Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp huấn luyện đội tuyển thể dục thể thao môn bóng chuyền 6-6 học sinh THPT

 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO VĨNH PHÚC
 TRƢỜNG THPT QUANG HÀ
 -------------------
 BÁO CÁO KẾT QUẢ
 NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
Tên sáng kiến:
 PHƢƠNG PHÁP HUẤN LUYỆN ĐỘI TUYỂN TDTT MÔN BÓNG 
 CHUYỀN 6-6 HỌC SINH THPT
 Tác giả sáng kiến: Nguyễn Văn Cảm 
 Mã sáng kiến: 32.60.......
 NĂM HỌC: 2018 - 2019
 1 BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
1. Lời giới thiệu
 TDTT trƣờng học là một bộ phận cơ bản của môn TDTT nƣớc ta, bao 
gồm cả những giờ học TDTT bắt buộc và hoạt động TDTT ngoài giờ nên lớp 
của học sinh. Phát triển thể thao trƣờng học có tầm quan trọng đặc biệt cho việc 
chuẩn bị cho thế hệ trẻ về sức khỏe thể chất và các phẩm chất đạo đức tâm lý, để 
học sinh có một cuộc sống lành mạnh và đáp ứng các yêu cầu về nguồn nhân lực 
trong công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc.
 Trong những năm gần đây đƣợc sự quan tâm của các cấp, các ngành, 
TDTT Vĩnh Phúc nói chung và ngành GD&ĐT nói riêng đã có sự phát triển 
mạnh mẽ về cả TDTT quần chúng và TT thành tích cao. Ngành GD&ĐT tỉnh ta 
những năm gần đây đã rất quan tâm đến GDTC trong trƣờng học, ngoài việc các 
em học các giờ TDTT bắt buộc mà còn khuyến khích các trƣờng thành lập các 
câu lạc bộ cho các em tham gia hoạt động. Với mục đích tạo ra sân chơi để rèn 
luyện sức khỏe, có những kỹ năng sống để phục vụ cuộc sống. Phát hiện các em 
có năng khiếu TT thành lập các đội tuyển thi đấu ở các cấp.
Vấn đề huấn luyện đội tuyển TDTT trong các nhà trƣờng THPH là nhiệm vụ 
hàng năm để tham gia hội khỏe phù đổng cấp tỉnh. Thông qua đó mà ta đánh giá 
đƣợc phong trào tập luyện TDTT trong các nhà trƣờng, mục đích nhằm phát 
triển toàn diện học sinh sinh trên cả 4 mặt: Đức - trí - thể - mỹ và phát hiện ra 
những học sinh có năng khiếu thể thao để tiếp tục bồi dƣỡng tạo nguồn cho TT 
thành tích cao.
 Môn thể dục trong nhà trƣờng không những góp phần phát triển cơ thể 
học sinh một cách cân đối, toàn diện mà còn có một cơ thể cƣờng tráng, sức 
khỏe dồi dào để tiếp thu những tri thức, lĩnh hội những kinh nghiệm sống từ bên 
ngoài một cách có hiệu quả cao nhất. Nó góp phần tạo không khí học tập sôi nổi, 
học sinh có lối sống lành mạnh, đạo đức trong sáng.
 Đặc biệt việc thành lập đội tuyển TDTT tham gia các cuộc thi đấu do 
ngành tỉnh tổ chức theo chu kì là công việc hàng năm của mỗi trƣờng.
 Là một giáo viên thể dục qua nhiều năm tập huấn đội tuyển TDTT về các 
đội tuyển nhƣ : điền kinh, cầu lông, đá cầu, bóng chuyền, võ,... qua các năm gần 
đây đội tuyển nhà trƣờng luân đạt đƣợc những thành tích cao qua các cuộc thi 
TDTT - HKPĐ cấp tỉnh. Vì vậy qua kết quả đó tôi viết sáng kiến kinh nghiệm
 3 • Chỉ có thông qua thực hành tập luyện các bài tập TDTT đúng phƣơng pháp, 
 khoa học mới đem lại sức khỏe và thể lực là mục tiêu cơ bản của TDTT. 
 Do đó tập luyện là hình thức cơ bản thể hiện đặc trƣng của môn học TDTT.
 • Tập luyện thi đấu TDTT là hình thức có ý nghĩa giáo dục, giáo dƣỡng nâng 
 cao các phẩm chất đạo đức, tính tự tin, khiêm tốn lòng dũng cảm và giàu 
 nghị lực...
 • Môn bóng chuyền 6- 6 học sinh THPH là môn học mang tính chất đối 
 kháng, đòi hỏi ngƣời tập phải nhanh nhẹn, khéo léo, kiên trì, bền bỉ, tƣ duy 
 tốt để thực hiện kỹ thuật, chiến thuật trong tập luyện và thi đấu.
II.CƠ SỞ THỰC TIỄN
Môn bóng chuyền là môn TDTT phù hợp với nhiều lứa tuổi và giới tính
 • Đối với thanh thiếu niên tập luyện môn bóng chuyền nhằm nâng cao sức 
 khỏe, phát triển tốt các tố chất vận động, rèn luyện các yếu tố tâm lí góp 
 phần phát triển con ngƣời toàn diện.
 • Đối với ngƣời cao tuổi tập luyện TDTT có tác dụng duy trì và bảo vệ sức 
 khỏe, chống đƣợc một số bệnh tật xuất hiện ở ngƣời già.
 • Đối với ngƣời lao động trí óc tập luyện bóng chuyền làm thay đổi hƣng 
 phấn, tạo cảm giác thoải mái, dễ chịu cho hệ thần kinh giúp cơ thể mau 
 chóng trở lại trạng thái hoạt động bình thƣờng.
 • Đối với ngƣời lao động tập luyện môn bóng chuyền có tác dụng củng cố 
 sức khỏe cơ bắp, hoạt động nhanh nhẹn, khéo léo chuẩn bị hồi phục sức 
 khỏe cho cơ thể để làm việc có hiệu quả cao hơn.
 • Đối với học sinh THPH tập luyện bóng chuyền giúp các em rèn luyện sức 
 khỏe phục vụ cho học tập, ngăn ngừa một số loại bệnh học đƣờng, giúp cơ 
 thể phát triển toàn diện nâng cao nhận thức, tƣ tƣởng, tình cảm, ý chí, lòng 
 dũng cảm, lòng tự tin, sảng khoái và yêu đời...
III. NỘI DUNG, PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1. Nội dung
 Dựa vào lứa tuổi (tâm sinh lý): Đây là lứa tuổi đang phát triển nhanh về 
chiều cao và các nhóm cơ nhƣng hệ tuần hoàn và hô hấp chƣa hoàn thiện, chƣa 
đáp ứng hết yêu cầu vận động. Do vậy đề ra khối lƣợng vận động cần phải dựa 
vào yếu tố này để đảm bảo tính phù hợp.
 5 Huấn luyện các bài tập thể lực để phát triển các tố chất nhanh - mạnh - bền - 
khéo - mềm dẻo. Các bài tập TDTT là phƣơng tiện giáo dục thể chất, sử dụng 
hợp lí các bài tập sẽ góp phần nâng cao thành tích tập luyện và ngƣợc lại. Cụ thể 
các bài tập phát triển thể lực cổ tay, cẳng tay và toàn thân, các bài tập nhƣ nằm 
sấp, chống đẩy, nhảy với vật trên cao, chạy tốc độ 20m x 3 lần, nghỉ giữa quãng 
30 - 45s.
Tập luyện các kỹ thuật cơ bản:
Kỹ thuật cơ bản trong bóng chuyền gồm có các kỹ thuật sau:
 - Tƣ thế chuẩn bị và di chuyển
 - Kỹ thuật phát bóng
 - Kỹ thuật chuyền bóng
 - Kỹ thuật đệm bóng
 - Kỹ thuật đập bóng
 - Kỹ thuật chăn bóng
Mỗi một kỹ thuật nói trên có thể thực hiện với nhiều biến dạng (thay đổi) khác 
nhau, nhằm đáp ứng tốt nhất cho thi đấu, phù hợp với từng trình độ, đẳng cấp 
khác nhau.
1. Tƣ thế chuẩn bị và di chuyển
 - Tƣ thế chuẩn bị thấp
 - Tƣ thế trung bình
 - Tƣ thế cao
Ba tƣ thế này khác nhau ở mức độ khụy gối và thƣờng đƣợc sử dụng trong mọi 
trƣờng hợp tập luyện và thi đấu dùng đỡ, chuyền, chắn bóng, đập bóng.
Di chuyển đảm bảo nhanh đến vị trí trên sân, có các cách di chuyển sau: Bƣớc 
lƣớt- bƣớc tiến- bƣớc lùi- bƣớc chéo.
2. Kỹ thuật phát bóng
 Kỹ thuật phát bóng hƣớng dẫn học sinh tập luyện các kỹ thuật phát bóng 
nhƣ sau:
 - Kỹ thuật phát bóng thấp tay trƣớc mặt.
 - Kỹ thuật phát bóng thấp tay nghiêng mình.
 - Kỹ thuật phát bóng thấp tay cao bóng.
 7 Chắn bóng là một hành động ngăn cản các đƣờng bóng tấn công của đối phƣơng 
có thể sử dụng các kỹ thuật chắn bóng sau:
 - Kỹ thuật chắn bóng cá nhân.
 - Kỹ thuật chắn bóng 2 ngƣời.
 - Kỹ thuật chắn bóng 3 ngƣời.
*Giai đoạn 2: Huấn luyện phƣơng pháp tập luyện kỹ thuật, chiến thuật. 
Phƣơng pháp tập luyện kỹ thuật cơ bản:
1. Các bài tập ở tƣ thế chuẩn bị
 - Đứng tại chỗ nghe tín hiệu giáo viên thực hiện các động tác ở tƣ thế 
chuẩn bị cao, trung bình và tƣ thế thấp khác nhau.
 - Đứng 2 hàng ngang theo từng cặp đối diện quay mặt vào nhau nghe tín 
hiệu một bên tập các tƣ thế, bên kia sửa chữa và đổi nhiệm vụ.
 - Tại chỗ bật nhảy lên cao rơi xuống ở các tƣ thế chuẩn bị cao, trung bình,
thấp.
 - Đi bộ một hai bƣớc bật nhảy lên cao quay ngƣời với nhiều góc độ khác
nhau rơi xuống nhanh chóng quay về hƣớng ban đầu chuẩn bị phòng thủ.
 - Đi bộ bình thƣờng (chạy) 4-6m nghe tín hiệu đứng lại ở tƣ thế chuẩn bị 
chuyền bóng.
 - Đứng tại chỗ chuyền bóng ở các tƣ thế khác nhau...
+ Sai lầm thƣờng mắc phải cần sửa chữa:
 - Trọng tâm cơ thể dồn vào một chân làm ngƣời đứng không vững.
 - Thân ngƣời cúi thấp nhiều về trƣớc làm giảm tầm quan sát bóng.
 - Hai chân mở quá rộng gây khó khăn khi di chuyển.
 - Hai khuỷu tay mở quá rộng, bàn tay khép chặt ngón tay cứng ảnh hƣởng 
tới chuyền bóng.
2. Các bài tập di chuyển
 - Đứng thành hàng ngang ở tƣ thế chuẩn bị di chuyển lểntƣớc, sang trái, sang 
phải, lùi sau.
 - Hai ngƣời đứng quay mặt vào nhau một ngƣời di chuyển và ngƣời kia làm 
theo...
 - Chia theo tổ tập luyện tung bắt bóng khi di chuyển.
 9 Đập bóng vận dụng một cách linh hoạt đa dạng các phƣơng pháp đập 
bóng nhƣ: đập đổi hƣớng, xoay cổ tay, đập nhanh, đập trung bình, đập xa lƣới, 
sát lƣới...
d. Chiến thuật phòng thủ
- Chiến thuật đỡ phát bóng: Đỡ phát bóng chuẩn cho ngƣời chuyền 2 hoặc đỡ 
chuyền chuẩn cho cầu thủ tấn công.
- Chiến thuật đỡ đập bóng
- Chiến thuật chắn bóng: Phải biết phán đoán vị trí chắn bóng chính xác, hợp lí.
- Chiến thuật yểm hộ: Phán đoán di chuyển đỡ, phát bóng linh hoạt trên sân khi 
đội bạn đƣa bóng sang sân mình.
*Giai đoạn 3: Nâng cao kỹ, chiến thuật, tìm hiểu luật bóng chuyền 6-6 học sinh 
THPT vào tập thi đấu:
- Chuẩn bị cho từng cầu thủ và đội bóng hiểu rõ về luật thi đấu bóng chuyền 6-6 
(những điều bổ sung của luật).
- Áp dụng đúng luật trong quá trình tập luyện và thi đấu.
- Tập thi đấu cọ sát để chuẩn bị kỹ, chiến thuật cơ bản từng cá nhân.
- Lựa chọn đội hình thi đấu chính thức.
- Khắc phục chố yếu, hạn chế sai sót trong đội về kỹ, chiến thuật.
- Nắm đƣợc thực trạng thể lực của các cầu thủ.
- Tạo tinh thần lạc quan không gây căng thẳng dẫn đến mệt mỏi.
- Chú ý đến các yếu tố chấn thƣơng.
- Chuẩn bị cho cá nhân và toàn đội có động cơ đúng đắn, thái dộ nghiêm túc.
- Tạo toàn đội tin tƣởng vào lối chơi của đội, biết động viên nhau.
- Chuẩn bị cho cầu thủ có bản lĩnh sáng tạo, thông minh, xử lý các tình huống 
xảy ra.
- Có biện pháp kịp thời đối với cầu thủ xuất hiện trạng thái tâm lý quá hƣng 
phấn hoặc ức chế.
- Chuẩn bị cho cầu thủ có trạng thái cân bằng trong quá trình thi đấu.
- Thông qua các cuộc tập thi đấu và thi đấu giao hữu để tạo cho các em quen 
trạng thái thi đấu, khắc phục điểm yếu của mình.
 11 • Trang phục và quần áo, giày phải phù hợp, thuận tiện cho việc vận động. 
 Phải đảm bảo cơ sở vật chất, dụng cụ tập luyện.
 13 - Học sinh yêu thích bộ môn Bóng chuyền nhiều hơn, nhiều em đăng kí học 
 đội tuyển tham gia thi đấu các cấp . Từ đó kết quả học tập bộ môn của học sinh 
 có sự chuyển biến đi lên so với khi chƣa áp dụng.
 10. Những tổ chức, cá nhân tham gia ứng dụng lần đầu
STT Tên tổ chức Địa chỉ Phạm vi/Lĩnh vực 
 áp dụng sáng kiến
1 Đội tuyển bóng chuyền Gia Khánh - Bình Xuyên - Huấn luyện đội 
 THPT Quang Hà Vĩnh Phúc tuyển
2 Đội tuyển bóng chuyền Vũ Di - Vĩnh Tƣờng - Vĩnh Huấn luyện đội 
 THPT Vĩnh Tƣờng Phúc tuyển
3 Đội tuyển bóng chuyền TT Yên Lạc - Yên Lạc - Huấn luyện đội 
 THPT Yên Lạc Vĩnh Phúc tuyển
Bình Xuyên, ngày ... tháng.....năm 2019 Bình Xuyên, ngày 18 tháng 2 năm 2019
 XÁC NHẬN TÁC GIẢ SÁNG KIẾN
 THỦ TRƢỞNG ĐƠN VỊ
 Nguyễn Văn Cảm
 15