Chuyên đề Phương pháp rèn luyện học sinh yếu, kém môn Hóa học 9

 CHUYÊN ĐỀ
 PHƯƠNG PHÁP RÈN LUYỆN HỌC SINH YẾU, KÉM MÔN HÓA HỌC 9
 LỜI GIỚI THIỆU
 Đối với môn hóa h ọc, đây là môn học “vỡ lòng”, hoàn toàn mới lạ đối 
với các em, s ự tiếp xúc môn h ọc này ít nhi ều làm cho các em b ỡ ngỡ, một số ít 
các em có năng khiếu còn tìm tòi thích thú đối với môn h ọc mới này, còn đa số 
các em đều cảm thấy xa lạ và ng ần ngại, nếu không có bi ện pháp thích h ợp các 
em rất dễ chán n ản, bỏ học. Các em xem môn h ọc này là m ột trong những môn 
học khó khăn nhất giống như các môn học tiếng nước ngoài. Vìth ực tế đối với 
các em, khi h ọc môn h ọc này ph ải học thuộc lòng các kíhi ệu hóa h ọc, tên g ọi, 
hóa tr ị, các em còn lúng túng, mù m ờ việc dự đoán các sản phẩm tạo thành 
trong một phương trình phản ứng hóa h ọc, việc củng cố rèn luy ện các em đối 
với môn h ọc này ở bậc THCS giúp cho h ọc sinh có ki ến thức cơ bản để làm nền 
tảng cho bậc học tiếp theo.
 Quán tri ệt quan điểm “dạy thật , học thật”, chống lại “bệnh thành tích” 
trong giáo d ục, đang là căn bệnh nhức nhối trong toàn ngành giáo d ục nói chung ! 
Trong khuôn kh ổ chia sẻ “Phương pháp rèn luy ện học sinh yếu, kém môn h óa 
học 9”, bản thân công tác trong ngành luôn trăn trở và luôn tìm gi ải pháp nâng 
cao chất lượng học sinh nói chung trong đó quan tâm nhiều đến học sinh yếu 
kém nói riêng .
 I.MỤC TIÊU.
 - Qua nội dung của chuyên đề giáo viên có phương pháp truyền thụ kiến 
thức cơ bản cho học sinh, học sinh nhận biết, thông hi ểu, vận dụng kiến thức 
làm các bài t ập ở nhà, bài t ập ở lớp, bài ki ểm tra.
 - Giúp h ọc sinh yếu củng cố kiến thức cơ bản, bổ trợ những kiến thức học 
sinh bị hổng từ các l ớp dưới, giúp HS có thói quen độc lập suy nghĩ, tự giác 
trong học tập, có tinh th ần trách nhi ệm, có ý th ức tổ chức kỉ luật.
 - GV có k ế hoạch cụ thể, chi tiết phụ đạo học sinh yếu.
 - Nâng cao ch ất lượng giáo d ục toàn di ện, thực hiện tốt “Nói không với 
HS ngồi nhầm lớp”
 - Nhằm nâng cao ch ất lượng dạy vàh ọc
 - Là động lực thúc đẩy các h ọc sinh yếu kém có ý th ức hơn trong học tập
 - Là cơ sở kiến thức cho học sinh tiếp thu chương trình cấp trung học sơ sở
 - Nêu ra các bước ngắn gọn với các ví d ụ minh họa và có nh ững víd ụ 
thông qua m ột vài n ội dung học ở môn hóa h ọc 8, 9 để từng bước tạo hứng thú 
cho các em trong các bài h ọc
 1
 TRƯỜNG THCS TAM HỒNG CHUYÊN ĐỀ
 PHƯƠNG PHÁP RÈN LUYỆN HỌC SINH YẾU, KÉM MÔN HÓA HỌC 9
 - Học sinh không h ứng thú h ọc tập bộ môn: Khác v ới các môn khác, môn 
Hóa H ọc có nhi ều khái ni ệm trừu tượng, khó, h ọc sinh hạn chế kiến thức cơ bản, 
do đó học sinh tiếp thu kiến thức ngày càng khó khăn và thiếu hụt.
 - Chất lượng đầu vào th ấp, học sinh học yếu môn Toán, Lý không bi ết 
làm tính, y ếu các k ỹ năng tính toán cơ bản, cần thiết (cộng, trừ, nhân, chia) khó 
có kh ả năng tiếp thu kiến thức môn Hóa h ọc do đó sợ môn Hóa và không ham 
thích h ọc Hóa.
 - Một số em thiếu tìm tòi, sáng t ạo trong học tập, không có s ự phấn đấu 
vươn lên, có thói quen chờ đợi lười suy nghĩ hay dựa vào giáo viên, b ạn bèho ặc 
xem lời giải sẵn trong sách gi ải một cách th ụ động.
 - Học sinh lười suy nghĩ, trình độ tư duy, vốn kiến thức cơ bản ở lớp dưới 
còn h ạn chế, do mai một kiến thức mỗi hôm h ổng một chút, v ới chương trình 
học tập như hiện nay, để học tốt, đặc biệt các môn tư duy tính toán như Toán, lý, 
hoá thì để việc tập để có k ết quả đòi hỏi trước đó HS phải có v ốn kiến thức 
nhất định. Tuy nhiên, hi ện nay rất nhiều HS đã không có vốn kiến thức cơ bản 
ngay từ lớp nhỏ, từ đó việc học càng lên các l ớp lớn hơn, học những kiến thức 
mới có kiên quan đến những kiến thức cũ thì học sinh đã quên hết cho nên vi ệc 
tiếp thu kiến thức mới trở thành điều rất khó khăn đối với các em. Nguyên nhân 
này có th ể nói đến một phần lỗi của giáo viên là chưa đánh giá đúng trình độ của 
học sinh.
 - Đọc chậm, viết chậm, học vẹt, không cókh ả năng vận dụng kiến thức.
 - Ảnh hưởng công ngh ệ thông tin: chơi điện thoại, trò chơi máy tính– zalo
- facebook khi bố mẹ không để ý, làm m ất thời gian cho học tập buổi tối của 
học sinh.
 * Giáo viên:
 - Hệ thống câu h ỏi gợi mở dẫn dắt chưa logic, chưa phù hợp cho từng đối 
tượng học sinh, có nh ững tiết giáo viên thuyết trình nhi ều, ngoài l ề chưa khắc 
sâu ki ến thức trọng tậm.
 - Chưa quan tâm đến đồng đều được tất cả HS trong lớp do sĩ số học sinh 
quá đông( hơn 40 HS/ lớp), chưa thực sự quan tâm đến tất cả các đối tượng học 
sinh trong cả lớp mà ch ỉ chú tr ọng một số em học khá, gi ỏi và trung bình th ời 
gian trên l ớp giành cho HS y ếu không có nhi ều và coi đây là chất lượng chung 
của cả lớp, giáo viên chưa thật tâm lý, chưa động viên khéo léo k ịp thời đối với 
những tiến bộ của học sinh dù nh ỏ.
 - Chưa cân đối giữa việc truyền thụ kiến thức với rèn luy ện kỹ năng thực 
hành hóa h ọc.
 3
 TRƯỜNG THCS TAM HỒNG CHUYÊN ĐỀ
 PHƯƠNG PHÁP RÈN LUYỆN HỌC SINH YẾU, KÉM MÔN HÓA HỌC 9
 - Với đối tượng học sinh yếu, để các em phát huy t ốt khả năng của mình 
cần có s ự phối hợp thường xuyên hơn giữa gia đình với nhà trường và giáo viên 
giảng dạy bộ môn vìv ới đối tượng học sinh này k ỹ năng tự học ở nhà là chưa tốt.
 4. Nguyên nhân, các y ếu tố tác động:
 Từ thực tế giảng dạy tôi nh ận thấy rằng việc các em h ọc yếu kém môn 
hóa h ọc là do nhi ều nguyên nhân như: Do đặc điểm lứa tuổi, do hoàn c ảnh sống 
và môi trường tác động, ở đây vì nhiều gia đình có hoàn cảnh khó khăn nên số 
học sinh bỏ học giữa chừng để làm kinh t ế phụ giúp gia đình khá phổ biến, các 
em thấy bạn cùng l ứa tuổi mình đã có thể kiếm được tiền mà không c ần học tập 
nhiều, cộng với việc tiếp thu các môn h ọc gặp nhiều khó khăn cũng góp phần 
làm các em lơ là việc học nên t ự bản thân h ọc sinh chưa có động lực để học tập.
 Ngoài nh ững nguyên nhân khách quan trên cũng còn một phần làdo ki ến 
thức môn hóa h ọc trừu tượng, khó ti ếp thu đối với một số học sinh, số lượng bài 
tập nhiều và khó cũng góp phần tạo nên s ự chán n ản nơi học sinh.
 5. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà chuyên đề đã đặt ra
 - Từ các v ấn đề mà th ực trạng học sinh yếu kém môn Hóa H ọc đã nêu ở 
đây có 2 nguyên nhân chủ yếu:
 + Là y ếu tố ngoại cảnh, do môi trường sống, bạn bè và gia đình tác động 
đến sự tự học của học sinh nói chung.Với nguyên nhân này gi ải pháp kh ắc phục 
làc ần tăng cường sự phối hợp tốt hơn nữa giữa nhà trường và gia đình học sinh, 
đặc biệt là nh ững em mà gia đình có điều kiện kinh tế khó khăn, sự động viên 
khích l ệ của giáo viên dành cho bản thân các em làc ần thiết.
 + Là do đặc điểm môn h ọc và phương pháp giảng dạy của giáo viên.Tâm 
lý chung của học sinh là d ễ chán n ản nếu như các em không hiểu bài. Chẳng 
hạn trong chương trình lớp 8 nếu các em không h ọc thuộc bảng 1 – Một số 
nguyên tố hóa học SGK/ 42 và b ảng 2 – Hóa trị của một số nhóm nguyên t ử 
SGK/ 43, những công th ức chuyển đổi giữa khối lượng, thể tích và lượng chất 
thìcác em khó có th ể có những kiến thức kỹ năng cơ bản để giải bài t ập. Đây 
là nh ững công th ức căn bản có th ể áp d ụng vào cho c ả chương trình hóa học mà 
nếu các em ngay t ừ đầu không n ắm vững thìs ẽ rất khó v ận dụng vào làm bài t ập 
ở những bài h ọc tiếp theo dẫn đến chán n ản dẫn đến kết quả học tập giảm sút.
 Từ những khó khăn nêu trên mà học sinh khi học môn hóa h ọc 8, 9 mắc 
phải, với những kinh nghiệm giảng dạy nhiều năm môn hóa học lớp 8 và 9 tôi 
mạnh dạn đề xuất một vài gi ải pháp nh ằm giúp các em kh ắc phục những khó 
khăn trên đồng thời thông qua vi ệc các em n ắm được các ki ến thức áp d ụng vào 
làm bài t ập để từng bước các em bi ết cách h ọc để nâng cao kiến thức của mình.
 5
 TRƯỜNG THCS TAM HỒNG CHUYÊN ĐỀ
 PHƯƠNG PHÁP RÈN LUYỆN HỌC SINH YẾU, KÉM MÔN HÓA HỌC 9
 - Giáo viên nghiên c ứu tài li ệu, có giáo án đầy đủ khi lên l ớp, có s ổ theo dõi 
học sinh học tập, kiểm tra đánh giá học tập của học sinh trong quátrnì h ph ụ đạo.
 - Chủ động gặp phụ huynh trao đổi về việc học tập của HS, cùng v ới phụ 
huynh tìm bi ện pháp kh ắc phục.
 - Tiếp theo GV lập kế hoạch phụ đạo HS yếu ngoài gi ờ học tự chọn, 
chính khóa có th ể ở trường, ở nhà.
 - Trong tiết dạy học bình thường GV soạn bài nh ất thiết phải có kế hoạch 
dạy học cho những HS yếu. Kế hoạch dạy học cho HS yếu phải phù h ợp với 
trình độ HS đó, không nên dạy những vấn đề hoặc kiến thức của lớp đó mà có 
thể dạy kiến thức của lớp dưới.
 - Phân công HS khá, gi ỏi giúp đỡ bạn ở trường, ở nhà, xây d ựng đôi bạn 
cùng ti ến. Tạo ra các nhóm h ọc tập, thi đua trong các nhóm có học sinh yếu.
 - Đưa câu hỏi vàbài t ập dạng nhận biết vào gi ờ luyện tập để cho HS làm
 - Động viên, tuyên dương kịp thời HS cóti ến bộ
 - Phân tích nguyên nhân t ừ đâu. Để từ đó có biện pháp kh ắc phục hợp lý 
vàcó hi ệu quả.
 Từ thực tiễn giảng dạy tôi nh ận thấy rằng để học sinh không còn y ếu 
kém đối với môn h ọc này cũng như từng bước tạo hứng thú say mêv ới môn h ọc 
của các em, để ngày càng nâng cao ch ất lượng môn h ọc thì c ần phải trải qua 
những bước làm c ụ thể sau:
 + Phân lo ại học sinh, giúp đỡ, động viên k ịp thời:
 + Kiểm tra kiến thức chung của các em t ừ đầu năm học từ đó phân loại 
học sinh yếu kém, trao đổi với giáo viên ch ủ nhiệm,giáo viên b ộ môn c ủa năm 
học trước để có th ể nắm rõ tín h cách, hoàn c ảnh học lực của những môn h ọc liên 
quan. Giáo viên không ch ỉ truyền đạt kiến thức mà quan tr ọng hơn là tổ chức 
những tình hu ống kích thích s ự tò mò, đòi học của các em, hướng dẫn các em 
khắc phục khó khan mà h ọc tập để tiến bộ, trang bị cho các em h ọc sinh yếu 
kém nh ững kiến thức cơ bản đã học qua mà các em quên ho ặc chưa biết, cần 
thiết ghi tóm t ắt, cách nh ớ, mẹo nhớgiúp cho các em biết cách h ọc, có phương 
pháp h ọc tập phù h ợp với bộ môn
 - Thiết nghĩ làm giáo dục và đào tạo không ch ỉ dạy các em kiến thức cơ 
bản trong từng môn h ọc mà còn ph ải kết hợp giáo d ục đạo đức, hiểu rõ tâm lý 
đối tượng nghiên c ứu để có bi ện pháp thích h ợp và k ịp thời, tùy theo t ừng học 
sinh vàt ừng nguyên nhân c ụ thể dẫn đến học yếu, kém. Hóa h ọc làmôn t ự nhiên 
liên qu an mật thiết với môn Toán, Lý n ếu các em h ỏng kiến thức, thiếu kỹ năng 
làm toán thìcác em dễ chán n ản môn Hóa h ọc.
 7
 TRƯỜNG THCS TAM HỒNG