Sáng kiến kinh nghiệm Dạy và học Công nghệ 10 thông qua tổ chức các hoạt động trải nghiệm

 MỤC LỤC
 1. LỜI GIỚI THIỆU..............................................................................................1
 1.1. Lí do chọn sáng kiến ...................................................................................1
 1.2. Mục đích nghiên cứu...................................................................................3
 1.3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu ..................................................................3
 1.4. Phương pháp nghiên cứu.............................................................................3
 1.5. Ý nghĩa của giải pháp..................................................................................3
 1.6. Điểm mới – tính sáng tạo của sáng kiến kinh nghiệm ................................4
 2. TÊN SÁNG KIẾN.............................................................................................4
 3. TÁC GIẢ SÁNG KIẾN ....................................................................................4
 4. CHỦ ĐẦU TƯ SÁNG KIẾN............................................................................4
 5. LĨNH VỰC ÁP DỤNG SÁNG KIẾN...............................................................4
6. NGÀY SÁNG KIẾN ĐƯỢC ÁP DỤNG LẦN ĐẦU............................5
 7. MÔ TẢ BẢN CHẤT CỦA SÁNG KIẾN .........................................................5
 7.1. Cơ sở lí luận ................................................................................................5
 7.2. Cơ sở thực tiễn ............................................................................................8
 7.2.1. Thực trạng việc dạy và học Công nghệ 10 ở trường............................8
 7.2.2. Nguyên nhân của thực trạng ................................................................8
 7.3. Những thuận lợi – khó khăn khi thiết kế, tổ chức các HĐTN.....................9
 7.3.1. Thuận lợi...............................................................................................9
 7.3.2. Khó khăn...............................................................................................9
 7.4. Thiết kế kế hoạch dạy học trải nhiệm .......................................................10
 7 5. Các hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm trong môn học Công nghệ 10 . 11
 7.5.1. Học Công nghệ thông hoạt động trải nghiệm trong lớp học, ............11
 7.5.2. Học Công nghệ thông qua hoạt động trải nghiệm trong nhà.............11
 7.5.3. Học Công nghệ thông qua hoạt động trải nghiệm bên ngoài ............11
 8. NHỮNG THÔNG TIN CẦN ĐƯỢC BẢO MẬT ..........................................14
 9. CÁC ĐIỀU KIỆN CẦN THIẾT ĐỂ ÁP DỤNG SÁNG KIẾN ......................14
 10. ĐÁNH GIÁ LỢI ÍCH THU ĐƯỢC DO ÁP DỤNG SÁNG KIẾN ..............15
 10.1. Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến..................15
 10.1.1. Định tính...........................................................................................15
 10.1.2. Định lượng.......................................................................................16
 10.2. Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến, cá nhân.......................17
 10.3. Kết luận...................................................................................................17 DANH MỤC CÁC TỪ - CỤM TỪ VIẾT TẮT
 STT Từ viết tắt Nội dung
 1 ĐC Đối chứng
 2 GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo
 3 GV Giáo viên
 4 HS Học sinh
 5 HĐTN Hoạt động trải nghiệm
 6 SKKN Sáng kiến kinh nghiệm
 7 THPT Trung học phổ thông
 8 TN Thực nghiệm
 9 PPDH Phương pháp dạy học
 DANH MỤC BẢNG
 Trang
Bảng 10.1. Bảng tổng hợp phân phối điểm phảy của học sinh.........................16
Bảng 10.2. Bảng phân phối tần xuất điểm phảy của học sinh...........................16
 DANH MỤC HÌNH
 Trang
Hình 7.1. Kim tự tháp về khả năng ghi nhớ của Edgar Dale...............................5
Hình 7.2. Chu trình học qua trải nghiệm.............................................................7
Hình 10.1. Biểu đồ tỷ lệ phân phối tần suất điểm phảy giữa lớp TN và ĐC......16 Trong Chương trình giáo dục phổ thông mới, hoạt động trải nghiệm đã 
được xây dựng để trở thành một môn học bắt buộc và giữ vai trò quan trọng 
trong giáo dục. Hoạt động này giúp học sinh có nhiều cơ hội trải nghiệm để vận 
dụng những kiến thức lí thuyết đã học được vào thực tiễn cuộc sống từ đó hình 
thành năng lực giải quyết các vấn đề thực tiễn cũng như phát huy tiềm năng sáng 
tạo của bản thân.
 Bản thân tôi là một nhà giáo đã tham gia giảng dạy một thời gian nhất 
định và thấy rằng: Đổi mới PPDH là một chủ trương đúng đắn, phù hợp với tiến 
trình đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng sự mong đợi bấy lâu 
nay của nhiều GV tâm huyết với nghề, giúp học sinh chủ động học tập và sáng 
tạo.
 Là giáo viên giảng dạy bộ môn Công nghệ 10 tôi tự thấy: Đây là môn học 
rất cần thiết cho cuộc sống hàng ngày của các em, vì nội dung môn học cung cấp 
cho các em những kiến thức cơ bản về trồng trọt - chăn nuôi - bảo quản - chế 
biến các sản phẩm của gia đình, địa phương, đồng thời giúp các em có thể định 
hướng nghề nghiệp trong tương lai. Tuy nhiên, nếu người giáo viên không có 
những phương pháp truyền thụ mới, sáng tạo, phát huy tính tích cực học tập ở 
học sinh thì dễ gây nhàm chán, đơn điệu cho học sinh. Đặc biệt với tâm lí, đây là 
môn học không thi tốt nghiệp thì các em càng ít hứng thú và coi nhẹ việc học 
môn này.
 Với tinh thần cầu thị của bản thân về việc tìm kiếm các phương pháp dạy 
học mới, sáng tạo, tạo được hứng thú cho người học, để mỗi giờ học Công nghệ 
đều là những tiết học hấp dẫn học sinh, tôi đã mạnh dạn tìm hiểu về phương 
pháp học tập thông qua tổ chức các hoạt động trải nghiệm và thấy rằng: Phương 
pháp này đã được áp dụng ở một số nơi và ở một số môn học nhất định, nhưng 
trên địa bàn huyện Yên Lạc và đặc biệt là môn học Công nghệ 10 thì chưa có 
một đề tài sáng kiến kinh nghiệm nào đề cập tới việc tổ chức các hoạt động trải 
nghiệm cho học sinh trong dạy học. Chính vì vậy tôi đã đưa ra sáng kiến: ‘‘Dạy 
và học Công nghệ 10 thông qua tổ chức các hoạt động trải nghiệm’’.
 2 - Phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo trong học tập của người học, 
 góp phần phát triển tư duy của HS.
 Ý nghĩa thực tiễn:
 - Góp phần nâng cao chất lượng dạy học bộ môn Công nghệ10 tại trường.
 - HS hứng thúc học tập, vận dụng được kiến thức của môn học vào giải 
 quyết các vấn đề gặp phải trong thực tiễn đời sống.
 1.6. Điểm mới – tính sáng tạo của sáng kiến kinh nghiệm
 Tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho HS là một hình thức dạy học mới, 
 ba năm trở lại đây hoạt động này được chú trọng nhiều ở các trường THPT trên 
 địa bàn tỉnh Vĩnh phúc. Tuy nhiên để lồng ghép hoạt động trải nghiệm vào một 
 môn học cụ thể thì còn hạn chế. Chính vì vậy tôi đã sàng lọc các kiến thức có 
 trong môn học và mạnh dạn thiết kế các hoạt động trải nghiệm phù hợp với nội 
 dung của bài học, sau đó tổ chức cho HS trải nghiệm để làm sáng tỏ nội dung 
 bài học. Đây chính là lí thuyết gắn với thực tiễn, học đi đôi với hành – Là khẩu 
 hiệu mà ngành Giáo dục luôn đề ra
 2. TÊN SÁNG KIẾN
 Dạy và học Công nghệ 10 thông qua tổ chức các hoạt động trải nghiệm.
 3. TÁC GIẢ SÁNG KIẾN
 - Họ và tên: Nguyễn Thị Hương
- Địa chỉ: Trường THPT Đồng Đậu
 - Số điện thoại: 0382464728.
 - Email: nguyenthihuongcn.c3dongdau@vinhphuc.edu.vn
 4. CHỦ ĐẦU TƯ SÁNG KIẾN
 - Họ và tên: Nguyễn Thị Hương
- Địa chỉ: Trường THPT Đồng Đậu
 - Số điện thoại: 0382464728.
 - Email: nguyenthihuongcn.c3dongdau@vinhphuc.edu.vn
 5. LĨNH VỰC ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
 Sáng kiến có thể được áp dụng để thiết kế, xây dựng kế hoạch dạy học 
 các môn học và triển khai hoạt động học bằng các phương pháp dạy học tích cực 
 theo định hướng phát triển năng lực học sinh.
 4 Theo định nghĩa của Hiệp hội Giáo dục trải nghiệm quốc tế: “ Giáo dục 
trải nghiệm là một phạm trù bao hàm nhiều phương pháp. Trong đó, người dạy 
khuyến khích người học tham gia trải nghiệm thực tế, sau đó phản ánh, tổng kết 
lại để tăng cường hiểu biết, phát triển kĩ năng, định hướng các giá trị sống vfa 
phát yrieern tiềm năng bản thân, tiến tới đóng góp tích cực cho cộng đồng, xã 
hội”. [8]
 Theo John Dewey (1938): “Học tập qua trải nghiệm” xảy ra khi một 
người sau khi tham gia trải nghiệm nhìn lại và đánh giá, xác định cái gì là hữu 
ích hoặc quan trọng cần nhớ, và sử dụng những điều này để thực hiện các hoạt 
động khác trong tương lai ”. [8]
 Theo PGS – TS Đinh thị Kim Thoa: Hoạt động trải nghiệm và hoạt động trải 
nghiệm hướng nghiệp là hoạt động giáo dục do nhà giáo dục định hướng, thiết kế 
và hướng dẫn thực hiện, tạo cơ hội cho học sinh tiếp cận thực tế, thể nghiệm các cảm 
xúc tích cực, khai thác những kinh nghiệm đã có và huy động tổng hợp kiến thức, kĩ 
năng của các môn học để thực hiện những nhiệm vụ được giao hoặc giải quyết 
những vấn đề của thựctiễn đời sống nhà trường, gia đình, xã hội ,phù hợp với lứa tuổi; 
thông qua đó, chuyển hoá những kinh nghiệm đã trải qua thành tri thức mới, hiểu biết 
mới, kĩ năng mới góp phần phát huy tiềm năng sáng tạo và khả năng thích ứng với 
cuộc sống, môi trường và nghề nghiệp tương lai. [4]
 Như vậy, khi học qua hoạt động trải nghiệm người học được sử dụng toàn 
diện: trí tuệ, cảm xúc, thể chất, kỹ năng và các quan hệ xã hội trong quá trình 
tham gia, người học phải sáng tạo, tự chủ, tự ra quyết định và thỏa mãn với kết 
quả đạt được.
 6 - Học sinh có thể học các kỹ năng sống mà được sử dụng lặp đi lặp lại qua 
các bài tập, hoạt động, từ đó tăng cường khả năng ứng dụng các kỹ năng đó vào 
thực tế.
7.2. Cơ sở thực tiễn
7.2.1. Thực trạng việc dạy và học Công nghệ 10 ở trường THPT A
 - Thực trạng dạy học của giáo viên: Nhìn chung, hầu hết giáo viên đều 
ý thức được việc cần phải đổi mới, đa hạng hoá các phương pháp dạy học như 
sử dụng: Phương pháp vấn đáp tìm tòi, trực quan tìm tòi, thảo luận nhóm, ứng 
dụng công nghệ thông tin Tuy nhiên, đa phần số tiết áp dụng PPDH mới còn 
hạn chế
 - Việc học của học sinh: Hoạt động học chủ yếu của học sinh là nghe 
giảng, ghi chép. Nhiều HS chưa thực sự hợp tác khi GV áp dụng PPDH mới, đặc 
biệt với các phương pháp thảo luận, tìm tòi vì đã quen với kiểu học truyền 
thống. Một số em còn làm việc riêng trong giờ học. Từ thực tế trên dẫn đến kết 
quả học tập bộ môn chưa cao. Số học sinh giỏi chưa cao, khá và trung bình 
nhiều, yếu vẫn còn.
7.2.2. Nguyên nhân của thực trạng
 - Về phía giáo viên: Do tâm lí ngại thay đổi nên chưa chú ý sử dụng các 
phương pháp phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Mặt khác, 
việc áp dụng phương pháp dạy học mới không phải dễ bởi để dạy học phát huy 
được tính tích cực của HS đòi hỏi giáo viên phải đầu tư thời gian, trí tuệ vào 
việc soạn giáo án. Đồng thời giáo viên phải có năng lực tổ chức, điều khiển quá 
trình dạy học. Đây là khó khăn đối với giáo viên hiện nay vì ngoài kĩ năng sư 
phạm thì những kĩ năng mềm khác còn yếu.
 - Việc học của học sinh: Chưa thấy được tầm quan trọng của môn học 
trong đời sống, một số HS không tìm thấy hứng thú của môn học. Đặc biệt, với 
tâm lí đây không phải là môn học chính do không thi tốt nghiệp, không thi đại 
học. Từ đó đã hình thành nên suy nghĩ buông lỏng, thả trôi trong ý thức học tập 
của học sinh.
 8