Một số biện pháp phát huy tính tự giác ,tích cực, khơi dậy lòng đam mê ,yêu thích môn học quốc phòng của học sinh THPT

Mục lục:
Mục
Nội dung
Trang
Phần mở đầu
1.1
Lí do chọn đề tài
2
1.2
Mục đích nghiên cứu
3
1.3
Đối tượng nghiên cứu
3
1.4
Phương pháp nghiên cứu
3
Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1
Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
4
2.2
Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến
4
2.3
Các biện pháp thực hiện
5
2.4
Hiệu quả của sáng kiến
8
Kết luận và kiến nghị
3.1
Kết luận
10
3.2
Kiến nghị
10
I. Phần mở đầu.
 1.1 Lí do chọn đề tài
 	Môn học quốc phòng là một mặt của giáo dục toàn diện và cũng là môn học không thể tách dời trong sự nghiệp giáo dục của Đảng và nhà nước ta. Sự nghiệp giáo dục nói chung và giáo dục quốc phòng nói riêng đã góp phần hết sức quan trọng trong việc đào tạo thế hệ trẻ phát triển toàn diện, hoàn thiện về nhân cách, trí tuệ ,thể lực để phục vụ cho sự nghiệp CNH- HĐH đất nước ,giữ vững và tăng cường an ninh quốc phòng.
 	Trong những năm qua được sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước giáo dục quốc phòng toàn dân nói chung và giáo dục cho học sinh ,sinh viên nói riêng đã đạt được kết quả quan trọng góp phần chuẩn bị về tâm thế và tri thức cho thế hệ trẻ sẵn sàng thực hiện hai nhiệm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Thực hiện theo chỉ thị số 62 CT-TW ngày 12/02/2001 của Bộ Chính trị và nghị định số 15/2001/NĐ-CP ngày 01/5/2001 của Chính phủ về giáo dục quốc phòng. Nghành Giáo dục và Đào tạo đã phối hợp với các cơ quan hữu quan xây dựng hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về giáo dục quốc phòng, tạo hành lang pháp lí quan trọng cho quá trình phát triển môn học.
 	Từ đó môn học đã được đưa vào học chính khóa để nâng tầm quan trọng. Song trên thực tế môn học này các em còn mang tư tưởng là môn học phụ ,chưa cần quan tâm, chưa có ý thức trong việc tiếp thu bài học , hay tiếp thu bài học một cách thụ động, đối phó.
 	Nhận thức rõ được vai trò đó nên trong quá trình giảng dạy môn quốc phòng tôi luôn trăn trở mình phải làm gì ? Làm như thế nào để xóa bỏ được tư tưởng , quan niệm đó ? Nhằm giúp các em hiểu và nắm vững được các kiến thức bộ môn,để trong quá trình học các em tiếp thu kiến thức không bị nhàm chán.
 	Để thực hiện được mục đích ấy thì tôi đã không ngừng học hỏi đồng nghiệp ,bạn bè, tham khảo các tài liệu có liên quan để đưa ra các phương pháp giảng dạy hợp lí giúp các em dể tiếp thu và nắm bắt kiến thức dể dàng hơn.Từ đó khơi dậy được lòng đam mê, yêu thích và có ý thức tự giác, tích cực hơn đối với môn học quốc phòng. 
 	Phát huy tính tự giác tích cực ,tự sáng tạo của hoc sinh là một phương pháp rất tốt và phù hợp vơi sự đổi mới của nền giáo dục hiện nay đó là lấy học sinh làm trung tâm ,giáo viên là người hướng dẫn, xác định phương hướng cho các em chiếm lĩnh kiến thức môn học một cách tốt nhất.
1.2 Mục đích nghiên cứu:
 	Tôi viết sáng kiến này với mục đích giúp các em nắm vững được kiến thức môn học và phát huy được tính tự giác, tích cực để trong các tiết học sẽ không bị nhàm chán và thêm bổ ích hơn.
 	Các biện pháp phát huy tính tự giác, tích cực giúp các em khám phá và thấy được mối quan hệ giữa chúng nhằm biến các kiến thức cơ bản sẽ trở nên dể hiểu hơn, đơn giản hơn, lúc đó các em sẽ không ngại học nữa. Ngoài ra phát huy tính tự giác, tích cực của học sinh còn rèn cho các em có thói quen quan sát, suy luận logic hơn, rèn cho các em nhanh nhạy hơn khi học lí thuyết cũng như học thực hành. Từ đó kích thích được lòng ham học hỏi , khả năng sáng tạo của mỗi học sinh
1.3 Đối tượng nghiên cứu.
 	- Một số biện pháp phát huy tính tự giác ,tích cực, khơi dậy lòng đam mê ,yêu thích môn học quốc phòng của học sinh THPT.
 	-Đối tượng nghiên cứu học sinh lớp 11A1,11A2,11A8,11A9
1.4 Phương pháp nghiên cứu:
 	Thông qua đối tượng nghiên cứu dựa trên nguyên tắc phát huy tính tự giác tích cực của học sinh.
 	-Xây dựng nhu cầu và động cơ học tập của học sinh.
 	-Xây dựng cho học sinh hiểu được cơ sở khoa học của môn học.
 	-Xây dựng các phương pháp giảng dạy hợp lí, tổ chức lớp sinh động biểu dương đánh giá đúng thành tích của các em. 
II. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm.
 2.1 Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.
 	Như chúng ta đã biết: Bản chất tính tích cực của học sinh thường thể hiện qua hoạt động tự giác ,gắng sức nhằm hoàn thiện nhiệm vụ học tập và rèn luyện. Nó bắt nguồn từ một thái độ học tập tốt, sự cố gắng nắm được kiến thức ,vận động và cùng hiểu biết có liên quan , phát triển phẩm chất,thể lực và tinh thần....nhất định phải khắc phục được khó khăn trên con đường đó. Tính tự lập ở đây là một trong những hình thức cao nhất của tính tích cực biểu hiện qua hoạt động hăng hái để tự giải quyết những nhiệm vụ do kích thích nội tâm của từng người tạo nên. [1]
 	Hơn nữa chúng ta thấy rằng, hiệu quả của qua trình sư phạm phần lớn phụ thuộc vào bản thân của người được giáo dục có thái độ tự giác và tích cực như thế nào đối với công việc của mình. Việc hiểu được bản chất các nhiệm vụ cũng như cách thực hiện với sự quan tâm ,tích cực sẽ giúp học sinh học nhanh , tốt hơn nâng cao hiệu quả giáo dục , tạo điều kiện sử dụng sáng tạo các kiến thức , kỹ năng , kỹ xảo vào cuộc sống.[1]
 	Dựa trên những cơ sở lí luận của tính tự giác ,tích cực trên tôi đã đưa ra các biện pháp giảng dạy hợp lí phù hợp với từng đối tượng học sinh nhằm phát huy tối đa tính tự giác, tích cực ,khơi dậy lòng đam mê yêu thích môn học trong mỗi học sinh.
2.2 Thực trạng của vấn đề.
2.2.1 Thực trạng.
 	Trong những năm qua công tác giảng dạy môn quốc phòng ở trườngTHPT Lê Hoàn đã đạt được những thành tích đáng kể đối với học sinh giỏi tỉnh song đối với chất lượng đại trà thì học sinh còn đạt điểm trung bình và yếu chiếm đa số. Nguyên nhân là do tư tưởng chủ quan của đa số học sinh còn xem nhẹ, coi môn học này là môn học phụ nên chưa quan tâm ,chưa có ý thức tự giác tích cực trong việc chuẩn bị bài cũng như trong các giờ học.Vì vậy mà trong khi thực hiện đề tài này tôi gặp một số khó khăn như:
 	-Trong quá trình giảng dạy các em chưa tích cực hợp tác, nếu có cũng chỉ là đối phó.
 	-Tôi cũng chỉ là một giáo viên kiêm nhiệm nên còn nhiều hạn chế 
 	 -Tài liệu tham khảo còn ít ,trong trường mới chỉ dừng lại ở sách giáo khoa quốc phòng 10, 11,12.
 	-Sân bải: Trường chưa đủ diện tích để tập luyện nội dung thực hành như ngắm bắn,ném lựu đạn vv...
 	-Dụng cụ : còn đang thiếu nhiều , chưa đáp ứng được số lượng học sinh tham gia học tập như súng AK để tháo lắp, lựu đạn...
 2.2.2 Kết quả của thực trạng.
 	Năm học 2016-2017 tôi được nhà trường phân công trực tiếp dạy các lớp 11A1, 11A2, 11A8,11A9. Tôi đã làm phiếu thăm dò xem mức độ yêu thích của các em đối với môn học này như thế nào ? Thì thu được kết quả lần 1 như sau:
 	Tổng số học sinh của 4 lớp là 166 em trong đó
Mức độ
Rất thích
Thích
Bình thường
Không ghi kết quả
Số lượng
8
34
112
12
Tỉ lệ %
4,8%
20,5%
67,5%
7.2%
 	Do đó để xóa bỏ được tư tưởng, quan niệm và khắc phục khó khăn trên để nâng cao chất lượng môn học, tôi đưa ra một số biện pháp sau nhằm phát huy tính tự giác tích cực ,sáng tạo của học sinh trong quá trình học môn học quốc phòng. 
2.3 Các biện pháp thực hiện.
2.3.1 Xây dựng quan hệ có ý thức và hứng thú bền vững đối với mục đích chung và nhiệm vụ cụ thể của các buổi học.
 	- Mục đích :Giúp các em xác định rõ được mối quan hệ của môn học từ đó mà xây dựng được yêu cầu động cơ học tập của mình.
 	-Cách thực hiện :
 	+ Phân tích giảng giải cho các em nắm được mục đích ,yêu cầu của từng nội dung bài học.
 	+Đưa ra các mối quan hệ giữa mục đích và nhiệm vụ cụ thể trong mỗi tiêt học, để giúp học sinh xác định được phương hướng nhiệm vụ cần giải quyết.
Ví dụ : Trong tiết 7 bài 3 : ‘’ Bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và biên giới quốc gia’’
Mục đích và nhiệm vụ của tiết học này là các em nắm và hiểu được như thế nào là một lãnh thổ quốc gia ? Được hình thành ra sao ? Những yếu tố nào cấu thành lãnh thổ quốc gia? [2]
2.3.2 Xây dựng nhận thức tư tưởng môn học đối với học sinh.
 	-Mục đích : Giúp học sinh hiểu được cơ sơ khoa học của môn học,phải giải quyết được những vấn đề quan trọng mà học sinh thường nêu ra như. Học môn này có tác dụng gì? Thực hành băng bó vết thương , tư thế vận động vv...có lợi ích gì ?Tức là giáo viên phải giúp đỡ học sinh ý thức được những điều sẽ học có lợi ích gì trong cuộc sống hàng ngày của các em. Vì vậy muốn giải quyết vấn đề đó giáo viên không chỉ chứng minh bằng thực tiễn mà đồng thời tùy thuộc vào từng đối tượng mà vận dụng những kiến thức khác nhau vào môn học để phân tích làm tăng lòng tin đối với các em.
 	- Cách thực hiện :
 	+Phân tích giảng giải cho các em hiểu được giá trị của môn học.
 	+Giảng giải và làm mẫu nhằm giúp các em nắm được những kiến thức và các kĩ thuật cơ bản để cac em có thể áp dụng vào cuộc sống một cách thành thạo.
 	Ví dụ: Ở trong bài “ Kĩ thuật cấp cứu và chuyển thương” thì giáo viên phải nắm được kiến thức của môn sinh học để giải quyết nhiệm vụ bài học đó là :Giúp các em hiểu được mục đích của việc cầm máu tạm thời là gì ? Cầm máu tạm thời phải theo những nguyên tắc gì ? Và các em phải biết phân biệt được các loại chảy máu như thế nào ? Các kĩ thuật cầm máu tạm thời,cố định tạm thời xương gãy ra sao vv....[2]
2.3.3 Xây dựng được tính độc lập và óc suy nghĩ của học sinh.
 	- Mục đích : Phát huy khả năng sáng tạo của học sinh đối với nhiệm vụ học tập cần giải quyết.
 	- Cách thực hiện :
 	+Hướng dẫn các em nghiên cứu tài liệu môn học .
 	+Hướng dẫn các em viết tham luận theo chủ đề.
 +Đưa các em vào các tình huống có vấn đề ,để các em tự giải quyết vấn đề.
2.3.4 Xây dựng được quá trình giảng dạy .
 	Tức là trong quá trình giảng dạy giáo viên phải không ngừng cải tiến các phương pháp, tổ chức lớp sinh động ,biểu dương đánh giá thành tích của các em ,khêu gợi và phát triển hứng thú học tập bằng việc lựa chọn các phương pháp, nội dung hấp dẫn cho mỗi giờ học . Giáo viên có thể sử đụng một số phương pháp sau: 
 	* Lồng ghép phương pháp trò chơi vào giờ học quốc phòng.
 	- Mục đích :Nhằm tạo ra hứng thú ,kích thích các em tiếp thu kiến thức và kĩ thuật động tác dễ dàng hơn
Ví dụ : Tiết 34 : Thực hành kĩ thuật chuyển thương (mục 1,2 –SGK lớp 11) [2]
 	+ Đối với tiết thực hành.
 - Các bước tiến hành :
 	Bước 1: Chia lớp thành 4 nhóm để tập luyện 
 	Đội hình tập luyện , 4 nhóm đứng thành 4 hàng dọc thực hiện động tác “ cõng trên lưng và động tác vác trên vai” với khoảng cách 15m.
 **********
 **********
 **********
 ********** 
 A gv 15m
 	Bước 2: Các nhóm thực hiện theo hiệu lệnh của giáo viên
 	Khi nghe hiệu lệnh của giáo viên hai người đứng đầu hàng thực hiên động tác cõng trước và thực hiện hết cự li 15m thi hai bạn đổi cho nhau và thực hiện động tác vác trên vai. Sau khi thực hiện xong về cuối hàng đứng để cho các cặp tiếp theo thực hiện cho đến hêt. Kết quả được tính theo thời gian.
Bước 3: Giáo viên đánh giá và nhân xét
 	+ Đối với tiết lí thuyết.
Ví dụ : Trong tiết 13 : Gíới thiệu súng tiểu liên AK 
 	HS chơi trò chơi trả lời cho câu hỏi “ Em hãy kể các bộ phận chính của súng tiểu liên AK ”
 	Bước 1: Chia lớp thành 4 nhóm mỗi nhóm từ 10-12 em 
 	Bước 2: Các nhóm thảo luận viết kết quả ra giấy A4
 	Bước 3: Nhóm trưởng lên gián kết quả vào góc học tập
 	Bước 4: Giáo viên nhận xét đánh giá
 	*Giáo viên lựa chọn xây dựng tình huống có vấn đề vào tiết dạy 
 	- Mục đích : Nhằm phát huy tính sáng tạo của mỗi học sinh, giúp học sinh tự học sinh phát hiện vấn đề ,biết lựa chọn vấn đề cần giải quyết, tự đánh giá chất lượng và hiệu quả của vấn đề.
 	-Cách thực hiện :
 	+Giáo viên đặt vấn đề,hướng dẫn học sinh cách giải quyết, giáo viên đánh giá kết quả của học sinh.
 	+Giáo viên nêu vấn đề, gợi ý cho học sinh giải quyết, giáo viên đánh giá kết quả.
 	+Giáo viên cung cấp thông tin, tạo tình huống, học sinh phát hiện vấn đề.
 	*Lồng ghép hình thức kiểm tra đánh giá học sinh trong giờ học.
 	- Mục đích : Giúp các em ghi nhớ và tự khái quát được toàn bộ những kiến thức và yêu cầu cần nắm vững những gì sau bài học ngay trên lớp.
 	-Cách thực hiện :
 	+Giáo viên có thể lựa chọn hình thức trắc nghiệm như : Các dạng câu hỏi đúng sai, lựa chọn một đáp án đúng.
 	+Giáo viên lựa chọn hình thức tự luận.
 	+Giáo viên lựa chọn hình thức thực hành (đối với các tiết thực hành) .
2.4 Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm .
 	Sau một năm áp dụng những biện pháp trên vào giảng dạy và đã đạt được những thành tích rất khả quan.
 	-Đối với bản thân :Tôi rất tự tin khi đứng trên bục giảng truyền đạt kiến thức cho các em , góp phần vào việc nâng cao hiệu quả công tác giảng dạy . Đây cũng là động lực giúp tôi không ngừng học hỏi,trau dồi kiến thức để hoàn thiện mình hơn.
 	-Đối với đồng nghiệp : Luôn ủng hộ, động viên, khích lệ ,đóng góp ý kiến để tôi hoàn thành sáng kiến này.Ngoài ra chúng tôi còn chia sẽ những kinh nghiệm, sáng kiến hay nhằm nâng cao chất lượng môn học.
 	-Đối với học sinh : Khi áp dụng sáng kiến này vào quá trình giảng dạy thì trong các giờ học tôi thấy các em rất chăm chú, có ý thức , trách nhiệm cao biểu hiện như (hăng say phát biểu,tích cực tập luyện,chuẩn bị bài tốt vv...).Hơn nữa giúp các em tự tin thích khám phá môn học hơn .Từ đó mà các em không còn ngại học nữa mà còn tự mình đưa ra những phương pháp học hợp lí.
 	Hiệu quả của các biện phát huy tính tự giác tích cực, sáng tạo ,khơi dậy lòng đam mê yêu thích môn học quốc phòng của học sinh THPT được thể hiện qua thành tích học tập và phiếu thăm dò các em lần thứ hai như sau:
 	+ Đối với thành tích học tập trong năm học qua của 4 lớp như sau:( có tổng số học sinh là 166 em).
 	- Học sinh đạt điểm giỏi : 45 em chiếm 27,1%
 	-Học sinh đạt điểm khá : 70 em chiếm 42,1%
 	-Học sinh đạt điểm trung bình: 50 em chiếm 30,1 %
 	- Học sinh được điểm yếu : 1 em chiếm 0,7% 
 	+Kết quả đối với phiếu thăm dò
Mức độ
Rất thích
Thích
Bình thường
Không ghi kết quả
Số lượng
27
108
31
0
Tỉ lệ %
16,3%
65%
18,7%
0%
 	So sánh kết quả của hai lần thăm dò trên ta thấy các em đã có ý thức, tự giác,và yêu thích môn học hơn có tỉ lệ % khá cao đối với mức độ rất thích và thích là 81,3%, còn mức độ bình thường là còn 18,3% ,không ghi biểu hiện là 0%.
III. Kết luận và kiến nghị.
3.1 Kết luận .
 	Các biện pháp phát huy tính tự giác, tích cực ,sáng tạo,khơi dậy lòng đam mê yêu thích môn học quốc phòng của học sinh THPT có vai trò hết sức quan trọng trong quá trình đổi mới PP dạy học hiện nay. Do vậy GV cần chú trọng trong việc tổ chức hoạt động của học sinh,luôn tạo điều kiện cho học sinh phát huy năng lực của mình,bằng cách tự tìm tòi,chủ động sáng tạo và phát hiện vấn đề. Từ đó mà các em có ý thức trách nhiệm với môn học hơn, tiếp thu kiến thức được dễ dàng hơn. Mặc dù có nhiều cố gắng để đáp ứng với những yêu cầu đổi mới giáo dục hiên nay , song chắc chắn không tránh khỏi những sai xót. Tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của các cấp lãnh đạo cùng đồng nghiệp để tôi hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn.
3.2 Kiến nghị,
 	Để nâng cao chất lượng dạy và học môn quốc phòng trong trường THPT Lê Hoàn hơn nữa tôi có một số kiến nghị sau.
-Tăng cường về trang thiết bị dạy học như :dụng cụ thực hành (súng, lựu đạn, dụng cụ băng bó vết thương...).
-Bổ xung các tài liệu liên quan đến quốc phòng an ninh trong thư viện nhà trường để học sinh có thể tham khảo.
Xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA 
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Đỗ Thanh Nam
Thanh Hoá, ngày 01 tháng 6 năm 2017
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác.
(Ký, ghi rõ họ tên)
Lê Thị Hằng
Tài liệu tham khảo
 	[1].	Giáo trình lí luận và phương pháp giảng dạy (nhà xuất bản GD)
 	[2].	Sách giáo khoa quốc phòng 11
Danh mục viết tắt
 	PP : Phương pháp
 	GV : Giáo viên
 	THPT: Trung học phổ thông
 	SGK : Sách giáo khoa 
 	CNH-HĐH :Công nghiệp hóa –Hiện đại hóa đất nước.