnh, điều kiện để sâu bệnh phát triển, điều kiện để sâu bệnh hại phát triển thành dịch và biện phát ngăn ngừa dịch hại.
	- Phát triển kỹ năng so sánh qua nhận biết một số loại sâu bệnh hại lúa.
	- Thực hiện đúng kỹ thuật của từng bước trong quá trình pha chế dung dịch booc đô trừ nấm hại.
	- Phát triển kỹ năng phân tích qua từng biện pháp phòng trừ trong phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng.
	- Bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe cho bản than và những người xung quanh khi tìm hiểu ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học bảo vệ thực vật đến quần thể sinh vật và mội trường. 
	- Phát triển khả năng phân tích qua việc tìm ra những nội dung cơ bản khi nghiên cứu mỗi loại chế phẩm sinh hoc trừ sâu. Qua ứng dụng trong sản xuất một số chế phẩm vi sinh học trừ sâu.
2.1.2.1.3. Về ý thức, thái độ
	- Thấy được sâu bệnh là kẻ thù của nhà nông.
	- Có ý thức và thái độ làm việc khoa học, chính xác.
	- Có ý thức bảo vệ môi trường trong phòng trừ dịch hại cây trồng và sử dụng thuốc hóa học bảo vệ thực vật.
	- Có ý thức góp phần cùng gia đình bảo vệ hợp lý cây trồng để nâng cao hiệu quả trong sản xuất .
	- Hình thành ý thức lao động có khoa học trong sản xuất nông nghiệp.
2.1.2.2. Nội dung
	Kiến thức đại cương phần “Bảo vệ cây trồng” bao gồm các nội dung cơ bản sau.
	Bài: “Điều kiện phát sinh, phát triển của sâu bệnh hại cây trồng” bao gồm - nguồn sâu, bệnh hại, điều kiện khí hậu đất đai, điều kiện về giống cây trồng và chế độ chăm sóc ảnh hưởng đến sự phát sinh, phát triển sâu bệnh hại và các điều kiên để sâu bệnh hại phát triển thành dịch.
	Bài: Thực hành "Nhận biết một số loại sâu bệnh hại lúa" bao gồm: Đặc điểm gây hại, đặc điểm hình thái của một số loại sâu hại lúa, đặc điểm gây bệnh, vết bệnh của một số loại bệnh hại lúa.
	Bài: "phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng" gồm: khái niệm, nguyên lý cơ bản, các biện pháp chủ yếu phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng.
	Bài: “Thực hành pha chế dung dịch booc đô phòng trừ nấm hại”.
	Bài: “Ảnh hưởng của thuốc hóa học bảo vệ thực vật đến quần thể sinh vật và môi trường” bao gồm: Ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học bảo vệ thực vật đến quần thể sinh vật, ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học bảo vệ thực vật đến môi trường, biện pháp hạn chế những ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học bảo vệ thực vật.
	Bài: “Ứng dụng công nghệ vi sinh trong sản xuất chế phẩm bảo vệ thực vật” bao gồm: Chế phẩm vi khuẩn trừ sâu, chế phẩm vi rút trừ sâu, chế phẩm nấm trừ sâu.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
Một thực tế đáng buồn là trong các trường THPT hiện nay, các môn học không thi tốt nghiệp nói chung, môn Công nghệ nói riêng đang rơi vào tình trạng sa sút. Phần lớn học sinh có tâm lí ngại học bộ môn này, thậm chí không thích, có học cũng chỉ là bắt buộc và hiệu quả chưa cao. 
Tại sao lại có thực tế đó? Vì các em cho rằng đây là môn học ít liên quan đến việc thi tốt nghiệp và xét tuyển vào đại học và cũng ít có cơ hội trong lựa chọn ngành nghề. Và chúng ta không thể phủ nhận một nguyên nhân nữa là do tình trạng một bộ phận giáo viên chưa thực sự tâm huyết, chưa chịu khó tìm tòi, học hỏi, chưa có sự đổi mới phương pháp, không hoặc ít có sự tìm kiếm, bổ sung tư liệu dạy học mới.
Trong quá trình giảng dạy bộ môn Ngữ văn tại trường THPT Bá Thước 3, tôi thấy có những thuận lợi và khó khăn sau: 
2.2.1. Thuận lợi
2.2.1.1.Về phía giáo viên
Giáo viên tuổi đời còn trẻ, nhiệt tình và có trách nhiệm trong công tác giảng dạy, sử dụng thành thạo công nghệ thông tin, có ý thức đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh thông qua các phương tiện, đồ dùng dạy học.
2.2.1.2. Về phía học sinh
Đa số học sinh của trường đều ngoan, biết nghe lời thầy cô. Trong các lớp có một số em chú ý nghe giảng, tích cực trong học tập, khi giao bài tập về nhà các em làm bài đầy đủ.
2.2.2. Khó khăn
2.2.2.1. Đối với giáo viên
	Hình ảnh trong sách giáo khoa Công nghệ 10 hiện hành đã có nhưng chưa đủ, chỉ mang tính chất minh họa cho bài học. Ở phần "bảo vệ cây trồng” - Công nghệ 10 mới chỉ có 12 hình với chức năng chính là:
	- Minh họa vết bệnh của một số loại sâu bệnh, hình ảnh ổ dịch trên đồng ruộng.
	- Cung cấp thông tin đặc điểm hình thái của một số loại sâu hại lúa, minh họa vết bệnh của một số loại bệnh để học sinh có thể dễ dàng phân biệt chúng.
	- Giới thiệu cho học sinh một số sinh vật có ích trên đồng ruộng.
	- Giúp học sinh thực hiện đúng quy trình pha chế dung dịch booc đô và kiểm tra chất lượng đúng.
	Thiếu đi những hình ảnh cần thiết sẽ khiến cho hoạt động giảng dạy của giáo viên trở nên khó khăn, thiếu trực quan sinh động, không tạo được không khí sôi nổi và hứng thú đối với người học.
2.2.2.2. Về phía học sinh
- Học sinh của nhà trường phần lớn sống ở các thôn xã vùng cao, vùng kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, điều kiện học tập (nhất là phương tiện và đồ dùng học tập) của các em còn thiếu thốn.
- Việc xác định động cơ học tập của một bộ phận học sinh chưa đúng đắn.
- Học sinh người dân tộc thiểu số chiếm tỉ lệ cao trong tổng số học sinh toàn trường (dân tộc Thái chiếm 98%), khả năng nhận thức của các em chưa cao, đại đa số học sinh còn rụt rè, thụ động, chưa tích cực trong học tập, ít học bài cũ, làm bài tập và chuẩn bị bài mới ở nhà. Phần lớn học sinh chưa quen với phương pháp học tập mới, còn lúng túng trong việc sử dụng các phương tiện học tập.
2.3. Bổ sung hình ảnh trong dạy học phần “bao vệ cây trồng” môn Công nghệ 10 ở trường THPT Bá Thước 3
2.3.1. Nguyên tắc bổ sung hình ảnh
	Hình ảnh bổ sung phục vụ cho mục đích nghiên cứu, giảng dạy và học tập, do đó khi bổ sung hình ảnh cần phải đảm bảo các nguyên tắc sau.
2.3.1.1. Bám sát mục tiêu dạy học
	Mục tiêu dạy học được hiểu là cái đích và yêu cầu phải đạt được của quá trình dạy học. Đó là các phẩm chất của học sinh về kiến thức, kỹ năng, thái độ. Các hình ảnh được bổ sung cho quá trình dạy học phải hướng vào mục tiêu bài học. Tiến trình tổ chức học sinh khai thác hình ảnh đồng thời là quá trình thực hiện mục tiêu bài học đã đề ra.
2.3.1.2. Nguyên tắc khoa học
	Trong dạy học, sử dụng hình ảnh là điều cần thiết, tuy nhiên hình ảnh dạy học phải được xây dựng trên mối quan hệ giữa các thành tố của quá trình dạy học; nội dung thông tin trong hình ảnh phải chính xác, rõ ràng, phản ánh nội dung bài học và phù hợp với trình độ nhận thức của học sinh.
2.3.1.3. Nguyên tắc sư phạm
	Hình ảnh được bổ sung để phục vụ cho quá trình dạy học, do đó thông tin của hình ảnh phải ngắn gọn, súc tích, hình ảnh phải rõ ràng, phù hợp với ý đồ sư phạm.
2.3.1.4. Đảm bảo phát huy tính tích cực của học sinh
	Ngày nay, việc dạy học không dừng lại ở dạy kiến thức mà quan trọng hơn là dạy cách học cho học sinh để các em tự chiếm lĩnh tri thức, hình thành năng lực tự học, tự nghiên cứu suốt đời, từ đó trở thành con người tự chủ, năng động.
	Do đó phải đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh. Để phát huy tính tích cực thì hình ảnh bổ sung phải súc tích, rõ ràng, phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi học sinh.
2.3.1.5. Đảm bảo tính hệ thống 
	Nội dung môn học Công nghệ nói chung và phần “bảo vệ cây trồng” nói riêng luôn được biên soạn một cách có hệ thống, thể hiện qua từng bài, từng chương, từng phần và toàn bộ chương trình. Tính hệ thống đó không chỉ được quy định bởi chính nội dung khoa học, phản ánh đối tượng khách quan có mang tính hệ thống mà còn bởi tính logic trong hệ thống tư duy của học sinh. Do đó hình ảnh được bổ sung cũng phải sắp xếp theo logic hệ thống chặt chẽ, sao cho lời giải của hình ảnh là cơ sở cho việc tìm tòi giải đáp của hình ảnh. Chính yếu tố này đã khuyến khích khả năng tư duy, suy diễn của người học.
2.3.1.6. Đảm bảo tính thực tiễn
	Nguyên tắc này xuất phát từ nguyên lý giáo dục: “Học đi đôi với hành”, “lý luận gắn với thực tiễn” và đặc điểm của bộ môn Công nghệ là một môn khoa học thực nghiệm. Do đó, hình ảnh được bổ sung phải có tính thực tiễn cao, giúp học sinh liên hệ, sử dụng kiến thức đã học vào cuộc sống.
2.3.2. Cơ sở bổ sung hình ảnh 
	Khi bổ sung hình ảnh để dạy học phần “bảo vệ cây trồng” theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh, cần dựa trên các cơ sở chủ yếu sau:
	Một là, dựa vào mục tiêu dạy học của phần “bảo vệ cây trồng" – Công nghệ 10.
	Hai là, dựa vào nguyên tắc, mục tiêu biên soạn sách giáo khoa mới của bộ giáo dục và đào tạo là giảm thông báo kiến thức, tăng lượng hình ảnh.
	Ba là, dựa vào cách trình bày nội dung sách giáo khoa theo hướng gợi mở, nêu vấn đề, cung cấp thông tin qua hình ảnh. Cơ sở này đã tạo thuận lợi cho giáo viên bổ sung hình ảnh để tổ chức học sinh lĩnh hội tri thức.
	Bốn là, dựa vào chức năng của hình ảnh: Hình ảnh có chức năng kép là vừa minh hoạ kiến thức, vừa chứa đựng nguồn kiến thức mới.
	Năm là, dựa vào trình độ nhận thức của học sinh: Nhìn chung trình độ nhận thức của học sinh lớp 10 đã hình thành và phát triển. Cùng với đặc điểm tâm lý lứa tuổi các em rất hứng thú khi tự mình khám phá kiến thức từ hình ảnh. Đây là điều kiện thuận lợi để bổ sung hình ảnh theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh.
2.3.3. Quy trình bổ sung hệ thống hình ảnh
	Trong dạy học phần “bảo vệ cây trồng" – Công nghệ 10, hệ thống hình ảnh được bổ sung theo các bước sau:
2.3.3.1. Nghiên cứu bài dạy giáo khoa
	Trong các môn học ở trường THPT, sách giáo khoa được xem như là “pháp lệnh”, là “kim chỉ nam” là nền tảng nội dung để giáo viên và học sinh đồng thời tác động trong quá trình tổ chức dạy học để tổ chức, hướng dẫn hay lĩnh hội tri thức. Nghiên cứu bài dạy trong sách giáo khoa, giáo viên sẽ xác định được những kiến thức cơ bản; n

Tài liệu đính kèm:

  • docskkn_bo_sung_mot_so_hinh_anh_trong_day_hoc_phan_bao_ve_cay_t.doc