Chuyên đề Phụ đạo học sinh yếu, kém cấp THCS môn Sinh học 9

 PHẦN I: ĐĂT VẤN ĐỀ
 I. Lý do chọn chuyên đề:
 - Căn cứ vào công văn số: 332/GD ĐT- THCS ngày 07/10/2019 v/v tổ 
chức hội thảo nâng cao chất lương phu đạo học sinh yếu kém cấp THCS của 
Phòng GD&ĐT huyện Yên Lạc.
 - Căn cứ vào công văn số: 01/KH-CCM1 v/v tổ chức hội thảo nâng cao 
chất lượng phụ đạo học sinh yếu, kém cấp THCS.
 - Căn cứ vào kết quả của học sinh thi vào lớp 10 môn Sinh học của trường 
THCS Tam Hồng năm học 2012-2013 và 2017-2018.
 Là một giáo viên dạy môn Sinh học, bản thân tôi rất chăn trở với kết quả 
thi vào lớp 10 của trường THCS Tam Hồng trong 2 năm học có thi môn Sinh 
học. Đó là, năm học 2012-2013 thi vào lớp 10 với 4 môn thi là Toán – Văn- 
Ngoại ngữ - Sinh học trong đó bài thi môn Sinh học tính thang điểm 10, năm 
học 2017-2018 thi vào lớp 10 với các môn: Toán – Văn – Tổ hợp ( Ngoại ngữ - 
Sinh – Sử) trong đó bài thi môn Sinh học tính thang điểm 3/10.
 Chính vì lý do đó tôi cố gắng tìm hiểu và viết ra chuyên đề “ Nâng cao 
chất lượng phụ đao học sinh yếu, kém cấp THCS – Môn Sinh học lớp 9” với 
mong muốn được trao đổi, thảo luận và học hỏi kinh ngiệm của các bạn 
đồng nghiệp.
 II. Mục đích nghiên cứu:
 Nghiên cứu để xác định được tầm quan trọng của việc nâng cao chất 
lượng học sinh yếu kém đối với môn Sinh học 9 nói riêng và môn Sinh học cấp 
THCS nói chung cũng như các môn học khác của cấp THCS, đăc biệt là những 
môn thi vào lớp 10.
 III. Nhiệm vụ nghiên cứu:
 Trong chuyên đề này, tôi tập trung tìm hiểu và đưa ra một số giải pháp 
giải quyết những vấn đề sau:
 1. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu:
 Thực trạng của giáo viên.
 Thực trạng của học sinh trường THCS Tam Hồng trong năm học 
2019- 2020
 2. Các giải pháp nâng cao chất lượng phụ đạo học sinh yếu, kém trong 
năm học 2019 -2020 .
 IV. Đối tượng và pham vi nghiên cứu.
 1. Đối tượng:
 1
 Trường THCS Tam Hồng! Vì vậy việc phu đạo học sinh yếu, kém là một giải pháp rất chính đáng, 
thực sự cần thiết để nâng cao chất lượng đại trà nói chung và chất lương thi vào 
lớp 10 nói riêng.
 II. Thực trạng: 
 1.Thuận lợi:
 - Về phía nhà trường:
 + Đươc sư ̣ quan tâm chỉ đao của Phòng giáo duc, Đảng ủy, chính quyền
đia phương và các ban ngành đoàn thể taị đia phương.
 +BGH nhà trường đã quan tâm nhiều đến việc nâng cao chất lượng giảng 
dạy, đặc biêt là nâng cao chất lượng học sinh yếu.
 +Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học tương đối đầy đủ nên học sinh có 
điều kiện tốt cho học sinh trong việc học tập của học sinh.
 - Về phía học sinh:
 + Đa số hoc sinh chăm ngoan thưc hiên tốt nôi quy nhà trườ ng.
 b. Khó khăn:
 - Về phía phụ huynh:
 +Một số phụ huynh chưa quan tâm đúng mức đến việc học tập của con cái 
mà thường phó mặc cho thầy cô theo kiểu: “ Trăm sự nhờ thầy cô”.
 + Đặc biệt là những gia đình có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, bố mẹ đi làm 
xa nên việc chăm sóc con cái không được chu đáo.
 + Nhiều phu huynh có tâm lý chỉ cần học 3 môn cơ bản Văn – Toán - 
Ngoại ngữ, môn Sinh học là môn phụ không cần phải học và họ cũng gieo vào 
đầu con cái của họ suy nghĩ như thế.
 - Về phía học sinh:
 + Một số em chưa có ý thức cao, còn mải chơi mà lơ là trong việc học. 
Chưa coi việc học là của bản thân mình mà còn trông chờ vào sự thúc giục của 
bố mẹ và thầy cô giáo.
 +Trong lớp vẫn còn nhiều em lười học bài cũ, hổng kiến thức cơ bản từ 
các lớp dưới.
 + Tâm lý của đa số học sinh coi môn Sinh học là môn phụ không phải học, 
nếu có thi vào lớp 10 nó chỉ có 3 điểm chỉ cần đúng 3 câu là được 0,6 điểm chống 
liệt là được. Các em chỉ tập trung vào các môn chính là Toán – Văn – Anh.
 - Về phía giáo viên:
 +Thời lượng một tiết học chỉ 45 phút, kiến thức truyền đạt cho học sinh 
tương đối nhiều. Trong khi đó khả năng tiếp thu của các em không đồng đều.
 + Công tác quan hệ của giáo viên với phụ huynh học sinh chưa được 
thường xuyên, khi trong lớp có học sinh học yếu, kiểm tra nhiều lần không
 3
 Trường THCS Tam Hồng! III. Các giải pháp nâng cao chất lượng phu đạo học sinh yếu: 
 1.Các giải pháp:
 Để giúp học sinh yếu, kém vá lại lỗ hổng kiến thức, sớm theo kịp các 
bạn học sinh khác ở trên lớp tôi đã chuẩn bị cho hoạt động phụ đạo học sinh 
yếu, kém như sau:
 - Tìm hiểu nguyên nhân: Từ việc đã xác định được đối tượng giáo viên 
phải tiến hành điều tra và xác định được nguyên nhân nào dẫn đến việc học yếu. 
Qua việc tìm hiểu, điều tra, kiểm tra, quan sát, đi thực tế. Chúng ta phải xác 
định rõ nguyên nhân dẫn đến học yếu của từng em. Đây là bước quan trọng để 
có thể lựa chọn đúng giải pháp giúp các em học tiến bộ hơn. Một số nguyên 
nhân có thể dẫn đến việc học sinh học yếu:
 + Do trí tuệ kém phát triển.
 + Do bị hỏng một số kiến thức, kĩ năng cơ bản.
 + Do ham chơi, lười học.
 + Do phương pháp của giáo viên chưa phù hợp, lời giảng chưa thu hút.
 + Do gia đình thiếu quan tâm, hoàn cảnh gia đình quá khó khăn phải phụ 
làm thêm với cha mẹ không có thời gian học ở nhà.
 + Do ảnh hưởng tâm lý.
 + Do ảnh hưởng từ bạn bè.
 + Do bị nghiện game, hoặc có một số sở thích khác.
 Việc xác định nguyên nhân là cả một quá trình vô cùng khó khăn và phức 
tạp nhưng đó chính là điều kiện không thể thiếu để lựa chọn giải pháp giáo dục 
phù hợp cho từng đối tượng mà chúng ta đã tìm được nguyên nhân.
 - Lên danh sách học sinh yếu, kém môn Sinh học ở các lớp 9 và tập trung 
thành lớp học.
 - Yêu cầu học sinh xem lại kiến thức cơ bản nhất của từng bài, từng 
chương ( giáo viên không giao ồ ạt một lúc khiến học sinh sợ và chán học mà 
chỉ định từng nội dung cụ thể, từng đơn vi kiến thức một với phương trâm “ 
được đâu trắc đấy”)
 - Yêu cầu học sinh học thuộc kiến thức đã xem lại của từng bài. Sau đó 
giáo viên kiểm tra từng em và cho các em kiểm tra chéo nhau. Nếu chưa thuộc 
bắt học sinh phải học thuộc
 - Cho học sinh làm bài kiểm tra trắc ngiệm, chấm, chữa bài và rút kinh 
nghiệm tới từng em học sinh. Từ đó đánh giá được kiến thức mà học sinh đã 
nắm bắt được.
 - Sau mỗi lần thi thử của trường và của phòng GD &ĐT tổ chức nếu học 
sinh nào không đạt gọi phu huynh đến cùng tìm biện pháp giúp đỡ học sinh ở
 5
 Trường THCS Tam Hồng! - Chấm, chữa bài cho học sinh thường xuyên, chỉ rõ sự tiến bộ hoặc chưa 
tiến bộ để học sinh có hướng phấn đấu, rèn luyện.
 - Động viên, tuyên dương kịp thời những tiến bộ của học sinh giúp học 
sinh có thêm động cơ học tập.
 - Đánh giá, xếp loại học sinh thông qua kết quả học tập thường xuyên và 
kết quả kiểm tra chất lượng (đối với học sinh yếu) hàng tháng phải có nhận xét 
đánh giá cụ thể,...
 - Giáo viên là người chủ đạo trong việc khắc phục học sinh yếu, thành hay 
bại là phần lớn do giáo viên. Vì vậy giáo viên là người hết sức quan trọng trong 
việc khắc phục học sinh yếu. Giáo viên được ví như một người huấn luyện viên 
trưởng. Vì vậy giáo viên cần lưu ý một số biện pháp sau :
 - Chủ động gặp phụ huynh, gặp giáo viên chủ nhiệm lớp trao đổi về việc 
học tập của học sinh, cùng với phụ huynh và giáo viên chủ nhiệm lớp tìm biện 
pháp khắc phục.
 - Trong tiết dạy học bình thường giáo viên soạn bài nhất thiết phải có kế 
hoạch dạy học cho những học sinh yếu. Kế hoạch dạy học cho học sinh yếu phải 
phù hợp với trình độ học sinh .
 Ngoài những giải pháp nhằm cải thiện kết quả học tập của học sinh 
yếu, biện pháp lâu dài là tạo ra sự hứng thú trong quá trình học tập. Thông qua 
những phương pháp dạy học tích cực, người thầy phải chuyển yêu cầu học tập 
thành nhu cầu vì nguồn gốc của tính tích cực, sự hứng thú là nhu cầu. Thì tự các 
em sẽ tìm kiếm tri thức. Đó chính là khả năng tự học.
 Hơn nữa, các em học sinh lớp 9 là thế hệ tương lai của đất nước. Nên 
hướng các em theo khẩu hiệu “Học vì ngày mai lập nghiệp”. Học để hiểu biết, 
học để trau dồi tri thức và học để trở thành những người công dân có ích cho xã 
hội.
 A. Mẫu minh họa thiết kế các hoạt động trong một chuyên đề phụ 
đạo học sinh yếu:
 Chuyên đề: AND VÀ GEN 
 A.Mục tiêu:
 1. Kiến thức: Giúp hoc sinh củng cố kiến thức về:
 - Thành phần hóa học của : AND, ARN, prôtêin.
 - Cấu tạo, cức năng của AND, ARN, prôtêin.
 - Bản chất của gen.
 - Mối liên hệ gen và ARN, giữa gen và tính trạng.
 - Quá trình tự nhân đôi của AND, ARN.
 2. Kỹ năng:
 7
 Trường THCS Tam Hồng! + Cấu trúc bậc 3: là hinh dạng không 
 gian ba chiều do cấu trúc bậc 2 cuộn 
 xếp.
 + Cấu trúc bậc 4: Gồm 2 hay nhiều 
 chuỗi axit amin cùng loại hay khác 
 loại kết hợp với nhau tạo thành.
Câu 3: Trình bày quá trình tự nhân đôi 
của AND?
 Câu 3:
Địa điểm xảy ra quá trình tự nhân đôi ở -Quá trình tự nhân đôi của AND diễn 
đâu? ra ở trong nhân của tế bào tại các NST 
 ở kỳ trung gian khi NST ở dang sợi 
 mảnh.
Diễn biến quá trình tự nhân đôi AND? - Phân tử AND tháo xoắn thành hai 
 mạch đơn nhờ enzim tháo xoắn. Các 
 nuclêôtit trên hai mach đơn liên kết 
 với các nuclêôtit tự do trong môi 
 trương nội bào theo nguyên tắc bổ 
 sung để hình thành mạch mới.
 - Khi quá trình nhân đôi kết thúc 2 
 phân tử AND con được tạo thành và 
Kết quả của quá trình tư nhân đôi AND? đóng xoắn.
 - Kết quả: Từ 1 AND mẹ cho ra 2 
 AND con có 1 mạch của AND mẹ và 
 1 mạch được tổng hợp mới.
AND được tổng hợp theo những nguyên - Nguyên tắc tổng hợp AND:
tắc nào? + Khuôn mẫu: ADN
 + NTBS: A-T, G-X.
 + Bán bảo toàn.
Câu 4: Trình bày quá trình tổng hơp 
ARN?
 Câu 4: Quá trình tổng hợp ARN:
 -Khi bắt đầu tổng hợp: AND tháo 
 xoắn thành hai mạch đơn. môt trong 
Diễn biến quá trình tổng hơp ARN hai mạch đơn được chọn làm mạch 
 khuôn. Các nuclêôtit trên mạch khuôn 
 liên kết với các nuclêôtit tự do trong 
 môi trường nội bào thành từng cặp 
 theo NTBS để hình thành dần mạch 
 ARN: Amk – U, Tmk – A, Gmk – X, Xmk
 _ G.
 - Khi kết thúc, phân tử ARN được 
 hình thành tách khỏi gen và rời nhân
 9
 Trường THCS Tam Hồng!