Sáng kiến kinh nghiệm Công tác chủ nhiệm Khối 2

PHẦN MỞ ĐẦU:
1.1. Lý chọn sáng kiến:
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo nêu rõ quan điểm chỉ đạo: “Giáo dục và Đào tạo là quốc sách hàng đầu, là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn dân. Đầu tư cho giáo dục là đầu tư phát triển, được ưu tiên đi trước trong các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội...”. 
Với quan điểm chỉ đạo đó, mục tiêu giáo dục trong giai đoạn hiện nay được đặt ra là: “Tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân. Giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào, sống tốt và làm việc hiệu quả....”.
Để thực hiện mục tiêu giáo dục trong giai đoạn hiện nay, mỗi giáo viên nói chung, giáo viên làm công tác chủ nhiệm nói riêng phải xác định được vai trò trách nhiệm của mình để “ươm mầm” cho sự nghiệp “trồng người”. 
Giáo viên chủ nhiệm lớp là người thay mặt nhà trường quản lý, điều hành lớp, trực tiếp giáo dục tư tưởng đạo đức, hình thành nhân cách cho học sinh, là cầu nối giữa ba môi trường giáo dục gia đình, nhà trường và xã hội.
 	Công tác chủ nhiệm là một khâu quan trọng trong quá trình giáo dục tại 
các trường tiểu học. Để nâng cao chất lượng giảng dạy và giáo dục học sinh, trước hết cần quan tâm đến công tác chủ nhiệm lớp. Công tác chủ nhiệm lớp tốt thì chất lượng giảng dạy và giáo dục không ngừng được nâng lên.
 	Trong năm học này, Phòng GD&ĐT chỉ đạo các trường Tiểu học tổ chức áp dụng dạy-học theo mô hình trường học mới “đúng bản chất”, “có chiều sâu”; phát huy vai trò tự giác, tự quản của học sinh trong dạy học cũng như trong sinh hoạt tập thể. Vì vậy vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp rất quan trọng góp phần quyết định chất lượng giáo dục toàn diện của học sinh.
Bằng lòng nhiệt huyết và lương tâm trách nhiệm nghề nghiệp, bản thân tôi luôn cố gắng nổ lực hết mình để giúp các em trở thành những người có ích cho xã hội, xứng đáng với hình ảnh đẹp mà đồng chí Phạm Văn Đồng đã nói: “Nghề dạy học là nghề cao quý nhất trong các nghề cao quý vì nó đã tạo ra những con người sáng tạo”. 
Trong những năm làm công tác chủ nhiệm lớp, tôi luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Liên tục 3 năm qua, lớp tôi chủ nhiệm luôn duy trì sĩ số 100%, chất lượng giáo dục của học sinh chuyển biến rõ rệt. Từ đầu năm học 2013-2014 cho đến nay, lớp tôi luôn đi đầu trong mọi hoạt động: ổn định mọi nề nếp, trang trí phòng học, xây dựng tủ sách thư viện, huy động sự ủng hộ các nguồn lực từ phụ huynh,....
Những việc làm trên là bước khởi đầu cho công cuộc đổi mới giáo dục tiểu học theo mô hình trường học mới. Để làm tốt hơn nữa công tác chủ nhiệm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã hội, bản thân tôi cần phải tìm tòi, học hỏi, chia sẻ nhiều hơn nữa từ đồng nghiệp, bạn bè, từ các thầy, cô giáo. Chính vì lí do đó, tôi chọn để viết sáng kiến kinh nghiệm: “Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp 2 ”. Mong được chia sẻ và nhận được những đóng góp chân tình từ các thầy giáo, cô giáo và đồng nghiệp.
1.2. Điểm mới của sáng kiến:
Điểm mới của sáng kiến: Ghi lại những biện pháp làm công tác chủ nhiệm lớp mà bản thân đã làm trong những năm học qua để suy ngẫm, chọn lọc và đúc kết thành kinh nghiệm của bản thân nhằm nâng cao năng lực chủ nhiệm lớp phù hợp với mô hình trường học mới.
2. PHẦN NỘI DUNG:
2.1. Thực trạng của nội dung nghiên cứu:
 	Trong những năm qua, công tác chủ nhiệm được nhà trường đặc biệt quan tâm. Ngay từ đầu mỗi năm học, Ban giám hiệu đã lựa chọn những giáo viên có năng lực, sức khỏe, có trách nhiệm cao để làm công tác chủ nhiệm lớp. Dựa vào trình độ, năng lực, sở trường để phân công giáo viên phù hợp các khối lớp. 
Sau khi phân công chủ nhiệm lớp, nhà trường giao chỉ tiêu phấn đấu, gắn rõ trách nhiệm cho từng giáo viên. Chỉ đạo sát sao các hoạt động chủ nhiệm lớp: nắm lý lịch học sinh; chuyển giao chất lượng từ lớp dưới lên lớp trên; xây dựng kế hoạch công tác chủ nhiệm; xây dựng nề nếp lớp; triển khai họp phụ huynh;...vì thế chất lượng giáo dục của nhà trường ngày càng phát triển bền vững. 
 	Lớp 2 là lớp bước vào ngưỡng cửa trường tiểu học năm thứ 2, các em ngoan ngoãn, ngây thơ, chưa có ý thức tự giác trong học tập cũng như trong sinh hoạt. Ở lứa tuổi này, các em đã có nhiều thay đổi về nhận thức, về tâm sinh lí, tình cảm và cả các mối quan hệ xã hội. Các em rất dễ bị lôi kéo, dụ dỗ, bị xâm hại,nhưng các em vẫn chưa có đủ khả năng để từ chối, để tự bảo vệ mình. Vì vậy, các em rất cần được giáo dục và rèn luyện nhiều kĩ năng sống để tự tin trong học tập, trong cuộc sống. 
 	Trong những năm qua, uy tín của nhà trường ngày một tăng nên nhiều học sinh ngoài địa bàn (xã Sơn Thủy, TTNT Lệ Ninh) vào học. Số lượng học sinh trong một lớp học ngày càng đông trong khi phòng học chưa đủ rộng, bàn ghế chưa đúng kiểu cách nên việc tổ chức học tập, sinh hoạt theo nhóm còn gặp nhiều khó khăn.
 Việc nắm thông tin cá nhân học sinh chủ yếu qua sổ học bạ hoặc qua giáo viên chủ nhiệm năm trước. Vì vậy, giáo viên chưa hiểu sâu sát về các em nên thiếu chủ động trong công tác chủ nhiệm.
 	Đầu năm, giáo viên lựa chọn và định hướng cho học sinh bầu Ban cán sự lớp nên việc thành lập Ban cán sự lớp còn mang tính hình thức. Có những học sinh làm lớp trưởng, lớp phó,.. từ lớp Một lên đến lớp Hai; nhiều học sinh khác không có cơ hội rèn luyện kĩ năng làm lãnh đạo.
Cơ sở vật chất còn thiếu thốn, một số lớp đang học phòng cấp 4 (đã xuống cấp trầm trọng) nên việc trang trí lớp học gặp nhiều khó khăn. Một số lớp ở các phòng học kiên cố đã trang trí nhưng chưa đúng theo tinh thần “Lớp học là của các em: gần gũi, thân thiện”: các phòng học trang trí rất cầu kỳ, tốn kém nhưng hiệu quả giáo dục không cao...
Một số giáo viên chủ nhiệm tổ chức các cuộc họp phụ huynh chưa thật chu đáo nên chưa huy động được lực lượng phụ huynh tham gia vào công tác giáo dục nói chung, công tác chủ nhiệm lớp nói riêng. 
 	Năm học 2013-2014, nhà trường chưa chỉ đạo thực hiện đại trà áp dụng dạy học theo mô hình trường học mới (ở mức độ 1) nhưng bản thân tôi nhận thấy đây là hình thức tổ chức lớp học mang lai hiệu quả cao. Trong năm qua, tôi đã mạnh dạn đăng kí tổ chức dạy học theo mô hình này. Bước đầu gặp rất nhiều khó khăn, kinh nghiệm chưa nhiều song tôi vẫn cố gắng vừa học hỏi bạn bè, đồng nghiệp vừa suy nghĩ để sáng tạo ra những hình thức tổ chức dạy-học, giáo dục và đã rút ra được một số kinh nghiệm thật quý báu.
Năm học 2014- 2015, nhà trường xác định nhiệm vụ trọng tâm: tiếp tục đẩy mạnh việc “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; thực hiện đạt kết quả tốt các cuộc vận động "Mỗi thầy giáo, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo"; phong trào thi đua "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực"; chỉ đạo các lớp 2,3,4,5 áp dụng dạy học theo mô hình trường học mới “đúng bản chất”, “có chiều sâu” (ở mức độ 1).
Năm học này, tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp 2B với sĩ số là 34 em (18 nữ) trong đó có 01 học sinh khuyết tật học hòa nhập. Đây là lớp mà đa số học sinh ngoan, lễ phép,... Bên cạnh đó vẫn còn một số em chưa ngoan (nghịch ngợm, chưa biết vâng lời,..). Học sinh trong lớp có hoàn cảnh khó khăn, thiếu sự quan tâm sâu sát của gia đình: (Nguyễn Văn Hoàn, Nguyễn Thị Kim Thiện, Nguyễn Bá Duẫn, Nguyễn Thị Thương). Học sinh chậm tiến: (Nguyễn Văn Sơn, Nguyễn Thị Kim Thiện, Nguyễn Thị Thương, Nguyễn Văn Duẫn). Một số em có tính hiếu động thường trêu ghẹo, nói chuyện, đùa giỡn trong giờ học (Nguyễn Văn Thành, Nguyễn Văn Thành Đạt, Tống Thành Quân...). 
Từ thực trạng trên, tôi phân tích những thuận lợi và những khó khăn trong công tác chủ nhiệm lớp của năm học này như sau:    
a. Thuận lợi :
- Ban giám hiệu luôn quan tâm đến chất lượng dạy và học;
- Các ban ngành, đoàn thể luôn tạo điều kiện giúp đỡ hỗ trợ nhiệt tình về mọi mặt;
- Nhà trường đã quan tâm đến việc tăng trưởng cơ sở vật chất;
- Ngay từ đầu năm học, trường đã tổ chức được cuộc họp với phụ huynh để chấn chỉnh nế nếp học tập của các em;
- Một số phụ huynh quan tâm đến việc học tập của con em;
- Bản thân là giáo viên chủ nhiệm nhiều năm lớp 2;
- Bản thân nhiệt tình trong công tác, hết lòng vì học sinh thân yêu;
- Đây là năm học thứ hai lớp tôi thực hiện áp dụng dạy học theo mô hình trường Tiểu học mới (mức độ 1), bản thân cũng rút ra được một chút kinh nghiệm từ năm qua;
- Đa số học sinh ngoan ngoãn, lễ phép;
- Học sinh có đủ đồ dùng học tập.
b. Khó khăn :
- Một số phụ huynh chưa có sự quan tâm đến con em mình;
- Phụ huynh ít gặp gỡ giáo viên để trao đổi về việc học tập, sinh hoạt của con em mình ở trường cũng như ở nhà;
- Phụ huynh băn khoăn, lo lắng khi tổ chức lớp học theo mô hình trường học mới; đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014/TT-BGDĐT;
- Giáo viên chưa sâu sát hoàn cảnh học sinh để phối hợp với phụ huynh giáo dục học các em một cách nhịp nhàng;
- Năng lực học tập của học sinh không đồng đều.
2.2. Các giải pháp:
2.1.Tìm hiểu kĩ về từng học sinh của lớp mình:
 	Mỗi giáo viên chủ nhiệm lớp muốn hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, muốn đề ra các biện pháp giáo dục học sinh phù hợp, đạt hiệu quả thì trước hết giáo viên phải hiểu học sinh, phải nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về từng học sinh. Do vậy sau khi nhận lớp, như mọi năm, tôi thường gặp gỡ giáo viên chủ nhiệm của năm học trước để nắm bắt về tình hình học sinh, đồng thời, tôi phát cho mỗi em một phiếu điều tra sau đây và yêu cầu các em điền đầy đủ 10 thông tin trong phiếu: 
GIỚI THIỆU BẢN THÂN
 1. Họ và Tên:..
 2. Là con thứtrong gia đình.
 3. Kết quả học tập năm lớp 1: (Giỏi, Tiên tiến, trung bình)........................
 4. Môn học yêu thích:..................................................................................
 5. Môn học cảm thấy khó:...........................................................................
 6. Góc học tập ở nhà: (Có, không)..............................................................
 7. Những người bạn thân nhất trong lớp:....................................................
 8. Sở thích:..................................................................................................
 9. Địa chỉ gia đình: Thôn.......................................... ....................................
 10. Số điện thoại :........................................................................................
 	 	Thông qua phụ huynh trong cuộc họp phụ huynh đầu năm, tôi dùng phiếu điều tra để lấy thông tin học sinh .
 PHIẾU ĐIỀU TRA ĐẦU NĂM HỌC
	Họ và tên :...................................Phụ huynh em:................................Lớp :...
 	Để góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện cho các cháu, xin quý vị cho biết những mặt mạnh, mặt yếu ở cháu để nhà trường quan tâm, giúp đỡ.
TT
Con cái của các bậc cha mẹ
Những biểu hiện ở cháu
Yếu
Bình thường
Tốt
1
Biết chào hỏi người lớn (cha mẹ)
2
Nhường nhịn bạn bè, em nhỏ
3
Biết chia sẽ, giúp đỡ người khác
4
Tự giác học tập ở nhà
5
Biết giữ vệ sinh (cá nhân, cộng đồng)
6
Sống ngăn nắp, gọn gàng
7
Sinh hoạt đúng giờ ( ăn, ngủ, học)
8
Biết kiềm chế ( ít khóc nhè, ít cáu gắt)
9
Biết lắng nghe
Qua phiếu đó, tôi nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về từng học sinh để ghi vào sổ theo dõi. Và quan trọng hơn cả là hiểu một phần về học sinh của mình, điều đó rất có lợi trong công tác giảng dạy và giáo dục học sinh.
2.2.Tìm hiểu đặc điểm hoàn cảnh gia đình học sinh:
 	 Tìm hiểu, nghiên cứu đặc điểm gia đình là một nhiệm vụ quan trọng nhất để phục vụ cho công tác giáo dục.
 	Nghiên cứu đặc điểm gia đình học sinh về mọi mặt để tìm các biện pháp khai thác, phối hợp với gia đình thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện. Những nội dung cần nghiên cứu:
- Những thông tin về đặc điểm của bố mẹ;
- Thông tin để liên hệ;
- Điều kiện kinh tế;
- Khă năng tham gia các hoạt động giáo dục;
- Tìm hiểu trình độ sư phạm và nguyện vọng của bố mẹ học sinh.
 	Tìm hiểu, nghiên cứu trình độ hiểu biết của các bậc phụ huynh là cơ sở quan trọng nhất để thực hiện phối hợp với gia đình và là cơ sở để thành lập Ban đại diện Hội Cha mẹ học sinh của lớp, của trường và phác thảo nội dung hoạt động của chi hội cha mẹ học sinh (trong buổi họp phụ huynh đầu năm).
Muốn tìm hiểu trình độ sư phạm của các bậc cha mẹ, giáo viên chủ nhiệm cần thực hiện nhiều biện pháp và hình thức: điều tra qua trắc nghiệm (trả lời tại chỗ khi họp phụ huynh đầu năm học); trao đổi trực tiếp (sau khi khảo sát trắc nghiệm) nhằm tìm hiểu kĩ năng, năng lực giao tiếp ứng xử; kĩ năng và hiểu biết về năng lực sư phạm của các bậc phụ huynh để thành lập Chi hội Cha mẹ học sinh.
2.3. Ổn định tổ chức lớp học, xếp lại chỗ ngồi một cách hợp lý:
 	Ổn định tổ chức lớp học, xếp lại chỗ ngồi là việc làm cần thiết. Cần phải cân nhắc, làm sao để lựa chọn bạn ngồi chung bàn, chung nhóm hỗ trợ nhau trong việc học và làm việc theo nhóm thuận tiện. Xếp chỗ dàn đều số học sinh giỏi, khá, trung bình giữa các tổ để tạo sự cân bằng trong thi đua và cùng nhau phấn đấu tốt hơn. Tuy nhiên hàng tháng tôi cũng có sự thay đổi chỗ ngồi nếu thấy tình hình thực tế chưa hợp lí.
  	Thiết kế cho học sinh ngồi thành từng nhóm từ 4 đến 6 em, các em hoạt động cá nhân, khi cần thiết có thể trao đổi trong nhóm đôi, nhóm 4 hoặc nhóm 6. Sự thay đổi trong cách sắp xếp bàn ghế tạo ra sự thay đổi về vị trí chỗ ngồi, từ đó tạo ra sự thay đổi về tương tác học tập giữa học sinh với học sinh, học sinh với giáo viên. Đây là việc đầu tiên giáo viên chủ nhiệm cần làm sau khi nhận lớp, nắm bắt được đặc điểm tình hình học sinh.
 	2.4. Phải tổ chức tốt các cuộc họp phụ huynh, đặc biệt họp phụ huynh đầu năm nhằm tranh thủ sự ủng hộ tích cực về tinh thần và vật chất trong công tác giáo dục học sinh:
 	Sau khi có kế hoạch họp phụ huynh toàn trường đầu năm, tôi chuẩn bị kĩ các nội dung họp theo quy định của trường. Trong buổi họp, tôi dành thời gian để phụ huynh thảo luận về những thay đổi đang diễn ra trong phạm vi nhà trường; những băn khoăn ban đầu của phụ huynh như việc ngồi học theo nhóm. Những băn khoăn, lo lắng đó đã được dần giải tỏa khi tôi đưa ra dẫn chứng về học sinh mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp; thích chia sẻ bài học, kiến thức được học với người thân; thích hỏi, thích tìm tòi và khám phá những điều xung quanh cuộc sống.
 	Trong cuộc họp, tôi đã giải thích cho phụ huynh biết rằng cách tốt nhất để học sinh học về quyền và trách nhiệm của các em là tổ chức cho các em sống một cách dân chủ và chịu trách nhiệm một cách thực sự. Tôi cũng cho phụ huynh biết là những nghiên cứu gần đây cho thấy quá trình học tập hợp tác đã tác động tích cực đến sự phát triển về tình cảm, xã hội của học sinh cũng như  thành tích học tập của các em. Từ những việc làm trên, tôi đã lấy được ý kiến tư vấn của phụ huynh học sinh, đưa họ tham gia vào các hoạt động dạy học: thành lập Hội đồng tự quản học sinh; trang trí lớp học và một số hoạt động khác.
 	Khi được cha mẹ học sinh đồng tình ủng hộ, tôi không còn băn khoăn và lo lắng. Họ không chỉ ủng hộ về tinh thần, vật chất mà luôn tạo điều kiện tối đa về mọi mặt để cùng phối hợp với tôi trong giáo dục học sinh.
 	Điều quan trọng nhất trong buổi họp phụ huynh, tôi cố gắng tìm hiểu đặc điểm gia đình học sinh và học sinh để góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện cho các cháu bắng các hình thức: trao đổi trắc nghiệm; trao đổi trực tiếp như đã nêu. 
2.5. Xây dựng tập thể học sinh thành một tập thể tự giáo dục:
 	Tôi đã xây dựng tập thể học sinh thành một tập thể có khả năng tự giáo dục- chính tập thể học sinh là một lực lượng giáo dục. Sự tác động lẫn nhau giữa các thành viên của một tập thể có ý nghĩa giáo dục rất lớn. Chúng ta thường nói: “Học thầy không tày học bạn”.
 	Để có được một tập thể tự giáo dục, tôi đã xây dựng tập thể: có mục đích chung; có hoạt động chung; có đội ngũ tự quản; có kỉ luật tự giác và có dư luận lành mạnh.
 	Đầu năm nhận lớp, các em là học sinh lớp 2 ý thức tự giác chưa cao, vui vẻ tham gia các hoạt động của lớp. Vì vậy, tôi đã giúp cho các em nhận ra: các em đã lớn thêm một tuổi, đã là anh chị của các em học sinh lớp 1. Vì vậy “mục đích chung” của chúng ta là phải xây dựng một tập thể tự quản tốt, luôn gương mẫu đi đầu trong mọi hoạt động, phải trở thành tấm gương tốt cho các em lớp 1 noi theo. Từ đó, các em thấy được trách nhiệm thực hiện các hoạt động chung của tập thể, có nhu cầu được chia sẻ, được giúp đỡ và mong muốn tham gia vào các hoạt động chung của lớp.
 	Căn cứ vào kế hoạch trường, kế hoạch tổ chuyên môn, kế hoạch Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, tôi phác thảo “Kế hoạch hoạt động chung” cho lớp chủ nhiệm, gợi ý để học sinh tự đề xuất những việc cần thực hiện trong mỗi tháng, cử người phụ trách những công việc cụ thể và các em đề xuất biện pháp, thời gian, không gian thực hiện... hình thành ở các em kĩ năng xây dựng kế hoạch, kĩ năng tổ chức, quản lí,...Kế hoạch hoạt động chung được triển khai là cơ hội, là điều kiện gắn kết các thành viên trong lớp chủ nhiệm.
 	Căn cứ vào tình hình thực tế của mỗi lớp để thành lập “Hội đồng tự quản” sao cho đạt dược nhiệu quả cao nhất. Cần tạo điều kiện để cho tất cả các em, đặc biệt là những em chưa mạnh dạn, chưa tự tin trong học tập cũng như hoạt động tham gia vào Hội đồng tự quản.
 	“Xây dựng tập thể có kỉ luật, tự giác”- các thành viên có ý thức và hành vi tuân theo những quy định của tập thể đã được bàn bạc, thống nhất một cách tự nguyện, không phải nhắc nhở, đôn đốc. 
 	“Dư luận tập thể lành mạnh” có ý nghĩa rất lớn trong giáo dục vì dư luận tập thể có khả năng điều chỉnh suy nghĩ, và hành động của mỗi cá nhân tự nguyện tuân theo những quy định, làm theo lẽ phải, thực hiện những chuẩn mực của tập thể, tạo ra các trạng thái tâm lí vui vẻ, hồ hởi, giải phóng tiềm năng và sự sáng tạo của mỗi người. Trong năm học qua, lớp tôi tạo được “Dư luận tập thể lành mạnh”. Các em đoàn kết, thương yêu nhau, không đố kị, ghen ghét, thẳng thắn góp ý lẫn nhau, luôn ủng hộ và tham gia tích cực các hoạt động của lớp,..tạo ra một bầu không khí thoải mái, vui vẻ.
	Mỗi đặc điểm có ý nghĩa nhất định đối với sự phát triển của một tập thể giáo dục, nhưng chúng là một hệ thống tác động ràng buộc lẫn nhau, nó vừa là một điều kiện cho một tập thể phát triển, vừa phản ánh phong cách của một tập thể giáo dục.
 	2.6. Phải xây dựng được Hội đồng tự quản học sinh nhiệt tình có năng lực chỉ đạo lớp. Coi trọng công tác tổ chức lớp ngay từ đầu năm học:
 	Ngay từ khi mới nhận lớp, tôi đã lên kế hoạch xây dựng Hội đồng tự quản trong học sinh. Tôi xem đây là một biện pháp để khuyến khích sự tham gia của học sinh và phát triển các kĩ năng cho các em.
 	* Sơ đồ: Tổ chức Bộ máy Hội đồng tự quản học sinh bao gồm: 
 	- Chủ tịch Hội đồng tự quản học sinh;
 	- Phó Chủ tịch Hội đồng tự quản;
 	- Các ban tham gia Hội đồng tự quản (Ban học tập, Ban vệ sinh, Ban văn nghệ- thể dục, Ban thư viện; Ban đối ngoại)
 	* Quá trình thành lập Hội đồng tự quản học sinh: 
 	Thành lập Hội đồng tự quản học sinh đòi hỏi phải có sự tham gia của giáo viên, học sinh, khuyến khích phụ huynh và các tổ chức khác cùng tham gia. 
 	Giáo viên cần chuẩn bị về tư tưởng cho học sinh khi các em tham gia Hội đồng tự quản, những lợi ích có thể có của Hội đồng tự quản học sinh tới cuộc sống của chính các em trong nhà trường những vai trò, trách nhiệm mà các em cùng chia sẻ, gánh vác.
a) Trước bầu cử:
 	Sau khi hoàn thành bước chuẩn bị về tư tưởng cho học sinh, giáo viên cùng học sinh thảo luận về cơ cấu Hội đồng tự quản thông thường là 1 chủ tịch, 2 phó chủ tịch. Tuy nhiên số lượng phó chủ tịch tuỳ vào đặc điểm của mỗi lớp, trường học khác nhau. 
 	Học sinh, dưới sự định hướng của giáo viên trao đổi về những phẩm chất, năng lực cần có của các bạn trong Hội đồng tự quản. Sau đó lập danh sách ứng cử và danh sách đề cử để bỏ phiếu bầu Hội đồng tự quản học sinh.
 	Ban kiểm phiếu cũng là học sinh, bao gồm trưởng ban và một số thành viên khác; dưới sự hướng dẫn của giáo viên Ban kiểm phiếu tiến hành kiểm phiếu. 
 	Các học sinh trong danh sách ứng cử, đề cử sẽ có thời gian để