Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp dạy một tiết luyện tập toán

 PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO THÀNH PHỐ VĨNH YÊN
 TRƯỜNG THCS KHAI QUANG
 BÁO CÁO KẾT QUẢ
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 “PHƯƠNG PHÁP DẠY MỘT TIẾT LUYỆN TẬP TOÁN”
Môn: Toán
Tổ bộ môn: K.H.T.N
Mã: 30
Người thực hiện: Nguyễn Thị Thoa
Điện thoại: 0985 873 613. Email: thoathcskhaiquang@ gmail.com.vn
 Tháng 4 năm 2013
 1 IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
 - Phương pháp điều tra
 - Phương pháp quan sát
 - Phương pháp phân tích
I. CÁC TỪ VIẾT TẮT
 HS: Học sinh
 GV: Giáo viên
 THCS: Trung học cơ sở
 BT: Bài tập
 LT: Lý thuyết
 VD: Ví dụ
 SGK: Sách giáo khoa
 SBT: Sách bài tập
 HSG: Học sinh giỏi
 3 - Tiết luyện tập có mục đích rõ ràng hơn tiết bài tập.
 - Trong tiết luyện tập, phần nào GV được tự do hơn trong việc chọn nội dung 
 dạy học so với tiết lý thuyết, sao cho đạt được mục đích yêu cầu đề ra.
 2) Mục tiêu chung của tiết luyện tập
2.1. Kiến thức: 
Hoàn thiện hoặc nâng cao ở mức độ phổ thông cho phép đối với phần lý thuyết của tiết 
học trước, thông qua một hệ thống bài tập đã được sắp xếp hợp lý theo kế hoạch lên lớp.
2.2. Kĩ năng: 
 Rèn luyện cho HS các kỹ năng, thuật toán hoặc nguyên tắc giải toán dựa trên cơ sở nội 
dung lý thuyết đã học và phù hợp với trình độ tiếp thu của đại đa số HS, thông qua hệ 
thống bài tập đã được sắp xếp .
2.3. Thái độ:
 Thông qua phương pháp và nội dung của tiết học rèn luyện cho HS nề nếp làm việc có 
 tính khoa học, học tập tích cực chủ động và sáng tạo. Phương pháp tư duy và các thao 
 tác tư duy cần thiết. 
 * Lưu ý: Tùy theo yêu cầu của từng tiết luyện tập mà GV đưa ra yêu cầu nào là trọng 
 tâm và mức độ cụ thể của từng yêu cầu. 
Tùy theo đặc điểm của các phân môn: đại số, hình học.
 VD: Ở các tiết luyện tập phần số học và đại số chủ yếu rèn cho HS kĩ năng tính 
toán, một số thuật toán, nhưng riêng những bài toán đố, bài tập có lời văn thì yêu cầu kĩ 
năng tính toán không phải là trọng tâm mà ở đây rèn luyện cho HS kĩ năng phân tích bài 
toán, biết chuyển đổi từ ngôn ngữ văn viết sang ngôn ngữ toán học.
 VD: Ở phần hình học, kĩ năng tính toán không phải là chủ yếu mà chủ yếu rèn 
luyện phương pháp tư duy, cung cấp cho HS một lời giải của một bài toán cụ thể.
 3) Các phương án thể hiện tiết luyện tập
3.1 Phương án 1
* Bước 1: 
 Nhắc lại một cách có hệ thống các nội dung lý thuyết đã học, chú ý đến phương pháp 
 giải các dạng toán.
 Sau đó giáo viên có thể mở rộng phần lý thuyết ở mức độ phổ thông nếu cần thiết.
 * Giáo viên nên thể hiện thông qua phần kiểm tra bài cũ đầu tiết học. 
* Bước 2: 
 - Cho học sinh trình bày lời giải các bài tập đã làm ở nhà mà GV đã qui định. Mục 
 đích: + Kiểm tra sự vận dụng lý thuyết trong việc giải các bài tập.
 + Kiểm tra kỹ năng: tính toán, diễn đạt bằng ngôn ngữ, ký hiệu, cách trình 
 bày lời giải của HS. 
 - Sau đó cho HS của lớp nhận xét ưu khuyết điểm trong lời giải, đánh giá đúng sai, 
 hoặc đưa ra cách giải khác hay hơn.
 * Lưu ý: GV cần chốt lại vấn đề theo nội dung sau:
 5 4) Quy trình soạn bài
 4.1 Nghiên cứu tài liệu:
 -Trước hết phải nghiên cứu lại phần lý thuyết mà HS được học. Qua đó phải xác định 
kiến thức nào là kiến thức cơ bản, trọng tâm, kiến thức nào nâng cao, mở rộng cho phép.
 -Tiếp theo là nghiên cứu các bài tập trong SGK, SBT trả lời được các câu hỏi:
 +) Cách giải từng bài toán như thế nào?
 +) Có thể có bao nhiêu cách giải bài toán này.
 +) Cách giải nào là thường gặp? Cách giải nào là cơ bản?
 +) Ý đồ của tác giả đưa ra bài toán này để làm gì ?
 +) Mục tiêu và tác dụng của từng bài tập như thế nào?
 Nghiên cứu sách tham khảo, sách giáo viên kỹ sau đó tập trung xây dựng nội dung 
tiết luyện tập và phương pháp luyện tập.
 4.2 Nội dung bài soạn: Nên làm nổi bật
 4.2.1 Mục tiêu của tiết luyện tập.
 4.2.2 Cấu trúc tiết luyện tập:
 Bước 1: Chữa các bài tập cũ kỳ trước.
 - Số lượng bài tập, dự kiến thời gian.
 - Chốt lại vấn đề gì qua các bài tập này ?
 Bước 2: Cho học sinh làm bài tập mới. 
 ( Chọn trong SGK, SBT hay GV soạn ra.)
 - Số lượng bài tập, dự kiến thời gian.
 - Bài tập đưa ra có dụng ý gì ?
 - Chốt lại những vấn đề gì về bài tập?
 Bước 3: Hướng dẫn HS học bài, làm bài ở nhà sau tiết luyện tập.
 - Hệ thống các bài tập cho về nhà làm. (Chọn trong SGK, SBT hay GV soạn ra).
 - Gợi ý gì đối với từng bài tập cho HS yếu, HS khá giỏi?
 4.2.3 Thực hiện nội dung đã nêu ở trên trong tiết luyện tập.
 Tiến trình được thực hiện trên lớp thế nào để phát huy được tính tích cực chủ 
động sáng tạo của học sinh theo tinh thần đổi mới phương pháp dạy học.
 7 Phần 3. KẾT LUẬN
 I. KẾT LUẬN
 Muốn dạy bài luyện tập được tốt, người GV phải nắm vững kiến thức, kĩ năng, 
phương pháp giảng dạy đổi mới phù hợp với đặc trưng bộ môn. Có sự sáng tạo linh hoạt 
trong từng trường hợp cụ thể. Bên cạnh đó cần có lòng nhiệt tình, sự quan tâm tới mọi 
đối tượng HS nhất là những HS học còn yếu, kiểm tra thường xuyên bằng nhiều hình 
thức, bồi dưỡng thêm cho HS khá giỏi những bài tập nâng cao để các em có cơ hội dự 
thi HSG các cấp đạt kết quả. Bằng sự say mê nghề nghiệp và mong muốn HS yêu thích 
học tập môn toán tôi đã tìm ra cách thức giảng dạy bộ môn có hiệu quả, giúp các em tiếp 
thu bài dễ dàng hơn, có kiến thức kĩ năng nhất định để giải bài tập. Tôi thấy phần nào 
mình đã có những thành công song vẫn còn nhiều hạn chế, tôi kính mong các cấp lãnh 
đạo, các bạn bè đồng nghiệp góp ý bổ sung thêm để đạt được kết quả tốt hơn nữa góp 
phần năng cao chất lượng dạy và học của nhà trường. Tôi xin chân thành cảm ơn.
 II. ĐỀ XUẤT
* Với GV dạy bộ môn:
- Đừng biến tiết luyện tập thành tiết chữa bài tập. Tiết luyện tập phải là tiết dạy cách suy 
nghĩ giải toán
- Đừng quá đưa nhiều bài tập trong tiết luyện tập. Nên chọn một số lượng bài vừa đủ để 
có điều kiện khắc sâu kiến thức được vận dụng và phát triển các năng lực tư duy cần 
thiết trong giải Toán
- Nên sắp xếp các bài tập thành một chùm bài có liên quan với nhau.
- Trong tiết luyện tập có bài giải chi tiết, có bài giải vắn tắt.
- Hãy để cho HS có thời gian làm quen với bài toán, nghiên cứu tìm tòi lời giải bài toán 
và để HS hưởng niềm vui khi tự mình tìm ra chìa khóa lời giải.
 Có như vậy mới phần nào phát huy được tính chủ động, tích cực sáng tạo của HS. 
Phân tích những sai lầm của HS với thái độ nhẹ nhàng, nghiêm túc.
* Với nhà trường: Cần qua tâm hơn đến chất lượng đầu vào.
* Với Phòng giáo dục và đào tạo: Mở các chuyên đề để chúng tôi có điều kiện trao 
đổi và học hỏi thêm.
 Vĩnh Yên, ngày 18/04/2013
 Người thực hiện
 Nguyễn Thị Thoa
 9 MỤC LỤC
Phần Tên đề mục Trang
Phần 1 II. Lý do chọn đề tài 2
Mở đầu III. Mục đích nghiên cứu 3
 IV. Đối tượng – Phạm vi – Thời gian nghiên cứu
 V. Phương pháp nghiên cứu
 VI. Các từ viết tắt
Phần 2 II. Cơ sở khoa học
Nội dung 2) Cơ sở lí luận
 3) Cơ sở thực tiễn
 II. Nội dung
 1) Vị trí của tiết luyện tập
 2) Mục tiêu chung của tiết luyện tập
 3) Các phương án thể hiện tiết luyện tập
 4) Quy trình soạn bài
 III. Kết quả thực nghiệm
Phần 3 II. Kết luận
Kết luận III. Đề xuất
 11