Sáng kiến kinh nghiệm Rèn kĩ năng tự học ở nhà cho học sinh lớp 7 trong phân môn Âm nhạc thường thức

PHỤ LỤC II: MẪU BÁO CÁO KẾT QUẢ SÁNG KIẾN
PHÒNG GDĐT THOẠI SƠN TRƯỜNG THCS ĐỊNH MỸ
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
 Định mỹ, ngày 10 tháng 11năm 2019
BÁO CÁO 
Kết quả thực hiện sáng kiến, cải tiến, giải pháp kỹ thuật, quản lý, tác nghiệp, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật hoặc nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng 
 I- SƠ LƯỢC LÝ LỊCH TÁC GIẢ:
 - Họ và tên:. 	Nam, nữ: 
 - Ngày tháng năm sinh:
 - Nơi thường trú:.. 
 - Đơn vị công tác: 
 - Chức vụ hiện nay:.. 
 - Trình độ chuyên môn:
 - Lĩnh vực công tác:. 
 II.- SƠ LƯỢC ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH ĐƠN VỊ: 
	 Thuận lợi: Trong thời gian công tác tại trường THCS, Ban Giám Hiệu nhà trường cũng tạo điều kiện hỗ trợ để các giáo viên hoàn thành tốt công tác giảng dạy của mình. Bản thân tôi cũng thường xuyên phối hợp với BGH trường, GVBM, GVCN, PHHStrao đổi và tìm hiểu thông tin công tác, tìm hiểu tình hình học tập của học sinh để có phương pháp phù hợp, giúp các em học tốt hơn. 
 Khó khăn: Đa phần phụ huynh và học sinh còn xem nhẹ môn Âm nhạc, còm xem đây là môn phụ nên chưa quan tâm đến môn học này. Trang thiết bị phục vụ cho môn học còn hạn chế ( tranh ảnh phục vụ cho môn học còn thiếu nhiều, nhạc cụ còn thiếu nhiều chức năng hổ trợ..)
 - Tên sáng kiến/đề tài giải pháp: 
 Rèn kĩ năng tự học ở nhà cho học sinh lớp 7 trong phân môn Âm nhạc thường thức.
 - Lĩnh vực: Âm nhạc thường thức 7
 III. MỤC ĐÍCH YÊU CẦU CỦA ĐỀ TÀI, SÁNG KIẾN:
1. Thực trạng ban đầu trước khi áp dụng sáng kiến
 Trong xu thế hội nhập hiện nay, cùng với sự phát triển không ngừng của xã hội thì việc giáo dục một cách toàn diện cho học sinh là một vấn đề cần thiết và cần được quan tâm chú trọng. Âm nhạc là một bộ môn cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục toàn diện học sinh hướng học sinh đến Chân-Thiện-Mĩ.
	 Xã Định Mỹ nằm ở vùng nông thôn, người dân chủ yếu làm nông nghiệp, kinh doanh và buôn bán nhỏ. Trước đây đời sống người dân rất khó khăn, trong những năm gần đây, dưới sự lãnh đạo của Đảng, chính quyền địa phương thì đời sống người dân được ổn định và có bước tiến cao hơn nên kéo theo nhu cầu đời sống văn hóa tinh thần ngày càng cao. Bản thân họ cũng mong muốn con em mình được phát triển hơn về mọi mặt đặc biệt là về Âm nhạc. 
	 Phòng GD-ĐT huyện Thoại Sơn cũng đã hỗ trợ, cung cấp trang thiết bị về các trường để phục vụ cho công tác giảng dạy và đang đẩy mạnh phong trào đổi mới phương pháp dạy học, phong trào tự làm đồ dùng dạy học.. tổ chức Hội thi ca múa nhạc nghành GD – ĐT nhằm phát hiện những học sinh có năng khiếu để dự thi với các huyện trong Tỉnh.
	 Trong thời gian công tác tại trường, Ban Giám Hiệu nhà trường cũng tạo điều kiện để các giáo viên hoàn thành tốt công tác giảng dạy của mình. Là giáo viên giảng dạy bộ môn âm nhạc ở trường bản thân cũng lấy đó làm mục tiêu để cố gắng phấn đấu để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình. 
	 Trên thực tế giảng dạy ở trường còn gặp một số khó khăn: một số phụ huynh cho rằng, các em học rất nhiều môn ở trường và cho rằng môn Nhạc cũng chỉ là môn phụ thôi nên không cho các em tham gia các phong trào văn nghệ, bên cạnh đó bản thân một số học sinh cũng chưa thật sự nghiêm túc trong giờ học âm nhạc hay học một cách đối phó.
 Một vấn đề ảnh hưởng rất lớn trong việc đổi mới phương pháp dạy học đó là một số trang thiết bị ở trường ví dụ như: Đàn organ thì đã quá hạn sử dụng âm thanh nghe rất nhỏ và rất tệ, đàn còn thiếu chức năng, các bảng phụ để phục vụ giảng dạy còn nhiều hạn chế ở môn âm nhạc đặc biệt là phân môn âm nhạc thường thức.
2. Sự cần thiết phải áp dụng sáng kiến
 Môn học âm nhạc ở Trường THCS bao gồm các phân môn: Học hát, Nhạc lí-Tập đọc nhạc, Âm nhạc thường thức. 
 Qua nhiều năm giảng dạy môn âm nhạc, tôi nhận thấy đa số hứng thú và yêu thích môn học này, các em học rất chăm chỉ và ngoan, tuy nhiên còn một bộ phận học sinh chưa chú ý đến môn học này, đặc biệt là phân môn âm nhạc thường thức. Chính vì thế Âm nhạc thường thức chưa được đồng bộ với 2 phân môn còn lại. Vì sao học sinh còn khó khăn, không tích cực trong việc học phân môn Âm nhạc thường thức? cần phải làm gì để thu hút các em để nâng cao chất lượng dạy và học ở phân môn Âm nhạc thường thức. Sau một thời gian trăn trở tôi đã tìm hiểu và được biết là các em chưa biết cách học tập phân môn sau cho phù hợp. Từ những trăn trở và những kinh nghiệm đúc kết được nên tôi viết thành sáng kiến kinh nghiệm “ Rèn kỹ năng tự học ở nhà cho học sinh lớp 7 trong phân môn âm nhạc thường thức”
3. Nội dung sáng kiến (Tiến trình thực hiện, thời gian thực hiện, biện pháp tổ chức..)
a. Tiến trình thực hiện
Bước 1: Khảo sát đầu vào.
Bước 2: Xây dựng giải pháp
Bước 3: Tiến hành thực hiện giải pháp
Bước 4: Khảo sát kết quả
Bước 5: Trao đổi sáng kiến trong tổ chuyên môn
Bước 6: Hoàn thành sáng kiến.
b. Thời gian thực hiện: năm học 2018-2019
c. Biện pháp tổ chức:
Để “Rèn kĩ năng tự học ở nhà của học sinh lớp 7 trong phân môn âm nhạc thường thức” thì trước tiên người giáo viên đứng lớp phải làm sao cho học sinh yêu thích phân môn âm nhạc thường thức mà mọi người hay cho là khô khan.
Để làm được như vậy trong thời gian khảo sát của mình tôi từng bước dẫn dăt học sinh vào tiết học tạo cảm giác thoải mái cho các em, cụ thể ở từng tiết như sau:
TIẾT 3
ÔN TẬP TẬP ĐỌC NHẠC: TĐN SỐ 3
ÂM NHẠC THƯỜNG THỨC: NHẠC SĨ HOÀNG VIỆT
VÀ BÀI HÁT “ NHẠC RỪNG”
Ở tiết đầu tiên của cuộc khảo sát trong phần âm nhạc thường thức giới thiệu về nhạc sĩ Hoàng Việt.
NHẠC SĨ HOÀNG VIỆT (1928-1967)
 Tôi cho học sinh xem ảnh của nhạc sĩ Hoàng Việt mà tôi đã chuẩn bị, yêu cầu một học sinh đọc phần giới thiệu về nhạc sĩ trong sách giáo khoa, sau đó tôi khái quát lại vài nét về nhạc sĩ Hoàng Việt và yêu cầu các em phải ghi nhớ:
-	Nhạc sĩ Hoàng Việt tên khai sinh là Lê Chí Trực sinh năm 1928, quê ở xã An Hữu, huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang
-	Một số tác phẩm tiêu biểu: Lên ngàn, Lá xanh, Mùa lúa chin, Tình ca. Nhạc rừng.
-	Ông đã được nhà nước trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật
Sau khi rút ra vài nét về nhạc sĩ Hoàng Việt tôi nhấn mạnh điểm đặ biệt ở nhạc sĩ là tác phẩm “ Quê hương là bản giao hưởng nhiều chương đầu tiên của nền âm nhạc Việt Nam hiện đại. Tiếp theo cho học sinh nghe trích đoạn một số tác phẩm của nhạc sĩ Hoàng Việt, riêng bài hát “ Tình ca” thì tự tôi sẽ trình bày cho học sinh nghe, theo tôi khi giáo viên đứng lớp tự trình bày bài hát thì sẽ gây thêm sự hứng thú của học sinh, các em sẽ them yêu thích môn học. 
Đến bài hát “ Nhạc rừng” tôi yêu cầu học sinh xung phong đọc phần giới thiệu về bài hát trong sách giáo khoa sau đó rút ra 2 ý:
-	Bài hát “ Nhạc rừng được sáng tác năm 1953 tại Nam Bộ trong thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp.
-	Âm nhạc vui tươi trong sáng nhịp nhàng thể hiện vẻ đẹp của rừng miền Đông Nam Bộ.
Tiếp theo cho học sinh nghe bài hát “Nhạc rừng” rồi tôi và học sinh cùng hát theo điều này giúp cho không khí học tập của lớp thêm sinh động hơn. Kết thúc tiết học tôi hướng dẫn học sinh về nhà học thuộc vài nét tiêu biểu về nhạc sĩ và bài hát Nhạc rừng như đã ghi trong tập. 
Trong 
TIẾT 6
TẬP ĐỌC NHẠC: TĐN SỐ 3
ÂM NHẠC THƯỜNG THỨC: SƠ LƯỢC VỀ MỘT VÀI NHẠC CỤ PHƯƠNG TÂY
Ở phần hướng dẫn về nhà ở Tiết 5 tôi chia lớp thành 4 nhóm, mỗi nhóm sẽ chịu trách nhiệm tìm hiểu về một loại nhạc cụ:
	-	Nhóm 1: tìm hiểu về đàn Piano.
	-	Nhóm 2: tìm hiểu về đàn Violong.
	-	Nhóm 3: tìm hiểu về đàn Ghi ta.
	-	Nhóm 4: tìm hiểu về đàn Ắc-cooc-đê-ông.
 Đến tiết dạy trong phần âm nhạc thường thức tôi chuẩn bị cho mỗi tổ một tranh hình nhạc cụ. 
ĐÀN PIANO
ĐÀN VIOLON
ĐÀN GHI TA
ĐÀN ẮC-COOC-ĐÊ-ÔNG.
Tôi cho đại diện mỗi tổ lên trình bày phần chuẩn bị ở nhà của mình, thấy các em tham gia trình bày rất hăng say. 
Tiếp theo tôi cho học sinh nghe âm thanh của các loại nhạc cụ đó, sau khi nghe xong tôi cho học sinh chơi trò chơi nghe âm thanh đoán tên nhạc cụ, các em tham gia trò chơi rất nhiệt tình và nội dung bài học được giải quyết một cách nhanh chóng.
	 Qua 2 tiết khảo sát và giao nhiệm vụ từng bước cho các em thì tôi nhận thấy không phải các em không chịu học mà là các em chưa biết cách học tập của phân môn, cho nên đến tiết học nào có phân môn âm nhạc thường thức tôi giao nhiệm vụ cụ thể cho các em, hướng dẫn các em cách học tập phân môn.
	 Để rèn được kỹ năng tự học các em học sinh phải tự trang bị cho mình một cuốn tập riêng để soạn ở nhà.
	 Ở tiết 11
TIẾT 11
ÔN TẬP TẬP ĐỌC NHẠC: TĐN SỐ 4
ÂM NHẠC THƯỜNG THỨC: NHẠC SĨ ĐỖ NHUẬN
 VÀ BÀI HÁT “HÀNH QUÂN XA”
	 Trong phần hướng dẫn về nhà ở Tiết 10 tôi sẽ cho các em chuẩn bị một số câu hỏi như:
- Nhạc sĩ Đỗ Nhuận sinh năm nào? Tại đâu ?
- Kể tên một số tác phẩm tiêu biểu của nhạc sĩ Đỗ Nhuận?
- Ông được phong tặng danh hiệu gì?
	 Do đây là lần đầu tiên giao nhiệm vụ về nhà nên tôi chỉ cho học sinh tìm hiểu vài nét về nhạc sĩ Đỗ Nhuận
NHẠC SĨ ĐỖ NHUẬN (1922-1991)
Đến tiết học thì tôi cho học sinh xem ảnh nhạc sĩ Đỗ Nhuận mà mình chuẩn bị, và yêu cầu một học sinh đọc phần giới thiệu về nhạc sĩ trong sách giáo khoa, rồi lần lượt đặt ra những câu đã cho các em chuẩn bị ở nhà, và một điều thật vui là đa số các em đều giơ tay và xin trả lời các câu hỏi đặt ra và đây cũng là một niềm vinh hạnh của tôi khi bước đầu rèn cho các em kỹ năng tự học ở nhà. Qua kiểm tra tập bài soạn thì có khoảng 65% các em học sinh có chuẩn bị đầy đủ các câu hỏi về nhà như:
-	Nhạc sĩ Đỗ Nhuận (1922-1991) sinh ra ở hải Dương nhưng lớn lên ở Hải Phòng
-	Một số tác phẩm tiêu biểu: Áo mùa đông, Du kích ca, Việt Nam quê hương tôi.
-	Ông đã được nhà nước truy tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật.
Gọi 1 hoặc 2 học sinh trình bày phần tìm hiểu của mình về nhạc sĩ Đỗ Nhuận
Và trong phần này tôi bổ sung điểm đặc biệt của nhạc sĩ đó là tác phẩm “Cô Sao” là vở nhạc kịch đầu tiên của nền âm nhạc Việt Nam hiện đại.
Tiếp theo tôi cho các em nghe trích đoạn một số tác phẩm tiêu biểu của nhạc sĩ Đỗ Nhuận và tự tôi sẽ trình bày bài hát “Việt Nam quê hương tôi” cho các em học sinh nghe, và một điều nhận thấy các em ngồi thưởng thức bài hát rất say sưa, đa số các em điều thích phần giới thiệu về bài hát mà giáo viên tự trình bày. Trong phần bài hát “Hành quân xa” tôi yêu cầu một học sinh đọc giới thiệu về bài hát trong sách giáo khoa, sau đó tôi tóm tắt ngắn gọn vài chi tiết, sau đó cho các em ghi bài học. 
Vì bài hát “ hành quân xa” là bài hát ngắn nên thời gian còn lại tôi tập cho học sinh hát bài hát này.
Đến đây tôi thấy các em đã phần nào bắt nhịp được cách học tập phân môn âm nhạc thường thức, tôi đưa ra yêu cầu cao hơn một chút đối với các em, cụ thể ở tiết 23
TIẾT 23
ÔN TẬP BÀI HÁT: KHÚC CA BỐN MÙA
ÂM NHẠC THƯỜNG THỨC: MỘT SỐ THỂ LOẠI BÀI HÁT
Tôi chia lớp ra thành 6 nhóm mỗi nhóm phụ trách tìm hiểu về một thể loại âm nhạc, và các nhóm phải chọn một bài hát thiếu nhi thuộc thể loại của mình để trình bày trước lớp. Điều này giúp các em phát huy kĩ năng tự học ở nhà, kĩ năng tìm tòi, học hỏi, và kỹ năng trình diễn trước đám đông. 
Với yêu cầu trên thì trong tiết học, các em trình bày và thảo luận rất sôi nổi làm cho tiết học them sinh động.
Trong phần âm nhạc thường thức Một số thể loại bài hát khi học sinh giới thiệu xong, tôi nhấn mạnh đặc biệt là thể loại Hát ru đây là một truyền thống bản sắc tốt đẹp vì nó mang lại hơi thở ấm áp của tình mẹ con,.
TIẾT 29
ÔN TẬP TẬP ĐỌC NHẠC; TĐN SỐ 8
NHẠC LÍ: GAM TRƯỞNG-GIỌNG TRƯỞNG
ÂM NHẠC THƯỜNG THỨC: NHẠC SĨ HUY DU VÀ 
BÀI HÁT “ ĐƯỜNG CHÚNG TA ĐI”
Trong tiết này khi đến phần âm nhạc thường thức, tôi cho học sinh xem tranh nhạc sĩ Huy Du mà tôi đã chuẩn bị.
NHẠC SĨ HUY DU (1926-2007)
	Tôi yêu cầu một học sinh đọc phần giới thiệu về nhạc sĩ trong sách giáo khoa. Ở tiết này do là tôi đã rèn cho các em kỹ năng tự học ở nhà rồi nên tôi yêu một học sinh xung phong nêu tóm tắt vài nét về nhạc sĩ Huy Du, thì thấy các em xung phong rất nhiều và đã trả lời được như sau: 
	- 	Nhạc sĩ Huy Du sinh ngày 1 tháng 12 năm 1926 quê ở huyện Tiên Du tỉnh Bắc Ninh. 
	- 	Một số tác phẩm tiêu biểu: Anh vẫn hành quân( thơ Trần Hửu Thung), Nổi lửa lên em ( thơ Giang Lam), Đường chúng ta đi (thơ Xuân Sách)
	- 	Ông đã được nhà nước trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật.
Trong phần này tôi bổ sung một chi tiết đó là ông mất ngày 17 tháng 12 năm 2007 tại bệnh viện Hữu nghị Việt-Xô.
Trong phần giới thiệu các tác phẩm của ông tôi cho học sinh nghe trích đoạn một vài tác phẩm qua đĩa, riêng bài “Đường chúng ta đi” thì tôi sẽ tự trình bày.
Trong phân môn âm nhạc thường thức của chương trình âm nhạc THCS thì không chỉ giới thiệu về nhạc sĩ mà còn có giới thiệu về các loại nhạc dân tộc, nhạc cụ Phương Tây, Một số thể loại bài hát, giới thiệu về dân ca, giới thiệu về ca khúc thiếu nhi, ca khúc mang âm hưởng dân ca tùy vào những phần giới thiệu đó mà giáo viên rèn cho học sinh tự tìm hiểu ở nhà nhiều cách khác nhau.
 IV. HIỆU QUẢ ĐẠT ĐƯỢC: 
1. Những điểm khác biệt trước và sau khi áp dụng sáng kiến:	 
	 Trước khi áp dụng thì hầu hết các em cho là môn học rất khô khan rồi dẫn đến chán nản, cho nên tiết học chưa đạt hiệu quả cao.
Qua việc rút kinh nghiệm và thay đổi, áp dụng, tôi thấy mình tự tin, vững vàng hơn trong chuyên môn, tôi thấy yêu thích việc giảng dạy môn âm nhạc đặc biệt âm nhạc thường thức, đồng thời định hướng được cho học sinh khi học âm nhạc nói chung âm nhạc thường thức nói riêng. Đối với HS, các em bước đầu cảm thấy yêu thích môn học, và tự rèn được kỷ năng tự học ở nhà của các em, biết được ý nghĩa của môn học âm nhạc thường thức nhận thấy cuộc sống còn nhiều điều cần tìm hiểu.
	Trong khi viết đề tài tôi đã tìm hiểu và vận dụng phương pháp có liên quan đến việc học tập của học sinh khối 7. Học sinh được học phương pháp mới, được rèn kỹ năng tự học ở nhà nhờ vậy mà tiết học ngày càng sinh động hơn rất nhiều.
	Để có dược kinh nghiệm như vậy bản thân tôi đã:
-	Thường xuyên tham gia các các buổi họp tổ chuyên môn, Hội đồng bộ môn để trao đổi và học hỏi kinh nghiệm của các đồng nghiệp đi trước. Rút kinh nghiệm từ những buổi thao giảng trong hội đồng 
-	Bản thân cũng trao đổi với các đồng nghiệp về các phương pháp dạy học như thế để rút ra kinh nghiệm và sẽ hoàn thành tốt hơn nữa
Bằng biện pháp khảo sát tôi đã xác định được năng lực học sinh thông qua các các tiết học âm nhạc thường thức trên lớp.
Qua một năm thì thấy khả năng tiếp thu của các em tiến bộ rõ nét, tham gia thảo luận câu hỏi giáo viên đưa ra trong giờ học rất sôi nổi.
Thực tế trong Học kì I năm học 2018-2019
Lớp
Sĩ số
Đ
CĐ
7a1
38
35
3
7a2
35
34
5
7a3
37
36
8
7a4
36
33
6
7a5
37
33
7
 * Sau khi thực hiện sáng kiến ( thông qua THKII )
Lớp
Sĩ số
Đ
CĐ
7a1
38
31
0
7a2
35
31
0
7a3
37
31
0
7a4
36
33
0
7a5
37
31
0
 Đến nay tôi vẫn áp dụng phương pháp này cho các em học sinh lớp 7. Hướng tới sẽ áp dụng cho các em học sinh lớp 6 và lớp 8.
 V. MỨC ĐỘ ẢNH HƯỞNG: 
Khả năng áp dụng giải pháp: Sáng kiến đã áp dụng thành công tại đơn vị mình ( Trường THCS Định Mỹ) và theo tôi thiết nghĩ có thể sử dụng rộng rãi trong địa bàn toàn huyện Thoại Sơn đối với các giáo viên dạy nhạc vì thực trạng và điều kiện của các trường tương đối giống nhau
 VI- KẾT LUẬN 
Có thể nói rằng môn Âm nhạc ở trường phổ thông có vị trí quan trọng trong việc giáo dục thế hệ trẻ. Ngày nay với nội dung chương trình đổi mới phương pháp dạy học, người giáo viên phải không ngừng học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, tự làm và sáng tạo ra những đồ dùng dạy học. Ngoài những môn học chính thì môn học Âm nhạc giúp cho học sinh phát triển thị hiếu thẩm mỹ nghệ thuật, nâng cao dần một bước về tiếp xúc với âm nhạc tạo đà cho sự giáo dục và phát triển toàn diện về nhân cách cho học sinh.
	 - Về phía học sinh: Rèn kỹ năng tự học ở nhà cho học sinh lớp 7 trong phân môn âm nhạc thường thức là thật sự cần thiết, vì đó không chỉ phát huy được khả năng tự học, giúp các em có cảm nhận được cái đẹp trong âm nhạc, và nhất là tự nhận thức được việc tự học cho mình.
- Về phía giáo viên: Tập trung và vận dụng đúng phương pháp trực quan sinh động trong bài giảng của mình không những góp phần nâng cao chất lượng mà tay nghề càng được củng cố và tự tin trên bục bảng. 
	 - Kiến nghị: Vì đây là một môn học mang tính đặc trưng riêng nên cần phải có phòng học chức năng riêng biệt, môi trường trong lành, thoáng mát, đầy đủ đồ dùng dạy học. Cần trang bị thêm một số tranh ảnh, tài liệu phục vụ cho môn học để việc dạy và học ngày càng hiệu quả hơn. Phòng giáo dục tiếp tục tổ chức các chuyên đề bồi dưỡng phương pháp dạy học môn Âm nhạc bằng nhiều hình thức khác nhau. Nhằm nâng cao chất lượng học tập của học sinh.
 Rèn kỹ năng tự học ở nhà cho học sinh lớp 7 trong phân môn âm nhạc thường thức trên đây là ý kiến riêng của bản thân tôi, trong quá trình giảng dạy mỗi thầy cô đều có cách truyền đạt, phương pháp của riêng mình. Rất mong được sự đóng góp của các Thầy cô để cùng nhau phát triển toàn diện cho học sinh đặc biệt là trong môn Âm nhạc.
	Tôi cam đoan những nội dung báo cáo là đúng sự thật.
Xác nhận của đơn vị áp dụng sáng kiến 	 Người viết sáng kiến
Mục lục