SKKN Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động dạy học môn Vật lý trong đổi mới giáo dục hiện nay ở trường THPT Bình Xuyên

 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO VĨNH PHÚC
 TRƯỜNG THPT BÌNH XUYÊN
 =====***=====
 BÁO CÁO KẾT QUẢ 
 NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
 Tên sáng kiến: Một số biện pháp quản lý nhằm nâng 
cao hiệu quả hoạt động dạy học môn Vật lý trong đổi 
mới giáo dục hiện nay ở trường THPT Bình Xuyên
 Tác giả sáng kiến: Trần Xuân Lý
 Mã sáng kiến:  
 Bình Xuyên, Năm 2016
 1 quản lí hoạt động giáo dục của giáo viên là vấn đề cơ bản có tác động trực tiếp 
nâng cao chất lượng giáo dục. 
 Vật lí là một môn học liên quan mật thiết với thực tế, là một môn học khó 
đối với học sinh, để cho học sinh hiểu bài và thích học môn học này, không 
những giáo viên phải có kiến thức chuyên môn vững vàng mà còn có năng lực 
sư phạm tốt, phải truyền sự đam mê thích khám phá cho học sinh, có sự liên hệ 
phong phú với thực tiễn. Việc dạy học không chỉ dừng lại ở dạy kiến thức hiện 
mà phải chú trọng dạy kiến thức ẩn cho học sinh thì mới phát huy được tính 
sáng tạo của người học, rèn luyên khả năng tư duy của người học. 
 Quản lý giáo dục, quản lý nhà trường là những vấn đề được nhiều nhà 
nghiên cứu trong và ngoài nước hết sức quan tâm. Việc chú trọng tới các biện 
pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động dạy học trong nhà trường 
luôn giữ vị trí đặc biệt quan trọng. 
 Gần đây, đứng trước nhiệm vụ đổi mới giáo dục đào tạo nói chung và đổi 
mới nội dung, phương pháp dạy học nói riêng, nhiều nhà giáo dục học, tâm lý 
học như Phạm Viết Vượng (2000), Đặng Thành Hưng (2002), Trần Kiểm (2004), 
Nguyễn Minh Thuyết (Tổng chủ biên chương trình giáo dục phổ thông tổng 
thể) đã đi sâu nghiên cứu các vấn đề về đổi mới nội dung, chương trình, 
phương pháp dạy học theo hướng nâng cao tính hiện đại và gắn khoa học với đời 
sống thực tiễn sản xuất, vấn đề lấy học sinh làm trung tâm, phát huy năng lực của 
người học.
 Xác định được vai trò và tầm quan trọng của việc QL hoạt động DH ở các 
nhà trường phổ thông đối với việc nâng cao chất lượng hiệu quả dạy và học. 
Tác giả vận dụng các kiến thức về khoa học quản lý giáo dục và thực trạng của 
QL hoạt động DH môn Vật lý ở trường THPT Bình Xuyên , tỉnh Vĩnh Phúc để 
đề xuất biện pháp QL hoạt động dạy học môn Vật lý trong trường THPT nhằm 
nâng cao chất lượng hiệu quả giáo dục trong tình hình đổi mới giáo dục hiện 
nay.
 Qua thực tiễn quản lý hoạt động dạy học nói chung và hiệu quả quản lý 
hoạt động dạy học môn Vật lý nói riêng ở trường THPT huyện Bình Xuyên tỉnh 
Vĩnh Phúc chúng tôi nhận thấy còn những tồn tại, hạn chế là chưa áp dụng tốt lý 
luận quản lý vào thực tiễn quản lý bộ môn do đó chất lượng giáo dục chưa được 
như mong muốn.
 Vì các lý do trên tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp quản lí hoạt động 
nhằm nâng cao hiệu quả dạy học môn Vật lí trong đổi mới giáo dục hiện nay 
ở trường THPT Bình Xuyên”, nhằm nghiên cứu thực trạng trong công tác 
quản lý hoạt động dạy học môn Vật lý tại trường THPT Bình Xuyên, tìm ra 
được những điểm mạnh, những hạn chế trong công tác quản lý hoạt động dạy 
học môn Vật lý để từ đó đề xuất những biện pháp phù hợp, hữu hiệu nhất đáp 
ứng nhu cầu của người học, người dạy và xu thế đổi mới giáo dục hiện nay.
2. Tên sáng kiến: Một số biện pháp quản lí nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động 
dạy học môn Vật lí trong đổi mới giáo dục hiện nay ở trường THPT Bình Xuyên
3. Tác giả sáng kiến:
- Họ và tên: Trần Xuân Lý
 3 - Quản lý việc kiểm tra đánh giá học sinh
 6. Những đặc trưng cơ bản của phương pháp dạy học theo hướng 
phát triển năng lực của học sinh
 Việc đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực 
thể hiện qua bốn đặc trưng cơ bản sau:
 Một, dạy học thông qua tổ chức liên tiếp các hoạt động học tập, giúp học 
sinh tự khám phá những điều chưa biết chứ không thụ động tiếp thu những tri 
thức được sắp đặt sẵn, vận dụng sáng tạo kiến thức đã biết vào các tình huống 
học tập hoặc tình huống thực tiễn...
 Hai, chú trọng rèn luyện cho học sinh biết khai thác sách giáo khoa và các 
tài liệu học tập, biết cách tự tìm lại những kiến thức đã có, suy luận để tìm tòi và 
phát hiện kiến thức mới để dần hình thành và phát triển tiềm năng sáng tạo.
 Ba, tăng cường phối hợp học tập cá thể với học tập hợp tác, lớp học trở 
thành môi trường giao tiếp GV - HS và HS - HS nhằm vận dụng sự hiểu biết và 
kinh nghiệm của từng cá nhân, của tập thể trong giải quyết các nhiệm vụ học tập 
chung.
 Bốn, chú trọng đánh giá kết quả học tập theo mục tiêu bài học trong suốt 
tiến trình dạy học thông qua hệ thống câu hỏi, bài tập (đánh giá lớp học). Chú 
trọng phát triển kỹ năng tự đánh giá và đánh giá lẫn nhau của học sinh với nhiều 
hình thức như theo lời giải/đáp án mẫu, theo hướng dẫn, hoặc tự xác định tiêu 
chí để có thể phê phán, tìm được nguyên nhân và nêu cách sửa chữa các sai 
sót(tạo điều kiện để học sinh tự bộc lộ, tự thể hiện, tự đánh giá).
II- Những yếu tô ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học môn vật lý 
ở trường THPT
- Yếu tố luật pháp, chính sách, cơ chế quản lý vận dụng vào dạy học
- Bộ máy tổ chức và đội ngũ nhân lực
- Cơ sở vật chất, phương tiện và thiết bị dạy học
- Yếu tố môi trường giáo dục nói chung và môi trường dạy học nói riêng
- Yếu tố công nghệ thông tin và truyền thông
 5 vào chiều sâu, đã từng bước áp dụng lý luận quản lý vào thực tiễn của nhà 
trường góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường.
 Tuy nhiên công tác quản lý có lúc, có nơi còn hạn chế, công tác kiểm tra 
giám sát có lúc chưa sâu sát. Một số ít giáo viên còn chậm đổi mới về phương 
pháp dạy học, một số it chưa dành nhiều thời gian cho việc tự bồi dưỡng nâng 
cao trình độ chuyên môn, việc ứng dụng công nghệ, công nghệ thông tin vào 
dạy học chư thường xuyên, việc đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị thí nghiệm còn 
hạn chế; việc quản lý khai thác sử dụng các thiết bị thực hành môn vật lý chưa 
thường xuyên.
 3- Về việc học tập môn vật lý của học sinh
 Đa số học sinh đều có thái độ và động cơ học tập đúng đắn, nhiều học sinh 
say mê, quyết tâm học tập để lập thân, lập nghiệp.
 Tuy nhiên vẫn còn một bộ phận học sinh chưa có động cơ học tập tích cực, 
còn lười học, chưa có phương pháp học tập tích cực, khả năng tự học còn hạn 
chế
 7 một tấm gương tự học và sáng tạo” phong trào: “Xây dựng trường học thân 
thiện, học sinh tích cực”một cách sâu rộng trong tập thể cán bộ giáo viên.
 - Tổ chức học tập Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm 2013 
Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương khóa XI và Chương trình 
hành động của chính phủ theo Nghị quyết số 44/NQ-CP ngày 09 tháng 6 năm 
2014 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công 
nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội 
chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, nguyên cứu định hướng chương trình giáo dục 
phổ thông tổng thể, học tập, nguyên cứu các phương pháp dạy học mới theo 
hướng phát huy năng lực người học...
 - Qua hoạt động của tổ chuyên môn, vận động cán bộ, giáo viên thường 
xuyên quan tâm, theo dõi, nghiên cứu các vấn đề về kinh tế, xã hội, nhất là yêu 
cầu đổi mới giáo dục qua các phương tiện thông tin đại chúng để bổ sung nhận 
thức một cách toàn diện.
 - Mọi hoạt động trên đều nhằm đến một mục tiêu là làm sao cho đổi mới 
giáo dục, đổi mới phương pháp dạy học phải trở thành nhu cầu tự thân của mỗi 
giáo viên.
 b, Tạo bầu không khí dân chủ, đổi mới, sôi nổi trong nhà trường 
 Để thay đổi quan niệm cho rằng đổi mới là việc làm cưỡng bức, khó thực 
hiện, Ban giám hiệu nhà trường bắt đầu bằng việc tạo bầu không khí sôi nổi, 
hấp dẫn trong tập thể sư phạm, tác động vào ý thức để họ thấy được đổi mới là 
công việc đầy hững thú, đầy sáng tạo và không chỉ mang lại lợi ích cho tập thể 
mà còn cho chính bản thân giáo viên.
 - Phát động phong trào thi đua “Dạy tốt – học tốt” trong giáo viên và học 
sinh. Đưa nội dung đổi mới phương pháp vào các cuộc thi ngắn theo chủ đề 
trong năm. Cụ thể hóa nội dung thi đua cho từng đối tượng giáo viên. Chẳng 
hạn như nội dung “Sáng tạo trong đổi mới phương pháp dạy học” dành cho toàn 
thể giáo viên, nội dung “Sử dụng Công nghệ thông tin trong đổi mới phương 
pháp dạy học” dành cho các giáo viên trẻ, nội dung “Ứng dụng Công nghệ 
thông tin trong giảng dạy và quản lý” dành cho cán bộ quản lý và các tổ trưởng 
chuyên môn
 Tổ chức các cuộc thi giáo viên giỏi, thi tài năng sáng tạo trẻ, làm và sử 
dụng đồ dùng dạy học trong phạm vi nhà trường. Tuy vậy, để khắc phục những 
tồn tại trong việc thực hiện đổi mới. Hiệu trưởng nhà trường có những quy định 
chặt chẽ hơn nữa đối với giáo viên, nhất là đội ngũ giáo viên có tuổi với tâm lý 
ngại thay đổi. Tổ chức các diễn đàn trao đổi, thảo luận để giáo viên trẻ học hỏi 
các giáo viên có tuổi về kinh nghiệm giảng dạy, vốn kiến thức chuyên môn, 
kiến thức đời sống; giáo viên trẻ được thể hiện khả năng nhạy bén, sáng tạo 
trong vận dụng các tiến bộ khoa học công nghệ và đổi mới phương pháp; Dùng 
những “con số biết nói” về tỉ lệ học sinh giỏi, tỉ lệ học sinh đỗ Đại học – Cao 
đẳng hằng năm để tác động vào ý thức phấn đấu của từng giáo viên.
 c) Động viên, khen thưởng thỏa đáng trước cống hiến của từng thành viên
 Để đạt kết quả tốt trong quá trình thực hiện nhiệm vụ đổi mới giáo dục, 
Hiệu trưởng cần quan tâm tới biện pháp tâm lý xã hội, tạo môi trường tích cực 
 9 Xây dựng kế hoạch tổng thể, kế hoạch phải có đủ những nội dung sau:
 + Căn cứ xây dựng kế hoạch
 + Khái quát tình hình thực hiện nhiệm vụ năm học trước, và đầu năm học, 
quy mô phát triển trường, lớp (so sánh với các chỉ tiêu được giao)
 + Mục tiêu, nhiệm vụ trong năm học
 + Các chỉ tiêu phấn đấu
 + Các giải pháp thực hiện
 + Kế hoạch cụ thể từng tuần, tháng trong năm học.
 Tổ chuyên môn điều chỉnh và duyệt kế hoạch của giáo viên, để giáo viên 
được tiến hành thực hiện dưới sự chỉ đạo và theo dõi, kiểm tra sát sao của tổ 
trưởng chuyên môn và nhà trường.
 Sắp xếp thời khóa biểu khoa học, tránh hiện tượng trùng giờ, có lịch báo 
giảng hàng ngày, tuần để theo dõi việc thực hiện chương trình dạy học của giáo 
viên. Có kế hoạch kiểm tra, đánh giá việc thực hiện để có biện pháp cải tiến 
trong công việc (đánh giá những việc đã hoàn thành, việc chưa hoàn thành – 
nguyên nhân, việc phát sinh) để điều chỉnh kế hoạch phù hợp, thực hiện công 
việc hiệu quả.
1.3. Quản lý nhiệm vụ soạn bài và chuẩn bị bài lên lớp của giáo viên
 * Mục đích
 Trong quá trình dạy học, soạn bài và chuẩn bị bài lên lớp là khâu then 
chốt, có ảnh hưởng lớn tới chất lượng dạy học. 
 * Nội dung và cách thức thực hiện
 Soạn giảng phải xác định rõ các bước tiến hành của bài soạn (mục tiêu 
bài soạn, phương pháp – phương tiện, kiến thức - kỹ năng, phát triển năng lực 
người học, có nội dung tích hợp, liên hệ thực tiễn- tiến trình bài dạy).
 Đề ra các quy định cụ thể về soạn bài của giáo viên phù hợp với đặc 
trưng của các phân môn bộ môn Vật lý : Có nội dung khoa học tốt, cập nhật 
thông tin, đủ kiến thức theo chuẩn kiến thức kỹ năng, xác định rõ mục tiêu, trình 
bày lô gíc, sáng tỏ nội dung phát triển năng lực học sinh, nội dung tích hợp. Đặc 
biệt chú trọng đến đối tượng học sinh từng lớp để có sự điều chỉnh về mức độ 
yêu cầu kiến thức và phương pháp phù hợp nhằm phát triển năng lực của người 
học.
 Có kế hoạch kiểm tra thường xuyên, đột xuất, định kỳ về việc chuẩn bị 
giáo án lên lớp của giáo viên, giao lãnh đạo tổ chuyên môn ký, duyệt hồ sơ giáo 
án hàng tuần. Lấy kết quả kiểm tra, đánh giá để xếp loại thi đua, công chức 
hàng năm của giáo viên.
 Như vậy, việc thiết kế giáo án của giáo viên phải đảm bảo ngoài việc rèn 
luyện cho học sinh những kỹ năng tối thiểu theo chuẩn cần có sự điều chỉnh cho 
phù hợp với đối tượng học sinh để có thể phát huy được những khả năng của 
học sinh. Phương pháp tiến hành phải được thể hiện ngay trong giáo án. Sử 
dụng những kỹ thuật dạy học tích cực để rèn luyện kỹ năng cho học sinh. Nắm 
chắc đối tượng học sinh để đề ra cách rèn luyện kỹ năng phát triển năng lực của 
người học cho phù hợp.
 11